Kaszel u dziecka bez gorączki – jakie mogą być przyczyny?
Przyczyny kaszlu u dziecka są zróżnicowane. Połączenie kaszlu i gorączki świadczy o toczącym się procesie zapalnym. Najczęściej jest to infekcja bakteryjna, rzadziej wirusowa, górnych lub dolnych dróg oddechowych, manifestująca się dodatkowo innymi objawami w postaci kataru, bólu gardła czy dreszczów.
Przyczyna kaszlu bez gorączki może być trudniejsza do rozpoznania. Aby ustalić, dlaczego dziecko kaszle, chociaż nie ma podwyższonej temperatury, pod uwagę należy wziąć wiek dziecka.
- Okres noworodkowy i wczesnoniemowlęcy – wady wrodzone, refluks żołądkowo-przełykowy.
- Niemowlęta i małe dzieci – zachłyśnięcie ciałem obcym, refluks żołądkowo-przełykowy, kaszel poinfekcyjny, astma oskrzelowa, mukowiscydoza.
- Wiek przedszkolny – kaszel poinfekcyjny, zespół kaszlu z górnych dróg oddechowych, astma oskrzelowa, mukowiscydoza.
- Wiek szkolny – zespół kaszlu z górnych dróg oddechowych, astma oskrzelowa, refluks żołądkowo-przełykowy, zachłyśnięcie ciałem obcym, kaszel nawykowy.
Przeczytaj również:
Kaszel u dziecka w nocy – jakie są przyczyny i co robić, kiedy dziecko kaszle w nocy?
Co oznacza, kiedy noworodek kaszle i nie ma gorączki?
Przyczyną silnego kaszlu u noworodka bez gorączki mogą być wrodzone wady układu oddechowego. Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku tego typu wad objawy występują tuż po lub w niedługim czasie od urodzenia.
Jedną z tego typu dysfunkcji jest przetoka tchawiczo-przełykowa – czyli połączenie przełyku i tchawicy, w wyniku czego treść pokarmowa dostaje się do dróg oddechowych. Poza kaszlem występuje także sinica oraz duszność przy karmieniu. Ponadto dość charakterystyczna jest obecność pienistej wydzieliny w jamie ustnej i jamie nosowej, pojawiająca się mimo regularnego jej odsysania.
Inną anatomiczną zmianą jest tracheomalacja (wiotkość krtani) czy pierścień naczyniowy obecny w drogach oddechowych. Tutaj również może być obecny kaszel u dziecka bez temperatury, jednak zdecydowanie częściej te schorzenia manifestują się świstem krtaniowym.
Suchy kaszel u niemowlaka bez gorączki a refluks
Refluks żołądkowo-przełykowy często dotyka niemowlęta. W etiopatogenezie udział ma niedojrzałość dolnego zwieracza przełyku, który w warunkach prawidłowych zapobiega cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Mięsień ten dojrzałość osiąga w 3. miesiącu życia (najpóźniej w 18. miesiącu życia) – wtedy związane z nim dolegliwości, w tym ulewanie, powinny minąć.
Jednym z objawów refluksu u niemowląt jest właśnie przewlekły kaszel. Wynika on z dostawania się drażniącej treści żołądkowej do dróg oddechowych. Jest to jedna z częstszych przyczyn suchego kaszlu u niemowlaka bez gorączki. Dodatkowo może pojawić się chrypka, świszczący oddech, duszności, nawracające zapalenia krtani.
Przeczytaj również:
Kaszel u dziecka w nocy – jakie są przyczyny i co robić, kiedy dziecko kaszle w nocy?
Nadreaktywność oskrzeli – kaszel u dziecka bez innych objawów
Nadreaktywność oskrzeli to reakcja oskrzeli (w postaci skurczu mięśniówki gładkiej) w odpowiedzi na zewnętrzne bodźce drażniące (np. zimne powietrze, dym tytoniowy, stres). Nadreaktywność oskrzeli jest typowa dla astmy. Ale nie tylko, bowiem często pojawia się po infekcjach wirusowych układu oddechowego i może utrzymywać się 3–8 tygodni.
Nadreaktywność poinfekcyjna manifestuje się suchym kaszlem u dziecka bez innych objawów. Przechodzi samoistnie, jednak w razie uporczywego kaszlu można stosować wziewne sterydy lub syrop na kaszel suchy (np. z kodeiną). Jeśli mimo to kaszel jest bardzo nasilony i oporny na leczenie, stosuje się doustnie sterydy.
Co wywołuje mokry kaszel u dziecka bez gorączki?
