O czym może świadczyć nadmierny apetyt u dziecka?
Hiperfagia, znana również jako polifagia, to terminy określające stan nadmiernego apetytu (nadmierne łaknienie,tzw. wilczy apetyt). Dziecko doświadczające hiperfagii może odczuwać ciągłą potrzebę jedzenia, niezależnie od rzeczywistego zapotrzebowania kalorycznego organizmu.
W wielu przypadkach stan ten nie powinien wzbudzać niepokoju. Dzieci intensywnie rosną, codziennie przyswajają wiele nowych informacji i często są bardzo aktywne. To wszystko wymaga dużych nakładów energii. W związku z tym organizm może domagać się większej ilości pożywienia, aby sprostać codziennym wyzwaniom najmłodszych.
Problem pojawia się w momencie, gdy dziecko przejawia niepohamowany apetyt, a kontakt z pożywieniem wyzwala u niego ataki niekontrolowanego jedzenia. To powinno skłonić rodzica do dalszej diagnostyki.
Nadmierne łaknienie u dziecka – czym się objawia?
O nadmiernym apetycie może świadczyć sytuacja, w której dziecko zjada o wiele więcej pokarmu niż dotychczas lub gdy ilość jedzenia wykracza znacznie poza jego dobowe zapotrzebowanie.
Typowe objawy nadmiernego apetytu u dziecka:
Częste uczucie głodu – dziecko często prosi o jedzenie, nawet krótko po zakończonym posiłku.
Spożywanie dużych ilości jedzenia podczas posiłków oraz między nimi.
Wybieranie wysokokalorycznych, smacznych pokarmów – preferowanie słodyczy, fast foodów czy szybkich przekąsek.
Brak uczucia sytości – dziecko ma trudności z rozpoznaniem momentu, w którym powinno zakończyć jedzenie.
Jedzenie jako forma pocieszenia – spożywanie pokarmów w odpowiedzi na emocje lub nudę, lub w sytuacjach stresowych.
Co oznacza ciągłe uczucie głodu u dziecka i jakie są tego skutki?
Jeśli rodzic zauważy, że ilość spożywanego przez dziecko pokarmu znacznie odbiega od normy, a dziecko zaczyna wysyłać pewne niepokojące sygnały to informacja, że warto się skonsultować ze specjalistą, aby ustalić przyczynę takiego zachowania i odpowiednio wcześnie zareagować, zanim problem się pogłębi.
Pierwszym sygnałem, który powinien wzbudzić niepokój, jest nadmierna masa ciała. W dłuższej perspektywie nadmierny apetyt prowadzi nadwagi i otyłości.
U dzieci, które nadmiernie się objadają, mogą wystąpić także:
ból brzucha;
zaburzenia snu;
problemy z zębami;
złe samopoczucie psychiczne;
problemy z koncentracją i nauką;
nieumiejętnością radzenia sobie z emocjami;
zaburzenia zachowania np. rozdrażnienie, agresja;
pierwsze symptomy chorób metabolicznych, np.: insulinooporność, podwyższony cukier i cholesterol.
Jak zdiagnozować? Czy istnieją chorobowe przyczyny nadmiernego apetytu u dziecka?
Jeśli zauważasz u swojego dziecka niepokojąco wzmożony apetyt, warto skonsultować się zarówno z lekarzem pediatrą, jak i dietetykiem.
Nadmierne łaknienie może mieć podłoże fizjologiczne (np. intensywny wzrost), ale równie dobrze może być objawem choroby. Lekarz przeprowadzi dokładny wywiad lekarski i w razie potrzeby zleci badania, np.: hormonalne, poziom cukru czy lipidogram, które pomogą znaleźć przyczynę zaburzenia.
W niektórych przypadkach lekarz może skierować dziecko na badania obrazowe, takie jak USG jamy brzusznej lub rezonans magnetyczny głowy, jeśli istnieje podejrzenie, że przyczyną problemów może być zaburzenie neurologiczne.
