Wydzielina z pochwy w ciąży – dlaczego jest jej więcej?
Już niemal od pierwszych tygodni ciąży kobieta może zaobserwować zwiększoną ilość wydzieliny z pochwy – bezzapachowej, mlecznobiałej.
Dlaczego nagle pojawiają się obfite i wodniste upławy w ciąży? To przede wszystkim efekt działania estrogenów, których poziom znacząco wzrósł, oraz wzmożonego przepływu krwi w okolicach narządów rodnych.
Na upławy składają się: wydzielina z szyjki macicy, pochwy, złuszczające się komórki ze ścian pochwy i naturalna flora bakteryjna. To prawidłowa wydzielina z pochwy, która nie powinna budzić niepokoju przyszłej mamy.
Przeczytaj również:
Brązowe upławy w ciąży – jakie są przyczyny brunatnego plamienia?
Obfite upławy w ciąży – czop śluzowy
Na początku ciąży ujście szyjki macicy zostaje zamknięte tzw. czopem śluzowym, który przez całe dziewięć miesięcy będzie chronił płód przed infekcjami. Prawdopodobnie na krótko przed porodem, w miarę rozszerzania się szyjki macicy, ciężarna zasuważy, stopniowe lub gwałtownem odchodzenie czopu śluzowego.
Wówczas pojawią się obfite upławy przypominające białko jaja kurzego. Bywa że wówczas wydzielina z pochwy podbarwiona jest krwią (pojawią się upławy z krwią w ciąży).
Przeczytaj również:
Czop śluzowy – jak wygląda i kiedy następuje odejście czopa porodowego?
Upławy podczas ciąży – inne przyczyny
Konsystencja i kolor upławów w trakcie ciąży to wyznacznik zdrowia intymnego zdrowia kobiety w ciąży.
Białe upławy w ciąży – grzybica pochwy
Jeśli kobieta zauważy białe upławy o konsystencji twarożku (czasem są one „kłaczkowate”), może być to objaw zakażenia grzybiczego pochwy w ciąży. Przyczyną są tu drożdżaki.
U ciężarnej mogą wystąpić też takie objawy grzybicy pochwy w ciąży, jak: zaczerwnienie okolic intymnych, świąd (swędzenie) pochwy oraz pieczenie.
Przeczytaj również:
Swędzenie piersi – czy może być objawem ciąży?
Śmierdzące upławy i nieprzyjemny zapach z pochwy – zakażenie bakteryjne
Zakażenie bakteriami beztlenowymi daje z kolei objawy w postaci śmierdzących upławów w ciąży oraz nieprzyjemnego zapachu z pochwy. Nieprawidłowa wydzielina jest wówczas koloru białego i pozostaje jednolita.
Bakteryjne zakażenie pochwy w ciąży może towarzyszyć gorączka.
Przeczytaj również:
Bakterie w moczu w ciąży – co oznacza i jak leczyć bakteriomocz w ciąży?
Pieniste i zielone upławy w ciąży – rzęsistek pochwowy
Zakażenie rzęsistkiem pochwowym w ciąży objawia się pienistymi, zielonkawymi lub żółtozielonymi upławami z pochwy.
Infekcja spowodowana przez opisywanego pierwotniaka powoduje czasami zapalenie pęcherza u ciężarnej. Mamy wówczas do czynienia z dodatkowymi objawami – białym moczem (ropa) czy bólem i pieczeniem, szczypaniem, bólem cewki moczowej podczas mikcji.
Przeczytaj również:
Swędzenie pochwy w ciąży – przyczyny świądu warg sromowych i sromu
Brązowe upławy z pochwy w ciąży – co to znaczy?
Przyczyną brunatnych upławów mogą być nadżerki szyjki macicy lub polipy. Ciemne plamienie pod koniec ciąży to z kolei możliwy objaw zbliżającego się rozwiązania (wówczas szyjka macicy rozwiera się). Brązowe upławy w ciąży to także wynik uszkodzeń dróg rodnych poiwstałych podczas badania ginekologicznego czy USG wykonywanego przez pochwę.
Fizjologicznym stanem, kiedy występują ciemne upławy w ciąży, jest zagnieżdżenie się zarodka w jamie macicy.
Przeczytaj również:
Ból pochwy w ciąży – przyczyny kłucia i bólu w pochwie w czasie ciąży
Jakie są przyczyny upławów z krwią w ciąży?
Krwiste upławy w ciąży świadczą niekiedy o poronieniu czy raku szyjki macicy. Możemy mieć też do czynienia z łożyskiem przodującym (łożysko znajduje się zbyt blisko ujścia szyjki macicy) lub jego przedwczesnym odklejaniem się.