Kaszel u dziecka i brak gorączki może wskazywać na rozstrzenie oskrzeli, w przebiegu którego dochodzi do nieodwracalnego poszerzenia ich światła. Do najważniejszych przyczyn zalicza się:
- przewlekłe infekcje – bakteryjne, wirusowe lub grzybicze zapalenie oskrzeli lub płuc,
- choroby wrodzone – głównie mukowiscydoza,
- zespoły związane z aspiracją treści żołądkowej – refluks żołądkowo-przełykowy, przetoka tchawiczo-przełykowa
Dominującym objawem w rozstrzeni oskrzeli jest przewlekły mokry kaszel bez gorączki i kataru. Dziecko odkrztusza dużą ilość śluzowo-ropnej plwociny. Ponadto często występują u nich przewlekające się zakażenia układu oddechowego z towarzyszącą gorączką.
Przeczytaj również:
Przewlekły kaszel u dziecka – jakie są przyczyny długotrwałego kaszlu u dziecka?
Kaszel i katar bez gorączki u dziecka
Kaszel i katar bez gorączki u dziecka może wynikać z tzw. zespołu kaszlu z górnych dróg oddechowych (nazywany wcześniej zespołem spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła). Istotą tego zespołu jest nadprodukcja wydzieliny w górnych drogach oddechowych i spływanie jej do niższych partii układu oddechowego. Prowadzi to do odruchowego kaszlu, poprzez podrażnienie receptorów w gardle i dolnych drogach oddechowych.
Najczęstsze przyczyny zespołu kaszlu z górnych dróg oddechowych to:
- alergiczny nieżyt nosa,
- zapalenie zatok przynosowych,
- przerost migdałka gardłowego (tzw. trzeci migdał).
Utrzymujący się kaszel i katar bez gorączki może być związany z alergicznym nieżytem nosa, astmą alergiczną. U dzieci do 5. roku życia astma przebiega głównie pod postacią kaszlu i świszczącego oddechu. U starszych dzieci dołączyć mogą napady duszności wydechowej oraz uczucie ucisku w klatce piersiowej. Objawy często nasilają się pod wpływem alergenów – na przykład roztoczy kurzu domowego, sierści kota czy psa, alergenów grzybów i pleśni, pyłków roślin wiatropylnych.
W astmie kaszel jest w większości przypadków kaszlem suchym. Jeśli jednak towarzyszący alergiczny nieżyt nosa przebiega z obfitą wydzieliną śluzową, która spływa po tylnej ścianie gardła, może pojawić się wtedy mokry kaszel i katar bez gorączki.
Przeczytaj również:
Szczekający kaszel u dziecka (kaszel krtaniowy, tchawiczy) – jak brzmi i jakie ma przyczyny?
Zapalenie płuc bez gorączki – bezobjawowe zapalenie płuc
W zdecydowanej większości zapalenie płuc przebiega z gorączką. W bakteryjnym zapaleniu płuc jest ona wysoka i wyraźna, zaś w wirusowym nieco niższa. Jeżeli wysoka temperatura ciała nie występuje, a pozostałe objawy także nie są zbyt nasilone, możemy mieć do czynienia z tzw. bezobjawowym zapaleniem płuc.
Gorączka w przebiegu zapalenia płuc może nie występować u osób z obniżoną odpornością, u osób starszych, a także u dzieci, u których układ odpornościowy nie jest w pełni dojrzały. Jednak wówczas występują inne objawy u dziecka, które mogą nasunąć podejrzenie choroby płuc. Są to m.in.: sinica, duszność, wyraźny wysiłek oddechowy. Brak gorączki nigdy nie powinien zatem wykluczać diagnostyki w tym kierunku.
Czy Twoje dziecko prawidłowo przybiera na wadze? Sprawdź
Jak leczyć kaszel bez gorączki?
Leczenie kaszlu bez gorączki zależne jest od rodzaju schorzenia. Kaszel poinfekcyjny można załagodzić syropami nawilżającymi i powlekającymi, regenerującymi uszkodzoną błonę śluzową. Przy zdiagnozowaniu refluksu lekarz zaleci odpowiednią dietę i środki farmaceutyczne, dostosowane do wieku dziecka.
W rozstrzeni oskrzeli należy leczyć chorobę podstawową. Konieczna jest konsultacja specjalistyczna u pulmonologa. Do leczenia objawowego należy między innymi rehabilitacja oddechowa (np. oklepywanie, odpowiednie ułożenie dziecka) oraz tzw. mukolityki rozrzedzające wydzielinę w oskrzelach (dla dzieci w postaci syropu na kaszel mokry).
Wsparcie domowe przy kaszlu bez gorączki u dziecka
Jeśli Twoje dziecko kaszle, ale nie ma gorączki, nadal warto podjąć konkretne kroki wspierające. Oto co możesz zrobić:
-
Zapewnij odpowiednią wilgotność i wentylację w pokoju dziecka – suche, nagrzane powietrze potrafi podrażniać drogi oddechowe.
