Fast foody – czym są i dlaczego warto ich unikać?
Fast food (z ang. „szybkie jedzenie”) to dania i przekąski przygotowywane z gotowych lub wysoko przetworzonych składników, których główną zaletą ma być szybkość podania i niska cena. Są to:
frytki;
kebaby;
hot dogi;
nuggetsy;
zapiekanki;
hamburgery.
W ich składzie znajdują się, m.in. duże ilości: soli, przetworzonego tłuszczu, cukru, syropu glukozowo-fruktozowego, niskiej jakości mięsa, wzmacniaczy smaku, barwników, konserwantów i innych niezdrowych dodatków do żywności.
Ich częste jedzenie wiąże się z takimi konsekwencjami jak np.:
nadwaga i otyłość;
zaburzenia glikemii;
zaburzenia trawienia;
niedobory składników odżywczych;
pogorszenie stanu skóry (np. trądzik);
spadki koncentracji i trudności z nauką;
wyższe ryzyko rozwoju chorób cywilizacyjnych (cukrzyca, choroby układu sercowo-naczyniowego, demencja).
Fast foody są dziś dostępne na każdym kroku, a ich reklamy atakują nas z telewizji, Internetu i ulicznych bilbordów. Szczególnie niepokojące jest to, że kampanie marketingowe często są kierowane do dzieci.
Przekazy reklamowe wykorzystują znane postacie z bajek czy gier, by jak najbardziej przyciągnąć ich uwagę. Tego typu praktyki są wyjątkowo szkodliwe – zwłaszcza w kontekście alarmujących danych, według których polskie dzieci tyją najszybciej w Europie.
Biorąc pod uwagę wspomniane zagrożenia i rosnącą epidemię otyłości lekarze oraz dietetycy alarmują, aby ograniczyć je w diecie dzieci do minimum.
Przeczytaj również:

Naleśniki – przepisy na pyszne naleśniki dla dzieci
Czym najlepiej zastąpić fast food – zdrowe zamienniki
Dzieci przepadają za fast foodami, dlatego wielu rodzicom trudno jest całkowicie wykluczyć je z diety swoich pociech. Warto jednak spróbować samodzielnie przygotowywać zdrowsze, domowe zamienniki fast foodów, które z powodzeniem można traktować jako pełnowartościowy posiłek, o ile zawierają one dobrej jakości składniki.
Pomysły na domowe burgery
Domowej roboty burgery można przygotować, np.: z dobrej jakości wołowiny, roślinnych strączków, (fasola, ciecierzyca) albo z kasz (jaglana, bulgur, komosa ryżowa). Dobrym pomysłem jest też użycie pełnoziarnistych bułek i własnoręcznie przygotowanych sosów, np. czosnkowego na bazie jogurtu naturalnego. Jeśli chodzi o dodatki, warto sięgać po świeże warzywa, takie jak: sałata, cebula, pomidory, ogórki, rzodkiewka, rukola i inne. Im ich więcej, tym lepiej.
Przepis na burgery z czerwonej fasoli
Składniki:
1 puszka czerwonej fasoli (odsączona i opłukana);
1 drobno posiekana cebula;
1 ząbek czosnku (przeciśnięty przez praskę);
1/2 szklanki bułki tartej;
1 jajko;
przyprawy: słodka papryka, sól, pieprz, czosnek granulowany;
olej do smażenia.
Przygotowanie:
Fasolę zblenduj na gładką masę.
Dodaj: cebulę, czosnek, bułkę tartą, jajko i przyprawy. Dokładnie wymieszaj.
Uformuj z masy kotlety wielkości bułki.
Smaż na średnim ogniu przez ok. 4–5 minut z każdej strony.
Podawaj w bułce pełnoziarnistej z ulubionymi dodatkami.
Frytki z warzyw – chrupiące i pełne witamin
Smaczne i pożywne frytki nie muszą być robione wyłącznie z ziemniaków. Do ich przygotowania warto użyć innych warzyw (zwłaszcza korzeniowych), które są bogactwem składników mineralnych i błonnika. Zamiast smażyć je na głębokim tłuszczu, postaw na upieczenie ich w piekarniku.
Przepis na frytki warzywne
Składniki:
marchewki;
2 pietruszki (korzeń);
1 średni burak;
1 łyżka oliwy z oliwek;
pieprz, szczypta soli, zioła prowansalskie.
Przygotowanie:
Warzywa umyj i obierz.
Pokrój je na kształt frytek.
Rozłóż warzywa równomiernie na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Skrop je oliwą i posyp przyprawami.
Piecz w piekarniku w 200°C przez ok. 25–30 min, aż będą miękkie i lekko zrumienione.
Zdrowe nuggetsy – kurczak w lepszym wydaniu
Nuggetsy to jeden z najbardziej lubianych fast foodów wśród dzieci. W zdrowszej wersji można je przygotować w panierce, z: płatków kukurydzianych, otrębów, sezamu, mąki pełnoziarnistej lub zmielonych orzechów, a zamiast smażenia – upiec je w piekarniku lub air fryerze.
Przepis na fitnuggetsy
Składniki:
2 filety z piersi kurczaka;
1 jajko;
3/4 szklanki pokruszonych płatków kukurydzianych (niesłodzonych);
2 łyżki otrębów;
1/2 łyżeczki słodkiej papryki;
oliwa do spryskania nuggetsów;
sól i pieprz.
Przygotowanie:
Filety z kurczaka pokrój na paski.
Oprósz mięso solą, pieprzem i papryką.
W jednej misce roztrzep jajko.
W drugiej misce połącz pokruszone płatki kukurydziane z otrębami.
Paski kurczaka zanurz w jajku. Następnie obtocz je w panierce.
Ułóż nuggetsy na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, lekko spryskaj oliwą.
Piecz w piekarniku rozgrzanym do 200°C przez 20–25 min lub w air fryerze ok. 12–15 min w 190°C.
Domowa pizza z warzywami – kolorowa i sycąca
Przygotowując domową, zdrowszą wersję pizzy, warto zadbać o wartościowe dodatki i o sam spód. Zamiast tradycyjnego, białego ciasta można wykorzystać do jego zrobienia mąkę pełnoziarnistą lub orkiszową. Ciekawym pomysłem może być także pizza na spodzie z kalafiora lub cukinii.
W kwestii dodatków tutaj również warto postawić na sporą ilość warzyw. Opcjonalnie można dodać także kawałki kurczaka, tofu, mozzarellę, orzechy i sos pomidorowy bez dodatku cukru czy wzmacniaczy smaków.
Przeczytaj również:

Kanapki dla dziecka – pomysły na zdrowe kanapki dla najmłodszych
Przepis na orkiszową pizzę
Składniki na ciasto:
250 g mąki orkiszowej (typ 630 lub 700);
20 g świeżych drożdży;
150 ml ciepłej wody;
1 łyżka oliwy z oliwek;
1/2 łyżeczki soli;
1/2 łyżeczki cukru.
Sos pomidorowy:
1/2 opakowania przecieru pomidorowego;
1 ząbek czosnku (przeciśnięty);
sól, pieprz, oregano i bazylii.
Przygotowanie:
Rozgrzej piekarnik do 220°C.
W ciepłej wodzie rozpuść cukier oraz drożdże i odstaw na ok. 10 min.
Do miski wsyp: mąkę, sól, dodaj drożdże i oliwę. Całość dokładnie wymieszaj i ugnieć na jednolite ciasto.
Przykryj ściereczką i odstaw do wyrośnięcia na ok. 1 godz. w ciepłym miejscu.
Po wyrośnięciu rozwałkuj ciasto i przełóż na blachę wyłożoną papierem do pieczenia.
Dokładnie wymieszaj wszystkie składniki na sos pomidorowy. Przelej go na ciasto i dodaj ulubione składniki.
Pizzę piecz w piekarniku przez ok. 15 min.
Zdrowe przekąski dla dzieci – co podać zamiast chipsów i batonów
Poza fast foodami dzieci lubią także sięgać po słodkie i słone przekąski, które też nie są korzystne dla ich zdrowia. W tym przypadku również warto znaleźć ich zamienniki z dobrym składem.
Pomysły na słone przekąski:
chipsy warzywne;
popcorn (bez tłuszczu);
minitortille z warzywami;
słupki z warzyw z hummusem;
prażona ciecierzyca w przyprawach.
Pomysły na słodkie przekąski:
orzechy;
galaretka owocowa;
koktajl lub smoothie;
domowe batony musli;
owoce sezonowe lub suszone;
domowe puddingi np. z nasion chia;
muffinki np. z płatków owsianych i owoców.
Co jest najzdrowsze z fast foodów?
Nie zawsze mamy możliwość przygotowania zdrowych zamienników fast foodów, jednak gdy jedyną opcją jest zamówienie czegoś na szybko, warto wybrać np. pizzę z włoskiej restauracji, która bazuje na kilku prostych i zdrowych składnikach np. warzywach, dobrej jakości wędlinie czy oliwie z oliwek.
Dobrym pomysłem może być też zamówienie dań kuchni azjatyckiej, które bazują na: warzywach, ryżu, tofu czy krewetkach. Zamiast klasycznych burgerów czy nuggetsów można wybrać coś z oferty wegańskich restauracji. Poza tym, że w swojej potrawie nie znajdziesz mięsa niewiadomego pochodzenia, to tego typu lokale często dbają o to, aby jedzenie było ekologiczne i bogate odżywczo.
Przeczytaj również:

Zupka brokułowa – od jakiego wieku dziecka? Jak przygotować? Przepisy
Jaki domowy fast food jest najlepszy?
Nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi – wszystko zależy od składników i sposobu przygotowania. Każdy domowy fast food może być zdrową i smaczną alternatywą dla sklepowych lub restauracyjnych wersji, o ile zostanie przygotowany z dobrej jakości produktów i bez nadmiaru tłuszczu, soli czy cukru.