Konsultacja z dietetykiem powinna stanowić uzupełnienie opinii lekarskiej. Dietetyk przeprowadzi analizę sposobu żywienia dziecka, dokona pomiarów antropometrycznych (masa ciała, wzrost, obwody, BMI) i oceni stan odżywienia. Na ich podstawie pomoże dopasować dietę z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb i trybu życia dziecka.
Przeczytaj również:
Sposoby na skuteczne i bezpieczne odchudzenie dziecka
Jakie choroby mogą powodować nadmierny apetyt u dziecka?
Nadmierne łaknienie u dzieci jest dość niespecyficznym objawem, dlatego tak ważna jest szczegółowa diagnostyka.
O czym więc może świadczyć ten symptom? W takim przypadku możliwe są:
Choroby i zaburzenia hormonalne – cukrzyca typu 1, nadczynność tarczycy, zespół Cushinga.
Zaburzenia odżywiania – bulimia, zespół napadowego objadania się.
Choroby genetyczne – zespół Pradera–Williego.
Choroby i zaburzenia neurologiczne – guzy podwzgórza, padaczka.
Pozachorobowe przyczyny nadmiernego apetytu u dziecka
Nadmierne łaknienie nie zawsze musi mieć podłoże chorobowe. Bywa, że mogą za niego odpowiadać, np.:
niedobór snu;
brak rozrywek, nuda;
jedzenie emocjonalne;
złe nawyki żywieniowe;
źle zbilansowana dieta;
nieregularne posiłki, pomijanie śniadań;
oglądanie reklam produktów spożywczych;
nieograniczony dostęp do jedzenia (zwłaszcza tego o wysokiej smakowitości).
Jak pohamować nadmierny apetyt u dziecka?
Zwiększony apetyt u dzieci – zwłaszcza jeśli jest symptomem jednej z chorób – powinien być regulowany pod opieką lekarza. Po ustaleniu przyczyny medycznej specjalista może zlecić leki tłumiące apetyt. Oprócz tego warto również być pod kontrolą dietetyka, który zbilansuje dietę pod kątem konkretnego schorzenia.
Jeśli jednak nadmierny apetyt nie ma podłoża chorobowego, istotną rolę odgrywa zmiana codziennych nawyków związanych z odżywianiem i stylem życia.
Często duże uczucie głodu jest wynikiem jedzenia sporych ilości żywności wysoko przetworzonej, np. słodyczy czy chipsów. Czemu tak się dzieje? Odpowiada za to ich skład. Produkty te są bogate w cukry proste i niezdrowe tłuszcze, a jednocześnie pozbawione błonnika i wartości odżywczych, przez co powodują gwałtowne wahania poziomu glukozy we krwi, które prowadzą do szybkiego uczucia głodu i chęci spożycia produktów, które szybko dostarczają energii, czyli zazwyczaj kolejnych słodyczy lub przekąsek.
W dłuższej perspektywie taki sposób żywienia jest czynnikiem rozwoju większości chorób cywilizacyjnych, np.: otyłości, cukrzycy, chorób układu krążenia, a także zaburzeń odżywiania i zaburzeń metabolicznych.
Tutaj również: należy popracować nad jadłospisem, zadbać o stałe pory posiłków, ograniczyć spożywanie śmieciowego jedzenia. Dużą rolę odgrywają też sami rodzice, którzy swoją postawą i wyborami żywieniowymi kształtują u dziecka jego nawyki żywieniowe.
Przeczytaj również:
Dieta ketogenna dla dzieci
Czemu moje dziecko jest ciągle głodne?
Na to pytanie rodzice często szukają odpowiedzi. Najczęściej stanowią ją pewne błędy żywieniowe, które stosunkowo łatwo skorygować. Wprowadzenie regularnych posiłków, ograniczenie przetworzonej żywności oraz zadbanie o odpowiednią jakość diety często przynosi szybkie i zauważalne efekty.
Jednak w sytuacji gdy u dziecka poza napadami objadania zaczynają się pojawiać inne niepokojące symptomy, należy udać się z pociechą jak najszybciej do lekarza, który przeprowadzi dokładną diagnostykę, przepisze odpowiednie leczenie lub skieruje na dalsze badania.
