Czarny, żółty i biały nalot na języku u dziecka – co oznacza obłożony język u dziecka?

Obłożony język u dziecka – co to znaczy?

Na języku znajduje się cienka warstwa złuszczających się powierzchownych komórek, które nadają jego powierzchni bladoróżowy kolor. Czasami nie dochodzi do prawidłowego złuszczania się tych komórek i na języku gromadzi się „futrzasty” biały nalot na języku u dziecka, a język staje się białawy lub przebarwiony.

Do takiej sytuacji, nazywanej fachowo językiem obłożonym u dziecka, dochodzi często w chorobach przebiegających z gorączką i u małych pacjentów przyjmujących miękkie lub półpłynne pokarmy.

Boczne powierzchnie oraz spód języka powinny być wilgotne, lśniące i czerwone. Żółty nalot na języku jest najbardziej charakterystyczny dla osób palących papierosy, pijących dużo kawy lub herbaty.

Pęknięcia na języku u dziecka, fachowo zwane bruzdami języka, występują najczęściej dziedzicznie w rodzinie i tylko czasem związane są z zespołami wad wrodzonych (np. zespołem Downa).

Głębokie bruzdy na języku u dziecka sprzyjają gromadzeniu się w nich resztek pokarmowych oraz rozwijaniu się stanów zapalnych języka i jamy ustnej.

Nalot na języku u dziecka a higiena jamy ustnej

W przypadku wątpliwości co do wyglądu języka u dziecka, należy w pierwszej kolejności zastanowić się, czy dbamy odpowiednio o higienę jamy ustnej dziecka. Ważne jest regularne i dokładne szczotkowanie zębów (także mlecznych), uwzględniając również delikatne szczotkowanie języka.

Konieczne jest również podawanie dziecku odpowiedniej ilości płynów w ciągu dnia. Suchość śluzówek jamy ustnej, związana z niewystarczającym nawodnieniem, może powodować nadmierne wysuszanie i złuszczanie powierzchni języka.

Również dzieci oddychające przez usta (z przewlekłym katarem lub przerośniętym migdałkiem gardłowym) mogą mieć białawy nalot na języku, związany z jego wysuszeniem.

Nietypowy kolor nalotu na języku dziecka może być czasem wyjaśniony spożyciem potraw z przyprawami, które są naturalnymi barwnikami (na przykład żółty nalot na języku po spożyciu curry lub kurkumy).

Niektóre słodycze (cukierki, lizaki) zawierają barwniki spożywcze, które krótkotrwale doprowadzają do zmiany koloru języka u dziecka.

Przyczyny białego nalotu nalot na języku u dziecka – objaw pleśniawek

Skupiska białych lub białoszarych nalotów, ostro odgraniczonych od zaczerwienionych śluzówek mogą sugerować infekcję grzybami z rodzaju Candida – czyli tak zwane pleśniawki u dziecka.

Niektórzy takie zmiany na języku u dziecka opisują używając określenia „o konsystencji zsiadłego mleka”. Są dość częste w okresie niemowlęcym. Pojawiają się na podniebieniu, wewnętrznej stronie policzków, dziąsłach oraz na języku. W zaawansowanych przypadkach mogą sięgać aż do gardła. Uszkodzenie powierzchni pleśniawki (na przykład podczas jedzenia) powoduje powstanie niewielkiej krwawiącej nadżerki lub zaczerwienienia. Towarzyszy temu ból, niepokój dziecka i niechęć do spożywania pokarmów.

Pleśniawki u niemowląt karmionych piersią znikają najczęściej samoistnie. U starszych dzieci często konieczna jest wizyta u lekarza, który przepisze tabletki do ssania, żel lub płyn do pędzlowania i płukania jamy ustnej.

Należy też zastanowić się nad przyczyną białego nalotu na języku dziecka i pleśniawek. U matek karmiących piersią mogą być one związane z nieprzestrzeganiem higieny brodawek sutkowych, u dzieci korzystających z butelki powodem może być z kolei nieprawidłowa higiena butelek i akcesoriów.

U osób dorosłych i starszych dzieci pleśniawki mogą pojawiać się podczas antybiotykoterapii, steroidoterapii, w anemii syderopenicznej (z niedoboru żelaza) lub w przebiegu chorób przewlekłych.

Białawy nalot na języku u dziecka – zapalenie języka i stany zapalne w jamie ustnej

Czerwone krostki na języku czy nalot u dziecka to często objaw stanów zapalnych w jamie ustnej.

Mają postać niewielkich, czerwonawych grudek, którym towarzyszy ból i pieczenie języka. Pojawia się również nadwrażliwość na niektóre smaki i przyprawy. Naloty oraz nietypowy wygląd języka występują także w zapaleniach języka – powstających w następstwie urazów:

• mechanicznego (np. podrażnienie języka przez ostre brzegi ubytków próchnicowych),
• termicznego (np. gorącą kawa lub herbatą),
• chemicznego (np. przy zażywaniu antybiotyków lub sulfonamidów).