-
Zadbaj, by dziecko piło wystarczająco dużo płynów – woda, lekko podgrzana herbata (bez dodatku cukru) pomagają w nawilżeniu gardła i wspierają oczyszczanie dróg oddechowych.
-
Zwróć uwagę na podłożenie pod głowę dziecka większej poduszki – uniesienie głowy pomaga lepszemu odprowadzaniu wydzieliny i zmniejszeniu odruchu kaszlu.
-
Monitoruj objawy alarmowe – mimo braku gorączki, kaszel który utrzymuje się ponad 3-4 tygodnie, nasila się wieczorem lub prowadzi do duszności, świszczącego oddechu lub sinicy, powinien skłonić do wizyty u pediatry lub pulmonologa.
-
Jeśli masz podejrzenie, że kaszel wynika z alergii (np. pojawia się w konkretnych miejscach, np. po kontakcie ze zwierzęciem, pyłkami, kurzem), skonsultuj się z lekarzem w sprawie ewentualnych badań alergicznych lub testu prowokacyjnego.
Kaszel bez gorączki u dziecka – najczęściej zadawane pytania
Czy kaszel bez gorączki u dziecka zawsze jest mniej groźny niż z gorączką? Nie zawsze. Brak gorączki nie oznacza, że przyczyna kaszlu jest łagodna, np. może być związana z przewlekłym podrażnieniem dróg oddechowych, obecnością ciała obcego lub rzadszymi chorobami dróg oddechowych. Dlatego obserwacja i w razie potrzeby konsultacja są ważne.
Ile dni kaszel bez gorączki u dziecka można jeszcze obserwować w domu? Jeżeli kaszel utrzymuje się ponad 2–3 tygodnie, a nie ma poprawy, lub pojawiają się nowe objawy (świszczący oddech, duszność, sinica, utrata apetytu), należy zgłosić się do lekarza.
Czy można stosować domowe sposoby leczenia kaszlu u dziecka bez gorączki? Tak, elementy wspierające to: nawilżanie powietrza, odpowiednia ilość płynów, spokojny sen, unikanie dymu tytoniowego i drażniących czynników. Jednak domowe metody nie zastępują konsultacji lekarskiej, jeśli objawy są niepokojące.
Czy kaszel u dziecka bez gorączki może być objawem alergii? Tak. Kaszel alergiczny bardzo często przebiega bez gorączki. Może pojawiać się sezonowo (np. przy pyleniu) lub po kontakcie z alergenami domowymi: kurzem, roztoczami, sierścią zwierząt. Często towarzyszy mu kichanie, wodnista wydzielina z nosa i swędzenie oczu. Jeśli objawy nawracają, warto skonsultować się z alergologiem.
Czy mokry kaszel bez gorączki u dziecka jest groźny? Mokry kaszel bez gorączki często oznacza oczyszczanie dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny. Jeśli dziecko dobrze się czuje, ma apetyt i nie pojawiają się duszności, zazwyczaj nie jest to powód do niepokoju. Jeśli jednak kaszel utrzymuje się dłużej niż 3 tygodnie lub znacząco się nasila, warto odwiedzić pediatrę.
Czy suchy kaszel bez gorączki może być objawem astmy?
Tak, suchy, napadowy kaszel bez gorączki, szczególnie pojawiający się w nocy lub po wysiłku, może sugerować astmę lub nadreaktywność oskrzeli. Dodatkowym objawem może być świszczący oddech. W takich sytuacjach trzeba zgłosić się do pulmonologa dziecięcego.
Czy kaszel bez gorączki u dziecka może być spowodowany zbyt suchym powietrzem?
Jak najbardziej. Zbyt suche, ogrzewane powietrze podrażnia śluzówkę dróg oddechowych, co prowadzi do kaszlu – często właśnie bez innych objawów, takich jak gorączka czy katar. Nawilżacz powietrza, regularne wietrzenie i utrzymywanie wilgotności na poziomie ok. 40–60% zwykle szybko przynoszą poprawę.
Kiedy kaszel bez gorączki wymaga natychmiastowej konsultacji lekarskiej?
Do pilnej konsultacji powinny skłonić objawy: duszność, świszczący oddech, sinienie ust, problemy z połykaniem, krztuszenie się po jedzeniu (ryzyko aspiracji), bardzo nasilony kaszel w nocy lub podejrzenie, że dziecko mogło wciągnąć ciało obce. Takie sytuacje wymagają szybkiej oceny przez lekarza.
współpraca: redakcja Mamazone
