Góry w Polsce – lista i krótka charakterystyka dla uczniów

Polskie góry – jakie są? Łańcuchy górskie w Polsce

Jaki związek mają góry w Polsce z Himalajami? Niektórzy mogą się zaśmiać – przecież nasze są malutkie, gdzie tam im do Everestu! A jednak sporo je łączy! Okazuje się bowiem, że pasma górskie w Polsce są niewielką (ale jednak!) częścią wielkiego łańcucha górskiego alpejsko-himalajskiego, który swój początek ma na Półwyspie Iberyjskim, a następnie biegnie na wschód, ku Himalajom i Karakorum. Kończy się natomiast na górach Sumatry oraz Jawy. Nasze rodzime góry są więc częścią wielkiej całości!

Ale jeśli spojrzeć nieco mniejszą skalą, w Polskie góry dzielą się na trzy łańcuchy górskie:

• Góry Świętokrzyskie,
• Sudety,
• Karpaty.

Warto wiedzieć, że łańcuch górski to rozległy teren, na którym równolegle ułożone są pasma górskie oraz kotliny i pogórza, z wyraźnie wyróżnioną granią górską. Same pasma górskie są mniejszymi częściami łańcucha, tworzącymi samodzielną grupę gór, a tych w Polsce jest całkiem sporo.

Pasma górskie w Polsce

Łańcuchy górskie w Polsce dzielą się na całkiem sporo pasm górskich, różniących się od siebie wysokościami i walorami krajobrazowymi, nawet w obrębie jednego łańcucha.

Pasma górskie w Górach Świętokrzyskich

W Górach Świętokrzyskich można wyróżnić następujące pasma: Pasmo Klonowskie, Pasmo Bostowskie, Pasmo Oblęgorskie, Pasmo Masłowskie, Łysogóry, Pasmo Jeleniowskie, Pasmo Zgórskie, Pasmo Posłowickie, Pasmo Dymińskie, Pasmo Brzechowskie, Pasmo Orłowińskie, Pasmo Iwaniskie, Pasmo Wygiełzowskie, Pasmo Chęcińskie, Grzbiet Bolechowicki, Pasmo Daleszyckie, Pasmo Cisowskie, Pasmo Ociesęckie, Pasmo Kadzielniańskie.

W paśmie Łysogóry znajduje się szczyt Łysica (613,31 m n.p.m), uznawany do niedawna za na najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich oraz Góra Agaty (613,96 m n.p.m) – faktycznie największy szczyt. Skała Agaty to wschodni wierzchołek Łysicy.

Góry Świętokrzyskie mają łagodne wierzchowiny, lekkie podejścia i wygodne ścieżki, są również bardzo urokliwe i malownicze, a wśród nich można znaleźć wiele zabytków kultury. Leżą na Wyżynie Kielecko-Sandomierskiej i otacza je Świętokrzyski Park Narodowy. Biegnie przez nie Główny Szlak Gór Świętokrzyskich o długości 105 km.

Góry Świętokrzyskie są dość niskie, ale uznawane za jedne z najstarszych w Europie. Ich nazwa pochodzi od relikwii Krzyża Świętego, przechowywanych w klasztorze na Łysej Górze.

Pasma górskie w Sudetach

Sudety leżą na południowych terenach województw opolskiego i dolnośląskiego. Składają się z kilkunastu pasm górskich: Karkonosze, Góry Izerskie, Góry Kaczawskie, Rudawy Janowickie, Góry Wałbrzyskie, Góry Kamienne, Góry Sowie, Góry Bardzkie, Góry Stołowe, Góry Bystrzyckie, Góry Orlickie, Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie, Góry Złote, Góry Opawskie.

W Sudetach na wyróżnienie zasługują Góry Izerskie (najwyższym szczytem Gór Izerskich jest Wysoka Kopa – 1126 m n.p.m) i Karkonosze (oddziela je od Gór Izerskich Przełęcz Szklarska), na których położony jest najwyższy szczyt Sudetów, czyli Śnieżka (1603 m). Znajdują się w nich również Śnieżne Kotły. Karkonosze stanowią najwyższe pasmo górskie Sudetów i otoczone są przez Karkonoski Park Narodowy.