Powierzchnia języka objętego stanem zapalnym obficie się złuszcza, a nabłonek intensywnie rogowacieje.

Występuje wtedy brunatny lub biało-szarawy nalot na języku u dziecka, który jest mazisty, mocno przylega do podłoża. Najczęściej nie obejmuje on brzegów języka ani jego koniuszka.

Język może być obrzęknięty. Rozlane zapalenie języka u dziecka często pojawia się w początkowych okresach cukrzycy, towarzyszy niedoborom witaminy B i niedokrwistościom. Towarzyszy mu pieczenie, ból i przykry mdły smak w ustach.

Żółty nalot na języku u dziecka – czy to afty w jamie ustnej?

Afty u dzieci to zmiany zapalne koloru szarożółtego lub biało-żółtego o okrągłym kształcie i wielkości ziaren grochu. Często są obrzęknięte i bolesne.Uszkodzenie powierzchni afty powoduje powstanie niewielkiej nadżerki, która goi się w ciągu kilku dni.

Przyczyna powstawania aft na języku u dzieci i podniebieniu nie została jeszcze poznana.

Czasami może im towarzyszyć bolesne powiększenie węzłów chłonnych w okolicy szyi. Afty goją się zazwyczaj 4 do 8 dni.

Włochaty, czarny język u dziecka a leczenie antybiotykami

Język włochaty powstaje na skutek przerostu brodawek nitkowatych języka. Przeważnie nie daje żadnych dolegliwości, chociaż może pojawić się metaliczny posmak w ustach lub zmieniony smak spożywanych pokarmów.

Włochaty, czarny język u dziecka może pojawiać się w trakcie leczenia antybiotykami, steroidami lub w przebiegu dolegliwości żołądkowo- jelitowych. Często obserwowany również u dorosłych palaczy – wtedy częściej jest to żółty lub zielony włochaty nalot na języku.

Płonica – przyczyna obłożenia języka dziecka

Jedną z chorób zakaźnych, której towarzyszy zmiana wyglądu języku u dziecka, jest płonica, tj. choroba wywoływana przez paciorkowce z grupy A, produkujące egzotoksyny A, B i C. To właśnie toksyny bakteryjne są przyczyną rozwoju typowych objawów tej choroby.

Pierwszymi objawami, występującymi od 1-3 dni po kontakcie z bakterią, są gorączka i złe samopoczucie. U dzieci często w tym okresie występują wymioty. Następnie pojawia się charakterystyczna wysypka na całym ciele, szczególnie obficie zajmując miejsca dobrze ucieplone, np. brzuch, pachwiny, pośladki, zgięcia łokciowe i kolanowe.

Od początku choroby występuje znaczne obłożenie języka u dziecka, które ustępuje po 2-3 dniach, odsłaniając żywoczerwony (czerwony) język u dziecka, z wyraźnie widocznymi brodawkami językowymi i kubkami smakowymi – nazywany z powodu swojego wyglądu językiem malinowym. Typowym w tej chorobie jest również powiększenie migdałków podniebiennych z obecnością nalotów w gardle.

Leczenie opiera się na antybiotykoterapii. Wskazane jest także podawanie witaminy C. Przechorowanie płonicy w 97 procentach przypadków pozostawia trwałą odporność.

Nie tylko nalot – malinowy język u dziecka a choroba Kawasaki

Rzadszą chorobą powodującą zmiany w wyglądzie zdrowego języka jest choroba Kawasaki. Występuje najczęściej u małych dzieci (najczęściej od 2. do 5. roku życia). Jej przebieg zaczyna się najczęściej od kilkudniowej gorączki (nieustępującej mimo leczenia przeciwinfekcyjnego), po której na całym ciele pojawia się wysypka o różnorodnym kształcie.

Spojówki oczu stają się bardzo przekrwione i zaczerwienione, dochodzi też do jednostronnego powiększenia węzłów chłonnych. Po ok. 2 tygodniach skóra na dłoniach i stopach dziecka zaczyna być bolesna, obrzęknięta, a naskórek zaczyna się intensywnie łuszczyć.

Wtedy pojawia się też bardzo charakterystyczny, malinowoczerwony język u dziecka. W 10–40 procent przypadków w ciągu pierwszych 2 tygodni choroby Kawasaki dochodzi także do zajęcia naczyń wieńcowych serca i powstawania tętniaków tych naczyń. Może to prowadzić do bardzo ciężkich powikłań, a nawet do zawału serca u dziecka. Dlatego ważne jest, aby rodzice bacznie obserwowali dzieci z nietypowo przebiegającą gorączką, szczególnie jeśli towarzyszą jej nietypowe zmiany skórne lub zmiany na języku.