Nie zawsze jednak jest to niebezpieczny objaw. Np. gęsta wydzielina z pochwy w ciąży podbarwiona krwią może zwiastować odchodzenie czopa śluzowego. Inną fizjologiczną sytuacją są zmiany hormonalne. Mogą pojawić się niewielkie krwawienia na początku w ciąży, w czasie kiedy normalnie powinna wystąpić miesiączka.
Przeczytaj również:
Plamienie w ciąży – jakie są przyczyny krwawienia w czasie ciąży?
Upławy w ciąży – czy to groźne? Na co zwrócić uwagę? Kiedy do lekarza?
Kobieta powinna przez cały czas obserwować upławy w ciąży i to jak wyglądają. Z lekarzem należy skonsultować się zawsze, gdy tylko pojawią się jakiekolwiek wątpliwości co do stanu zdrowia intymnego. Jeśli wydzielina z pochwy w ciąży zmieniła kolor lub towarzyszy jej nieprzyjemny zapach, nie należy zwlekać z wizytą u ginekologa i podejmować leczenia domowego.
Wspomniane infekcje intymne w ciąży mogą objawiać się bezwonnymi upławami połączonymi z nieprzyjemnym uczuciem pieczenia i swędzenia. Uwagę należy zwrócić również szare czy żółte upławy w ciąży o przykrym zapachu, nawet jeśli nie towarzyszy im swędzenie. To również może być sygnał infekcji lub objaw choroby wenerycznej.
O rozpoczynającym się przedwcześnie porodzie mogą świadczyć obfitsze niż do tej pory upławy, które zauważysz przed rozpoczęciem 37 tygodnia ciąży.
Niepokojące są też zmiany w wyglądzie samej wydzieliny pochwowej i śluzu z pochwy w ciąży. Jeśli nagle stanie się wodnista, nabierze innego koloru albo pojawią się w niej nitki krwi.
Wśród rzadszych przyczyn upławów w ciąży wymienia się: chlamydiozę, wodniaki jajowodu czy zapalenia szyjki macicy.
Ciąża – upławy – sposoby i wybór żelu do higieny intymnej
Nie da się zahamować upławów w ciąży. Jedyne, co można zrobić, to zaopatrzyć się w chłonne wkładki higieniczne lub podpaski. Nie wolno jednak używać tamponów, ponieważ podnoszą ryzyko rozwinięcia się infekcji.
Niezwykle ważne jest utrzymywanie okolic krocza w czystości. Aby właściwie zadbać o higienę intymną w ciąży, należy:
- nosić bawełnianą bieliznę,
- podmywać się w kierunku od pochwy do odbytu,
- unikać uciskającej bielizny i obcisłych spodni,
- zrezygnować z kierowania strumienia wody z prysznica bezpośrednio na okolice pochwy, ponieważ może zaburzyć naturalną florę bakteryjną i pH pochwy.
Należy zrezygnować z perfumowanych wkładek, papieru toaletowego, zapachowych mydeł.
Warto postawić z kolei na dobry żel do higieny intymnej w ciąży – nie powinien zawierać sztucznych barwników ani parabenów. Dobrze wybierać środki, które nie tylko delikatnie myją i pielęgnują, ale także chronią przed infekcjami i zakażeniami pochwy.
Skuteczny płyn do higieny intymnej dla ciężarnych powinien ponadto zawierać kwas mlekowy, działać nawilżająco i łagodzić uczucie dyskomfortu czy obrzmienia okolic intymnych.
Upławy w ciąży – nowe fakty i nowoczesne metody leczenia
W ciąży wzrasta ukrwienie i produkcja śluzu w pochwie, dlatego prawidłowe upławy mogą być bardziej wodniste lub mleczne. Według brytyjskiej służby zdrowia takie upławy są jasne, bez zapachu, mogą tworzyć niewielką galaretkowatą wstęgę pod koniec ciąży i rzadko świadczą o problemach.
Alarmujące sygnały to żółtawe, zielone lub pieniste upławy, nieprzyjemny zapach, świąd, pieczenie lub ból przy oddawaniu moczu – wymagają one kontaktu z położną lub lekarzem.
Przeczytaj również:
Poród przedwczesny – jakie są jego przyczyny i objawy?
Co może powodować nieprawidłowe upławy?
-
Waginoza bakteryjna (BV) – zaburzenie równowagi flory bakteryjnej, w którym korzystne szczepy Lactobacillus ustępują miejsca patogenom takim jak: Gardnerella, Prevotella czy Mobiluncus. Najnowsze wytyczne WHO wyjaśniają, że BV jest związana z: upławami o rybim zapachu, swędzeniem i pieczeniem. Nieleczona zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu, poronienia oraz zakażeń przenoszonych drogą płciową. Leczenie polega na podawaniu antybiotyków, takich jak: metronidazol, klindamycyna, tinidazol lub seknidazol, a także na unikaniu płukania pochwy i częstej zmiany partnerów.
