Co na suchy kaszel u dziecka? Jak złagodzić suchy, męczący kaszel?

Kaszel u dziecka – suchy czy mokry – jak odróżnić?

Kaszel jest odruchem obronnym służącym do oczyszczenia dróg oddechowych z wydzieliny i ciał obcych. Kaszel u dziecka, jak i u osób dorosłych, można podzielić na kaszel suchy – nieproduktywny, oraz kaszel mokry – produktywny. W kaszlu mokrym dochodzi do wykrztuszania zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny, która zbiera się w wyniku podrażnienia czy zapalenia. Podczas kaszlu suchego dziecko nie wykrztusza wydzieliny.

Ewolucja kaszlu suchego w mokry jest często spotykane podczas przebiegu infekcji oraz procesu zdrowienia. Ze względu na czas trwania kaszlu możemy go podzielić na kaszel przewlekły ostry oraz podostry. Przewlekły kaszel trwa ponad 8 tygodni, o kaszlu ostrym mówimy, kiedy ustępuje w ciągu trzech tygodni. Kaszel podostry trwa dłużej niż 3 tygodnie, ale ustępuje przed upływem 8 tygodni.

Przeczytaj też: Powikłania po COVID-19 u dzieci

Suchy kaszel u dziecka – męczący, duszący, uporczywy, przewlekły – przyczyny

Suchy kaszel u dziecka pojawia się najczęściej w wyniku infekcji dróg oddechowych. Kaszel pojawiający się w infekcji czy to wirusowej czy bakteryjnej początkowo suchy może przechodzić w mokry. Jest to normalne następstwo ustępowania zakażenia i wykrztuszania zalegającej wydzieliny. Suchy, męczący kaszel może utrzymywać się nawet kilka tygodni po wyleczeniu infekcji, jest to tak zwany kaszel poinfekcyjny, wynikający z podrażnienia i regeneracji błony śluzowej dróg oddechowych.

Coraz częściej spotykaną przyczyną długotrwałego, duszącego kaszlu u dziecka może być krztusiec. Jego częstość wzrasta ze względu na zaniechanie profilaktyki, czyli szczepień ochronnych przez cześć społeczeństwa.

Przyczyną suchego przewlekłego kaszlu może być również astma. Na rozwój astmy narażone są szczególnie dzieci z wywiadem atopii, alergii i w rodzinach, w których występuje astma. Kaszel u dziecka w nocy może być objawem zespołu ściekania wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Pozycja leżąca sprzyja zaciekaniu wydzieliny, co podrażnia śluzówkę i wywołuje napady nocnego kaszlu u dziecka. Uporczywy kaszel może również pojawić się w zapaleniu krtani. Kaszel krtaniowy u dziecka jest bardzo charakterystyczny, stąd określany bywa jako tzw. kaszel szczekający, często towarzyszy mu uczucie duszności i znaczny wysiłek oddechowy.

Rzadziej u dzieci może pojawić się kaszel psychogenny jako odpowiedz dziecka na stres. Jest to długo utrzymujący się kaszel, którego cechą charakterystyczną jest ustępowanie w nocy i do 1 h od przebudzenia. Postawienie takiej diagnozy wymaga jednak szczegółowej diagnostyki i wykluczenia innych, częstszych przyczyn kaszlu.

Przeczytaj też: Jak działa kodeina?

Suchy kaszel u niemowlaka i starszego dziecka – jakie badania?

Kiedy dziecko ma suchy kaszel, który jest męczący i nie ustępuje, maluch powinien być diagnozowany przez specjalistę. Suchy kaszel u niemowlaka, szczególnie jeśli widać, że trudno mu się oddycha, zawsze jest podstawą do przeprowadzenia szczegółowych badań. Podstawowymi badaniami pozwalającymi na różnicowanie przyczyn kaszlu są: RTG płuc, wymaz z gardła, testy alergiczne.

Zdjęcie RTG uwidacznia zmiany zapalne w płucach, które najczęściej są przyczyną uporczywego kaszlu u dzieci. Wymaz z gardła pozwala na identyfikację bakterii, która spowodowała infekcję oraz dobór odpowiedniego leczenia. Testy alergiczne są niezbędne w przypadku podejrzenia astmy. Najczęściej wykonywane są testy płatkowe polegające na nałożeniu odpowiedniego antygenu na skórę pleców i obserwowaniu reakcji. Pozwala to na identyfikację alergenu.

Pomocnymi badaniami do oceny stanu ogólnego pacjenta z uporczywym kaszlem jest gazometria oraz pomiar saturacji. Badania te służą do oceny ilości tlenu we krwi dziecka.

Domowe sposoby na kaszel suchy – co na suchy kaszel u dziecka?

Zanim uda się ustalić, dlaczego dziecko kaszle, dolegliwości, należy jednak wiedzieć, jak złagodzić kaszel u dziecka. Ważnym elementem leczenia kaszlu w domu jest odpowiednie nawodnienie, co zapewnia nawilżenie śluzówek oraz złagodzenie podrażnienia. Podstawowymi substancjami zawartymi w syropach na kaszel dla dzieci są dekstrometorfan, kodeina i butamirat. Leki te z różna mocą blokują odruch kaszlowy. Syrop na kaszel suchy można stosować jedynie 2–3 dni i nie można stosować ich u najmłodszych dzieci.

Co podać na suchy kaszel u dziecka jeśli nie możemy podać syropu przeciwkaszlowego? Suchy kaszel bardzo ciężko jest złagodzić domowymi sposobami jednak niektóre mogą przynieść choćby doraźną ulgę. Należy dbać aby w pomieszczeniu, w którym przebywa dziecko nie było zbyt ciepło, aby dodatkowo nie wysuszać i nie podrażniać śluzówki. Temperatura w pomieszczeniu powinna być utrzymywana w granicach 19–21 stopni.

Wskazane jest nawilżanie powietrza za pomocą wilgotnych ręczników, pojemników z wodą czy profesjonalnych nawilżaczy powietrza (należy dbać o ich regularne czyszczenie!). Pomoc w łagodzeniu suchego pokasływania u dziecka mogą przynieść inhalacje na kaszel z dodatkiem olejków eterycznych, tj eukaliptusowy, miętowy, sandałowy, geraniowy. Olejki te można również dodawać do kąpieli dziecka. Pomocne mogą być maści rozgrzewające, które nakładane na skórę stanowią również rodzaj inhalacji ponieważ zawierają wyżej wymienione olejki. Zawsze należy pamiętać o spożywaniu dużej ilości płynów, co pomaga łagodzić suchy kaszel u dziecka.

Dziecko kaszle – kiedy do lekarza?

Objawami alarmującymi, które mogą towarzyszyć kaszlowi jest

• duszność, czyli uczucie braku powietrza, trudności w oddychaniu,

• widoczny wysiłek oddechowy,

• krwioplucie, wysoka gorączka,

• osłabienie, utrata masy ciała.

Uporczywy, męczący kaszel, szczególnie kiedy towarzyszą mu powyższe objawy, wymaga konsultacji lekarskiej i przeprowadzenia dokładnej diagnostyki.

Leczenie suchego kaszlu u dziecka sprowadza się do leczenia przyczyny jego wystąpienia. W przypadku infekcji może być konieczne zastosowanie antybiotyku, czasem również leczenia w szpitalu. Astma wymaga indywidualnego leczenia pod okiem specjalisty. Uporczywy kaszel u dziecka pojawiający się w zapaleniu krtani także może być powodem hospitalizacji.