Kolejnymi pasmami górskimi Sudetów są: Góry Kaczawskie, czyli Kraina Wygasłych Wulkanów, Rudawy Janowickie, Góry Wałbrzyskie, Góry Kamienne, Góry Sowie, Góry Bardzkie (najwyższym ich szczytem jest Szeroka Góra – 765 m.n.p.m), Góry Stołowe (niezwykle popularne ze względu na swój wyjątkowy kształt), Góry Bystrzyckie, Góry Orlickie. Sudety Wschodnie zaczynają się od masywu Śnieżnika, przez Góry Bialskie i Góry Złote. Całe pasmo Sudetów kończy się Górami Opawskimi. Ich najwyższym szczytem jest Biskupia Kopa, na której znajduje się zabytkowa wieża widokowa.

Co ciekawe, Masyw Śnieżnika jest obszarem, który należy do zlewisk trzech mórz – Morza Bałtyckiego, Morza Północnego i Morza Czarnego. Jedynym miejscem w Polsce, gdzie zbiegają się zlewiska trzech mórz, jest Trójmorski Wierch.

Pasma górskie w Karpatach

Pasma górskie w Karpatach to: Tatry, Pieniny, Beskid Śląski, Beskid Mały, Beskid Makowski, Beskid Żywiecki, Beskid Wyspowy, Gorce, Beskid Sądecki, Beskid Niski, Bieszczady i Góry Sanocko-Turczańskie

Karpaty tworzą największy łańcuch górski na terenie Środkowej Europy, oferujący najwyższe szczyty. Biegnie przez Polską, Słowację i Ukrainę, aż do Rumunii. W Polsce pasma górskie Karpat położone są w województwach śląskim, małopolskim i podkarpackim. Na zachodzie Karpaty zaczyna pasmo górskie Beskid Śląski oraz Beskid Mały. Kolejnymi pasmami są Beskid Makowiecki oraz Beskid Wyspowy, a także urokliwy Beskid Żywiecki. Najwyższym szczytem Beskidu Żywieckiego jest niezwykle popularna Babia Góra (1725 m.n.p.m), oferująca przepiękne widoki m.in. na Tatry i słynąca z wyjątkowo kapryśnej pogody. Na wschód od Beskidu Żywieckiego leżą Gorce, na których najwyższym szczytem jest Turbacz (1310 m n.p.m.).

Najwyższym pasmem Karpat w Polsce są Tatry, dzielące się na Tatry Zachodnie i Tatry Wysokie. Otaczający je Tatrzański Park Narodowy kryje wiele atrakcji dla miłośników dzikiej przyrody i górskich wędrówek, a przede wszystkim – chroni dziewiczą przyrodę. Najwyższy szczyt Tatr w Polsce to Rysy (2499 m n.p.m), zaś najwyższym szczytem Karpat jest Gerlach (2655 m.n.p.m), położony po słowackiej stronie Tatr. Tatry oferują zarówno łagodne wzniesienia, jak i strome, wysokie szczyty.

Karpaty to również Pieniny ze szczytami, takimi jak: Sokolica, Trzy Korony i Wysoka oraz Beskid Sądecki. Najdzikszym pasmem górskim Karpat jest Beskid Niski, którego wschodni koniec wytycza granicę między Karpatami Wschodnimi i Karpatami Zachodnimi.

We wschodniej części Polski leżą Bieszczady, z licznymi połoninami i wspaniałą, dziką przyrodą. Na północ od Bieszczad leżą Góry Sanocko-Turczańskie, niezbyt popularne, ale oferujące równie piękne widoki.

Nazwa Karpat pochodzi prawdopodobnie od Karpów – plemienia o dackim pochodzeniu, które na początkach naszej ery zamieszkiwało tereny obecnych wschodnich Karpat.

Jakie góry w Polsce warto odwiedzić?

Kolorowe Jeziorka, Duch Gór, Dolina Pięciu Stawów, Łysa Góra... każda z tych nazw kryje w sobie obietnicę niezwykłej górskiej przygody! Nie sposób jednoznacznie odpowiedzieć, jakie są najpiękniejsze góry w Polsce, ponieważ każde oferują wrażenia na zupełnie innym poziomie.

