Czym jest badanie rezonansem magnetycznym?
Rezonans magnetyczny to jedno z najbardziej zaawansowanych badań obrazowych. Wykorzystuje on silne pole magnetyczne oraz fale radiowe do uzyskania dokładnych obrazów tkanek miękkich, narządów wewnętrznych, układu nerwowego oraz struktur kostnych. Mechanizm działania MRI opiera się na właściwościach fizycznych jąder wodoru znajdujących się w ludzkim ciele – po odpowiedniej stymulacji falami radiowymi generują one sygnał, który jest przekształcany na obraz w czasie rzeczywistym.
Badanie MRI nie wiąże się z ekspozycją na promieniowanie rentgenowskie, które jest szkodliwe dla organizmu człowieka. Między innymi to czyni je preferowanym narzędziem diagnostycznym w neurologii, ortopedii, onkologii i kardiologii dziecięcej.
Rezonans magnetyczny u dzieci – co warto wiedzieć przed badaniem?
Wykonanie rezonansu magnetycznego u dzieci często wymaga indywidualnego podejścia. Podstawową trudnością jest konieczność przyjęcia nieruchomej pozycji leżącej przez kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt minut. Dla wielu małych pacjentów może to być nie lada wyzwanie, dlatego w niektórych przypadkach – szczególnie przy badaniach głowy i ośrodkowego układu nerwowego – konieczne jest zastosowanie krótkotrwałego znieczulenia ogólnego (narkozy) lub sedacji.
Przeczytaj również:
Hydroksyzyna dla dziecka – wskazania, dawkowanie, czy jest bezpieczna
Badanie dzieci – rezonans magnetyczny a narząd słuchu
W trakcie badania aparat MR generuje głośne, rytmiczne dźwięki, które mogą być nieprzyjemne dla małego pacjenta. Aby zredukować hałas, dzieciom zakłada się specjalne słuchawki lub nauszniki ochronne. Choć samo badanie jest bezbolesne i całkowicie bezpieczne dla dziecka, może być ono źródłem silnego stresu. Dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie emocjonalne – spokojne wytłumaczenie maluchowi, na czym polega cała procedura oraz zapewnienie mu poczucia bezpieczeństwa przed i w trakcie badania. Rodzic ma prawo przebywać z dzieckiem w jednym pomieszczeniu w czasie badania. W przypadku, gdy u małego pacjenta MRI wykonywane jest w znieczuleniu ogólnym lub sedacji, opiekun może czuwać przy dziecku w trakcie jego usypiania.
Jakie są wskazania do badania rezonansem magnetycznym?
Rezonans magnetyczny ma szerokie zastosowanie w diagnostyce chorób u dzieci. Zwykle wykonuje się go w przypadku podejrzenia:
zmian w ośrodkowym układzie nerwowym (guzy mózgu, padaczka, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, wodogłowie);
schorzeń kręgosłupa (np. skoliozy, dyskopatii, urazów rdzenia);
chorób stawów, kości i tkanek miękkich (np. zapalenie szpiku, martwica jałowa kości);
wad rozwojowych mózgu, serca lub nerek;
nowotworów oraz monitorowania skuteczności leczenia onkologicznego;
chorób metabolicznych, neurodegeneracyjnych i genetycznych (np. stwardnienie rozsiane, stwardnienie guzowate).
Rezonans magnetyczny u dziecka może być również wykorzystywany w diagnostyce różnicowej przy przewlekłych bólach głowy lub zaburzeniach rozwoju psychoruchowego. Podejrzenie wad wrodzonych to kolejny powód do badania rezonansem.
Przeczytaj również:
Ból nóg u dziecka – z jakich przyczyn dziecko skarży się na bolące nogi?
Przeciwwskazania do wykonania badania rezonansem magnetycznym
Choć rezonans magnetyczny jest bardzo bezpieczną i dokładną metodą diagnostyczną, istnieją pewne przeciwwskazania bezwzględne i względne do jego wykonania. Należą do nich:
wszczepione urządzenia elektroniczne (np. rozruszniki serca, neurostymulatory),
niektóre implanty metalowe (zwłaszcza ferromagnetyczne lub niektóre implanty słuchowe),
ciała obce metaliczne w organizmie (np. opiłki w gałce ocznej),
uczulenie na środki kontrastowe (w przypadku MRI z kontrastem),
ciężka niewydolność nerek (przy planowanym podaniu kontrastu zawierającego gadolin).
