Ropień gruczołu Bartholina – czym jest?
Gruczoły Bartholina, określane także jako gruczoły przedsionkowe większe, znajdują się w wewnętrznej części warg sromowych większych. Ich głównym zadaniem jest wytwarzanie śluzowej wydzieliny, zapewniającej nawilżenie bocznych ścian przedsionka pochwy. Śluz daje możliwość utrzymania optymalnej wilgotności okolicy m.in. podczas podniecenia seksualnego.
Ropień gruczołu jest jednym z najczęściej spotykanych schorzeń sromu. Zwykle spotyka się go u młodych kobiet. Jego rozwój poprzedza najczęściej zapalenie gruczołu Bartholina, za które odpowiadają m.in. bakterie Escherichia coli. Na skutek zablokowania ujścia gruczołu powstaje wypełniona wydzieliną zapalną torbiel. Wraz z pogłębianiem infekcji i nadkażeniami bakteryjnymi, torbiel przekształca się w zmianę o charakterze ropnia. Stan ten wiąże się ze znacznymi dolegliwościami bólowymi i dyskomfortem. Ropień może osiągać bardzo duże rozmiary – u części pacjentek ma wielkość nawet kurzego jajka!
Ropień gruczołu Bartholina – objawy
Zapalenie gruczołu Bartholina powodujebardzo charakterystyczne objawy.U większości pacjentek obserwuje się:
- intensywny ból okolicy sromu,
- nasilenie dolegliwości podczas aktywności fizycznej i seksualnej,
- zaczerwienienie,
- obrzęk,
- wzrost ciepłoty zmienionej zapalnie okolicy,
- charakterystyczną, szaro-brązową wydzielinę,
- przykry zapach z pochwy,
- wzrost rozmiarów gruczołu.
Przeczytaj również:
Wodnisty śluz przed okresem – co oznacza?
Przyczyny ropnia gruczołu Bartholina
Główną przyczyną ropnia gruczołu jest prowadzący do zatkania ujścia utrzymujący się stan zapalny. Predyspozycjądo jego rozwoju jest:
- duża aktywność seksualna,
- częsta zmiana partnerów,
- przewlekły stres,
- zaburzenia w obrębie naturalnej flory bakteryjnej,
- palenie papierosów.
W praktyce klinicznej wiele przypadków stanu zapalnego, torbieli oraz ropnia gruczołu obserwuje się w okresie ciąży.
Jak leczyć ropień gruczołu Bartholina?
Najpopularniejszym i najbardziej skutecznym sposobem pozbycia się ropnia gruczołu Bartholina jest leczenie chirurgiczne. Nawracające stany zapalne prowadzące do powstania ropnia są wskazaniem do leczenia chirurgicznego. Lekarz metodę leczenia dobiera indywidualnie, uwzględniając zaawansowanie zmiany i stan ogólny pacjenta.
Najczęściej wykonywanym leczeniem jest zabieg nazywany marsupializacją. Polega na nacięciu ropnia oraz przeprowadzenia drenażu znajdującej się w jego wnętrzu wydzieliny. Lekarz następnie doszywa ściany gruczołu do okolicznej skóry na granicy z przedsionkiem pochwy. Leczenie ma na celu usunięcie dolegliwości i zmniejszenie ryzyka nawrotów zmian.
Marsupializacja daje możliwość poszerzenia ujścia gruczołów, a tym samym ułatwia drogę opróżnienia wydzieliny. Zabieg wykonywany jest przez lekarza specjalistę. Zwykle prowadzi się go w znieczuleniu miejscowym i warunkach ambulatoryjnych. Pacjentka tego samego dnia może opuścić szpital. W wyjątkowych przypadkach może wymagać hospitalizacji, a wykonanie leczenia przebiega w znieczuleniu ogólnym.
W większości przypadków chirurgiczne usunięcie ropnia nie wymaga zastosowania jednoczasowej antybiotykoterapii. Leczenie farmakologiczne prowadzone jest w przypadku wystąpienia objawów ogólnoustrojowych, wskazujących na szerzący się proces zapalnych – gorączka, apatia i ogólne osłabienie, dreszcze.
Stosowania leków o działaniu przeciwbakteryjnym wymagane jest także u kobiet ciężarnych. Rozwój zakażenia może doprowadzić do zakażenia łożyska, a tym samym stanowić zagrożenie dla rozwijającego się płodu.
Warto pamiętać, że w niektórych przypadkach dochodzi do samoistnego pęknięcia ropnia. Sytuacja taka nie zwalnia z konieczności konsultacji lekarskiej oraz wykonania specjalistycznego badania.
Przeczytaj również:
Upławy – kiedy wydzielina z pochwy świadczy o chorobie?
Ropień gruczołu Bartholina – zalecenia po zabiegu
Znajdujący się wewnątrz warg sromowych większych gruczoł Bartholina wymaga szybkiego i skutecznego wdrożenia odpowiedniego leczenia. Poza przeprowadzonym z sukcesem zabiegiem bardzo ważną rolę pełni odpowiednia rekonwalescencja i poprawnie przebiegający proces gojenia.
Pacjentkom poleca się ograniczenie wysiłku fizycznego oraz prowadzenie oszczędnego trybu życia przez co najmniej 2 tygodnie od przeprowadzonego zabiegu.
Należy bezwzględnie przestrzegać wszystkich zaleceń przekazanych przez lekarza prowadzącego zabieg. Konieczne jest także odbycie wizyt kontrolnych – stanowią one podstawę oceny skuteczności leczenia.