-
Kandydoza pochwy – drożdżaki rosną przy zmianach pH, podczas kuracji antybiotykami, w ciąży, przy cukrzycy czy obniżonej odporności. Objawia się gęstymi, białymi upławami jak twarożek, intensywnym świądem i zaczerwienieniem sromu. Standardowe leczenie to kremy przeciwgrzybicze (clotrimazolum) lub globulki.
-
Stan flory bakteryjnej – europejskie badania wskazują, że prawidłowa flora pochwy jest zdominowana przez Lactobacillus produkujące kwas mlekowy, który utrzymuje niski poziom pH i hamuje wzrost patogenów. Utrata tych bakterii, na przykład wskutek długiej antybiotykoterapii, sprzyja: BV, przedwczesnemu porodowi i większej podatności na HPV. Metaanalizy pokazują, że suplementacja probiotykami z L. crispatus, L. jensenii i L. gasseri zwiększa skuteczność leczenia BV i zmniejsza nawracające kandydozy, choć ich efektywność zależy od szczepu i dawki.
Przeczytaj również:
Wirus HPV – przyczyny, jak wykryć, jak się objawia, szczepionka przeciw HPV
Nowoczesne terapie i nowe badania
Probiotyki i synbiotyki
Probiotyki doustne lub dopochwowe zawierające szczepy Lactobacillus mogą pomóc przywrócić równowagę mikrobiomu. Synbiotyki łączą probiotyki z prebiotykami (błonnikiem sprzyjającym ich namnażaniu). Ich skuteczność potwierdzają liczne randomizowane badania, jednak na rynku brakuje standaryzacji i kontroli jakości. W praktyce można stosować je jako uzupełnienie leczenia przeciwbakteryjnego lub przeciwgrzybiczego, ale warto skonsultować się z lekarzem.
Przeczytaj również:
Probiotyki w ciąży – czy można je brać, a jeśli tak, to które?
Transplantacja mikrobioty pochwowej (VMT)
Jednym z najnowszych kierunków jest transplantacja mikrobioty pochwowej, czyli przeniesienie zdrowej flory bakteryjnej od dawczyni do pacjentki cierpiącej na nawracającą BV lub kandydozę. Artykuł we „Frontiers” (2024) donosi, że VMT jest bezpieczna i skuteczna w leczeniu nawracających infekcji oraz może zmniejszyć ryzyko zakażeń przenoszonych drogą płciową i przedwczesnego porodu, choć wymaga dalszych badań nad doborem dawczyń i długoterminową skutecznością. W Polsce to metoda eksperymentalna dostępna tylko w badaniach klinicznych.
Przeczytaj również:
Jak zmienia się i wygląda pochwa po porodzie?
Profilaktyka i wpływ ciąży
Przegląd BMC Women's Health (2023) wskazuje, że same infekcje drożdżakowe w ciąży rzadko prowadzą do powikłań – niemniej objawowa infekcja może być bardziej zapalna i pogarszać komfort życia. Dlatego przy każdym niepokojącym objawie należy zgłosić się do lekarza, który dobierze bezpieczny lek na podstawie aktualnych wytycznych WHO. Ważne jest też: noszenie przewiewnej bielizny, unikanie mycia pochwy silnymi płynami i zbilansowana dieta bogata w błonnik i probiotyki.
Najczęściej zadawane pytania
Czy każdy upław w ciąży oznacza chorobę? Nie – w większości przypadków są to naturalne upławy, które stają się obfitsze pod koniec ciąży. Niepokojące są upławy o silnym zapachu, zmienionym kolorze, z domieszką krwi czy z towarzyszącym świądem.
Jak odróżnić BV od kandydozy? BV charakteryzuje się szarawymi, wodnistymi upławami o rybim zapachu, natomiast kandydoza powoduje: gęste, białe upławy i silny świąd.
Czy probiotyki są bezpieczne w ciąży? Badania pokazują, że probiotyki zawierające Lactobacillus mogą być pomocne w przywracaniu równowagi flory bakteryjnej i zmniejszaniu nawracających infekcji. Zawsze należy jednak skonsultować suplementację z lekarzem.
Czy infekcje drożdżakowe mogą zaszkodzić dziecku? Obecnie nie ma mocnych dowodów na to, że bezobjawowa kandydoza powoduje przedwczesny poród lub inne powikłania. Objawowa infekcja powinna być jednak leczona, aby zmniejszyć stan zapalny i poprawić komfort kobiety.