Tatry, najwyższe Góry w Polsce, stanowią atrakcję dla wszystkich turystów – poczynając od spacerowiczów, przez grotłazów aż do taterników, którzy kochają zdobywać wysokie szczyty. Kozi Wierch czy Orla Perć z pewnością wymagają doświadczenia i przygotowań, ale za to oferują cudowne panoramy. Na tych, którzy wolą podziwiać góry z dolin, czeka wspomniana Dolina Pięciu Stawów czy Dolina Strążyska z Polaną Strążyską, z której roztacza się niesamowity widok na Giewont, a także położona w Tatrach Zachodnich Dolina Kościeliska o długości 8 km. Dla wspaniałych widoków warto wybrać się na Sarnią Skałę, wznoszącą się naprzeciw głównego grzbietu Giewontu. To szczyt niewielki, ale stanowiący wyjątkowy punkt widokowy. Warty zdobycia jest również Kasprowy Wierch, na który można wjechać kolejką lub też dotrzeć do niego m.in. przez przepiękny szlak biegnący przez Dolinę Jaworzynki i Halę Gąsienicową.

Miłośnicy mniejszych gór z pewnością powinni wybrać się do Beskidu Śląskiego, którego najwyższy szczyt – Skrzyczne – mierzy 1257 m n.p.m. Rozciągają się z niego wspaniałe widoki, ale podejście również wymaga kondycji – idealnie, by odczuć przyjemne, satysfakcjonujące zmęczenie. W Beskidzie Śląskim leży również Barania Góra (1220 m n.p.n.), z której wypływa Wisła.

Na każdego góromaniaka czeka najwyższy szczyt Sudetów – Śnieżka (1603 m.n.p.m), z niesamowitym widokiem, który przy dobrej pogodzie pozwala sięgnąć okiem niemal 200 km w dal. Dodatkową atrakcją jest znajdujące się na szczycie obserwatorium meteorologiczne.

W Górach Stołowych można przenieść się do świata fantazji – zachwycają swoją niezwykłością, szczególnie Szczeliniec Wielki oraz Błędne Skały.

Położone w Sudetach Góry Bardzkie, Sowie i Stołowe otaczają Kotlinę Kłodzką, niezwykle malowniczą, idealną zarówno dla miłośników aktywnego, jak i leniwego wypoczynku. Piękne górskie szlaki oraz uzdrowiskowe miejscowości nieopodal to prawdziwa mekka dla turystów.

Gdzie w góry na pierwszy raz?

Wszystkie szlaki prowadzące przez Polskie Góry są warte odwiedzenia. To, który wybierze się na pierwszy, zależy wyłącznie od kondycji! Jeśli planuje się częściej bywać w górach, warto zwrócić uwagę na szczyty należące do Korony Gór Polski, wśród których znajdują się góry o różnej wysokości i różnym stopniu trudności – ich zdobywanie przyniesie nie tylko przyjemność, ale i satysfakcję!

Korona Gór Polski – jakie szczyty?

Wykaz szczytów Korony Gór Polski:

1. Rysy 2499 m n.p.m. (Tatry).

2. Babia Góra 1725 m n.p.m. (Beskid Żywiecki).

3. Śnieżka 1603 m n.p.m. (Karkonosze).

4. Śnieżnik 1423 m n.p.m. (Masyw Śnieżnika).

5. Tarnica 1346 m n.p.m. (Bieszczady Zachodnie).

6. Turbacz 1310 m n.p.m. (Gorce).

7. Radziejowa 1266 m n.p.m. (Beskid Sądecki).

8. Skrzyczne 1257 m n.p.m. (Beski Śląski).

9. Mogielica 1171 m n.p.m. (Beskid Wyspowy).

10. Wysoka Kopa 1126 m n.p.m. (Góry Izerskie).

11. Rudawiec 1106 m n.p.m. (Góry Bialskie).

12. Orlica 1084 m n.p.m. (Góry Orlickie).

13. Wysoka (Wysokie Skałki) 1050 m n.p.m. (Pieniny).

14. Wielka Sowa 1015 m n.p.m. (Góry Sowie).

15. Lackowa 997 m n.p.m. (Beskid Niski).

16. Kowadło 989 m n.p.m. (Góry Złote).

17. Jagodna 977 m n.p.m. (Góry Bystrzyckie).

18. Skalnik 945 m n.p.m. (Rudawy Janowickie).

19. Waligóra 936 m n.p.m. (Góry Kamienne).

20. Szczeliniec 919 m n.p.m. (Góry Stołowe).

21. Lubomir 904 m n.p.m. (Beskid Makowski).

22. Biskupia Kopa 889 m n.p.m. (Góry Opawskie).

23. Kłodzka Góra 765 m n.p.m. (Góry Bardzkie).

24. Skopiec 724 m n.p.m. (Góry Kaczawskie).

25. Ślęża 718 m n.p.m. (Masyw Ślęży).

26. Łysica 613 m n.p.m. (Góry Świętokrzyskie).