Lista lektur szkolnych – zmora każdego pokolenia
Co roku uczniowie otrzymują wykaz lektur szkolnych, zarówno na poziom podstawowy, jak i pozycje uzupełniające. Już na początku edukacyjnej przygody, w klasach I-III, dzieci zajmują się analizą utworów literackich, wśród których znajdzie się zarówno klasyczne, starsze tytuły, jak i sporo nowości, dopasowanych do obecnych trendów czytelniczych. Jest to istotną i bardzo pozytywną zmianą, mogącą rzutować na późniejsze podejście do konieczności czytania lektur szkolnych. Obok klasyki, jak Roman Pisarski i "O psie, który jeździł koleją", można znaleźć takie pozycje, jak "Niesamowite przygody dziesięciu skarpetek", czy kilka innych współczesnych i atrakcyjnych dla dzieci pozycji.
Lista lektur szkolnych dla klas IV-VIII liczy około 40 pozycji. Tutaj również nie brakuje klasyki, jak "Akademia Pana Kleksa" Brzechwy. Analizuje się również wybrane wiersze, np. Słowackiego i Tuwima oraz wybrane pieśni i treny (Jan Kochanowski). Jest także Henryk Sienkiewicz i"Quo Vadis" czy "Pan Tadeusz", "Dziady cz. II" oraz wybrane sonety z cyklu "Sonety Krymskie" Adama Mickiewicza, Charles Dickens z "Opowieścią wigilijną" oraz Aleksander Fredro. Zestawia się je z lekturami o zgoła innym charakterze, jak "Gang niewidzialnych ludzi" z serii Felix, Net i Nika, "Opowieści z Narnii" czy "Hobbit". Wyjątkowo ciekawą pozycją jest komiks "Szkoła latania" z serii Kajko i Kokosz.
Sprawdź też: Jak zachęcić dziecko do czytania?
Liceum to również nieco inna lekturowa historia. Omawia się dzieła takich autorów, jak William Szekspir, Stefan Żeromski, Bolesław Prus, Sławomir Mrożek czy Edgar Allan Poe, a także Biblię – fragmenty Księgi Rodzaju, Księgi Hioba, Księgi Psalmów, Księgi Koheleta, fragmenty Apokalipsy wg Św. Jana czy wybrane wiersze (Daniel Naborowski, Jan Andrzej Morsztyn, Mikołaj Sęp Szarzyński). Jest również "Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią" we fragmentach, "Boska Komedia" i "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska. Na liście obowiązkowych lektur znajdą się również "Konrad Wallenrod" oraz wybrane ballady Mickiewicza, "Odprawa posłów greckich" oraz "Pieśń V ks. II" psalmów Jana Kochanowskiego, "Kwiatki Świętego Franciszka" czy Gall Anonim i "Kronika polska". Ze współczesnych autorów warto wymienić Stasiuka, Tokarczuk czy Dukaja.
Pełne listy lektur znajdują się w wykazie podstawy programowej i warto się z nimi zapoznać. Widać bowiem sporą ewolucję i... rewolucję! Zmieniają się nieco kategorie, a w wielu przypadkach nie omawia się już całej książki, ale tylko wybrane utwory czy fragmenty. Pojawiają się również lektury od razu kojarzące się z rozrywką, co kiedyś było czymś wyjątkowo rzadkim. I to jest właśnie światełko w tunelu, które może zachęcić dziecko do sięgania po szkolne książki.
Przeczytaj też: Co daje wychowanie poprzez sztukę?
Lektury szkolne – czytelnicza rewolucja
Lektury szkolne, omawiane na lekcjach języka polskiego, niezależnie od tego, czy jest to szkoła podstawowa czy liceum, zawsze kojarzyły się bardziej z przykrym obowiązkiem niż przyjemnością, a i rodzice lubią opowiadać o swoich "małych traumach" związanych z niektórymi tytułami. Jednak od czasów ich młodości sporo się zmieniło. Wśród lektur szkolnych nie królują już utwory o miłości ojczyzny czy powieści, gdzie autor przez kilkadziesiąt stron rozpływa się nad widokami. Sporo jest opowiadań i krótkich nowel, wybierane są książki z kategorii literatury popularnej oraz pozycje, które wyjątkowo powinny zainteresować uczniów, trafiając w ich gusta i problemy, zaciekawiając ich nietypową – jak na szkolne standardy – tematyką. Coraz śmielej do kanonu lektur szkolnych wprowadza się pozycje bez moralizatorskiego wydźwięku czy dydaktycznego charakteru, ale książki, które mają poruszyć młodych, zaintrygować ich, zachęcić do dyskusji i wyrażania swoich poglądów.
To też może Cię zainteresować: Najlepsze książki o dojrzewaniu i seksie dla dzieci i młodzieży
Jak zachęcić dzieci do czytania lektur szkolnych?
Spore znaczenie ma to, po jakie serie wydawnicze się sięga. I tu widać spory progres – obecnie każda księgarnia, czy to internetowa, czy stacjonarna, posiada w swoim asortymencie ogromny wybór różnych wydań lektur szkolnych. Wyjątkowo ciekawie prezentuje się kolorowa klasyka – pełna atrakcyjnych ilustracji dla najmłodszych i elegancka, ale i modna (można powiedzieć) dla nieco starszych. Ładne książki, ciekawie wydane, wygodne w lekturze – aż zachęcają do czytania.
Można znaleźć także pomocne opracowania lektur, które pomogą utrwalić wiedzę o książce. Są to wydania omawiające zarówno fragmenty, jak i pieśni, wiersze czy wybrane utwory. Warto jednak wiedzieć, że stanowią one jedynie uzupełnienie wiadomości i – mimo, że czasem są bardzo szczegółowym opracowaniem – nie powinny stanowić zamiennika pełnowartościowej książki. Można się jednak nimi posiłkować, a w wielu przypadkach mogą pomóc dziecku na bieżąco rozumieć treść czytanej książki.
Kolejną opcją, by zachęcić do zapoznania się z książką, są... filmy. Istnieje wiele bardzo dobrych filmowych adaptacji lektur, ale one również powinny być czymś w rodzaju dodatku czy też uatrakcyjnienia, a nie alternatywą dla książki.
Przeczytaj również:
Jakie są przedmioty w szkole podstawowej w każdej klasie?
Warto również zachęcić dziecko do tego, by na bieżąco robiło notatki z czytanej książki, szczególnie jeśli lektura jest zawiła. Wypisanie głównych bohaterów, ich cech i najważniejszych wątków może być w szkole pomocne. Uczniowie często stosują fiszki – małe karteczki wkładane w książkę, żeby zaznaczyć najważniejsze fragmenty.
Przede wszystkim – warto na luzie omawiać z dzieckiem lektury szkolne, pytać je o opinię, samemu nieco się podszkolić lub przypomnieć sobie jakieś fakty, które mogą odnosić się do treści i dodatkowo zainteresować. Nie każda książka będzie dla dziecka fascynująca, niektóre naprawdę będą trudne i kompletnie nie w jego guście. Wtedy warto podsunąć ewentualne pomoce i opracowania. Nie należy też przekazywać dziecku swoich złych wspomnień związanych z lekturami, a dzielić się tymi, które były przyjemne (a z pewnością i takie się znajdą!) oraz wskazywać na wartości, jakie wyniosło się z poszczególnych książek.