W przypadku dzieci z wszczepionymi implantami lub po operacjach konieczna jest szczegółowa konsultacja z lekarzem prowadzącym oraz zespołem radiologicznym.
Przebieg badania rezonansem magnetycznym
Podczas rezonansu magnetycznego dziecko leży na ruchomym stole, który jest powoli wsuwany do wnętrza aparatu. W zależności od tego, jaka część ciała ma zostać zbadana, wokół tego obszaru umieszcza się specjalne cewki – ich zadaniem jest wzmocnienie odbieranego sygnału, co pozwala uzyskać wyraźniejszy obraz. Aby badanie było efektywne, dziecko musi pozostać całkowicie nieruchome przez cały czas jego trwania. Nawet mało energiczne ruchy mogą pogorszyć jakość uzyskanych zdjęć i utrudnić ich prawidłową ocenę.
Jaki jest czas trwania badania rezonansem?
Jeśli badanie wymaga zastosowania kontrastu, podaje się dożylnie środek zawierający gadolin – jest on dobrze tolerowany i rzadko wywołuje działania niepożądane. Sam rezonans bez kontrastu trwa zazwyczaj od 15 do 45 minut, w zależności od badanego obszaru. Podanie kontrastu wydłuża procedurę diagnostyczną o kolejne kilkanaście minut. Przez cały ten czas dziecko pozostaje pod stałą opieką personelu medycznego, który monitoruje jego stan i czuwa nad prawidłowym przebiegiem badania.
Przeczytaj również:
Bezobjawowe zapalenie płuc – przyczyny, objawy, badania, leczenie, zaraźliwość, powikłania
Przygotowanie dziecka do badania rezonansem magnetycznym. Jak wygląda?
Przygotowanie do badania MRI zależy od wieku dziecka, rodzaju badania (obszar diagnostyczny, kontrast) i konieczności zastosowania sedacji. Na cały ten proces składa się:
szczegółowy wywiad lekarski, w tym informacje o alergiach, implantach, wcześniejszych badaniach i chorobach przewlekłych;
głodówka – jeśli badanie wymaga znieczulenia, dziecko nie może przyjmować pokarmów na kilka godzin przed procedurą (zwykle 4–6 godzin);
usunięcie wszelkich metalowych przedmiotów (kolczyki, aparaty ortodontyczne, klamry do włosów, metalowe guziki);
rozmowa z dzieckiem – wyjaśnienie, jak wygląda badanie, co usłyszy i zobaczy, aby zminimalizować stres.
W przypadku badania w znieczuleniu ogólnym konieczna jest obecność anestezjologa oraz wcześniejsza kwalifikacja do procedury.
Ile trwa rezonans magnetyczny głowy u dziecka?
Badanie głowy metodą rezonansu magnetycznego u dziecka trwa zwykle od 20 do 45 minut, w zależności od protokołu obrazowania i tego, czy podawany jest kontrast. Czas badania może się wydłużyć w przypadku konieczności powtórzenia sekwencji lub zastosowania sedacji. Warto zaznaczyć, że okres przebywania dziecka w placówce medycznej jest dłuższy – należy doliczyć czas na przygotowanie malucha do badania, ewentualne znieczulenie i wybudzenie.
Rezonans magnetyczny u dziecka w narkozie na NFZ – kiedy warto go rozważyć?
Znieczulenie ogólne jest wskazane u dzieci, które nie są w stanie współpracować z personelem medycznym podczas badania – zwykle dotyczy to dzieci poniżej 6. roku życia, dzieci z zaburzeniami neurologicznymi, rozwojowymi lub silną lękliwością. MRI w narkozie jest refundowany przez NFZ, jeśli istnieją medyczne wskazania potwierdzone przez lekarza prowadzącego oraz specjalistę anestezjologii. Warto pamiętać, że MRI w znieczuleniu wykonuje się wyłącznie w ośrodkach dysponujących odpowiednim zapleczem pediatrycznym.