Domowe sposoby leczenia ropnia gruczołu Bartholina – czy warto z nich korzystać?
W przypadku ropni zlokalizowanych w obrębie sromu i pochwy nie należy stosować naturalnych sposobów leczenia. Zapalenie gruczołu może przynieść poważne w skutkach konsekwencje. Powinno być jak najszybciej zdiagnozowane przez lekarza specjalistę, który indywidualnie dobierze najlepszą metodę leczenia.
Przeczytaj również:
Amputacja szyjki macicy – wskazania, przeciwwskazania, przebieg zabiegu, powikłania, rehabilitacja
Gruczoł Bartholina – jak zapobiegać jego chorobom?
Charakterystyczna lokalizacja na wargach sromowych większych oraz specyficzna budowa sprawiają, że zapalenia gruczołu Bartholina są dość często spotykane. Nie ma metody profilaktyki, która stanowiłaby skuteczną ochronę przed uporczywym problemem. Warto jednak zadbać o to, aby utrzymać ogólny, dobry stan zdrowia narządów płciowych.
Należy pamiętać o codziennej higienie, która w największych stopniu minimalizuje ryzyko rozwoju infekcji.
W przypadku wzmożonej aktywności seksualnej, nie wolno zapominać o stosowaniu mechanicznego zabezpieczenia. Stanowi ono jedyną skuteczną formę ochrony przed drobnoustrojami i chorobami przenoszonymi drogą płciową.
W zachowaniu zdrowia konieczne jest także regularne odbywanie wizyt ginekologicznych. Profesjonalne badanie powinno być wykonywane co najmniej raz w roku. Lekarz ma możliwość dokładnej oceny stanu narządów płciowych, a także szybkiego wykrycia ewentualnych nieprawidłowości. Podczas badania wykonywana jest także cytologia. Stanowi ona kluczową rolę w diagnostyce raka szyjki macicy, który w dalszym ciągu jest jednym z częściej diagnozowanych nowotworów u kobiet.
Ropień gruczołu Bartholina – najczęściej zadawane pytania
Czy ropień gruczołu Bartholina jest groźny? Tak, choć nie zawsze. W przypadku zaniedbania infekcji i powstania ropnia może dojść do powikłań, takich jak rozprzestrzenienie się zakażenia lub częstsze nawroty. Warto więc zgłosić się do ginekologa przy pierwszych objawach bólu, obrzęku czy wydzieliny.
Jak długo trwa leczenie ropnia gruczołu Bartholina? Czas leczenia zależy od stopnia zaawansowania. W przypadku szybkiej interwencji marsupializacji lub drenażu, zwykle rekonwalescencja trwa kilka dni – kilka tygodni. W przypadku powikłań lub nawrotów może być potrzebna dłuższa opieka.
Czy można zapobiec ropniowi gruczołu Bartholina? Choć nie ma stuprocentowej gwarancji zapobiegania, to pomaga: utrzymywanie higieny okolicy intymnej, unikanie długotrwałego podrażnienia, regularne wizyty u ginekologa i stosowanie zabezpieczenia przy zmianie partnerów.
Czy domowe sposoby są skuteczne? Domowe sposoby (np. nasiadówki) mogą być pomocne przy bardzo wczesnym, łagodnym stanie zapalnym, ale w przypadku ropnia nie zastępują konsultacji lekarskiej.
Czy ropień gruczołu Bartholina może powstać bez torbieli? Tak. Choć najczęściej ropień rozwija się na skutek zakażenia istniejącej wcześniej torbieli, może pojawić się także jako pierwsza manifestacja niedrożności przewodu gruczołu i gwałtownego namnażania bakterii.
Jakie bakterie najczęściej powodują ropień gruczołu Bartholina? Najczęściej są to bakterie beztlenowe, Escherichia coli, a także drobnoustroje przenoszone drogą płciową, np. Neisseria gonorrhoeae (rzeżączka). Dlatego w niektórych przypadkach lekarz może zalecić posiew lub badania w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową.
Czy można ćwiczyć lub chodzić na siłownię w trakcie infekcji gruczołu Bartholina? W okresie aktywnego stanu zapalnego oraz przy bólu, obrzęku i ropniu nie zaleca się aktywności fizycznej, szczególnie takiej, która zwiększa ucisk na okolice krocza (np. rower, bieganie). Powrót do treningów jest możliwy dopiero po ustąpieniu objawów i konsultacji z lekarzem.
Czy ropień gruczołu Bartholina można leczyć antybiotykiem bez zabiegu? Antybiotyk może zmniejszyć objawy infekcji, ale przy istniejącym ropniu najczęściej konieczne jest mechaniczne opróżnienie zmiany – poprzez nacięcie, drenaż lub marsupializację. Antybiotyk bywa dodatkiem, ale nie zastąpi zabiegu, jeśli w środku znajduje się ropa.
Jak odróżnić ropień gruczołu Bartholina od innych zmian w okolicy intymnej? Ropień Bartholina zwykle powoduje jednostronne, bolesne wygórowanie w dolnej części wargi sromowej, które szybko narasta. Inne zmiany – jak kłykciny, torbiele nabłonkowe czy zmiany skórne – mają inny charakter, zwykle są mniej bolesne i nie powodują ostrej gorączki. Pewną diagnozę stawia jednak lekarz ginekolog.
współpraca: redakcja Mamazone
