Przyczyny bólu pochwy w ciąży – dlaczego w ciąży boli pochwa?
Najczęstszymi przyczynami bólu w pochwie są infekcje intymne, z którymi zmaga się wiele kobiet. Z uwagi na obniżoną odporność ryzyko zapalenia pochwy w ciąży jest szczególnie wysokie, dlatego w tym czasie ważna jest wzmożona profilaktyka.
Kłucie w pochwie w ciąży i ból krocza mogą wystąpić jednak z wielu innych powodów. Ból pochwy w ostatnim trymestrze ciąży bywa objawem porodu (jeżeli występuje między 23. a 37. tygodniem, może wskazywać także na poród przedwczesny). Przyczyna bólu w kroczu przed porodem to często także rozejście spojenia łonowego, do którego dochodzi, kiedy główka dziecka obniża się, napierając na wschód macicy.
Ból pochwy na początku ciąży, ale także na kolejnych jej etapach, może wiązać się także z uczuleniem, np. na stosowane kosmetyki, które wiele kobiet decyduje się zmienić na czas trwania ciąży.
Zdecydowanie rzadszymi przyczynami bólu okolic krocza u ciężarnych mogą być nowotwory i wady anatomiczne.
Przeczytaj również:
Ból głowy w ciąży – przyczyny, jakie leki można wziąć?
Grzybica – upławy, ból, swędzenie, pieczenie pochwy
Najczęściej występującym rodzajem infekcji intymnej jest kandydoza, czyli grzybicze zakażenie pochwy. Objawy w ciąży nie różnią się zazwyczaj od tych występującej w ogólnej populacji kobiet. Poza bolesnym kłuciem w pochwie ciężarna może skarżyć się wówczas na następujące dolegliwości:
- pieczenie i swędzenie pochwy,
- przekrwienie śluzówki i obrzęk warg sromowych,
- serowate, białe upławy, nieprzyjemny zapach,
- uczucie suchości w pochwie.
Typowe jest nasilenie bólu pochwy w czasie stosunku (w ciąży nie są one zabronione, jednak z uwago na dyskomfort i możliwość przeniesienia zakażenia na partnera, nie są zalecane).
Poznaj również: Kalendarz ciąży
Kłucie pochwy w ciąży – objaw porodu lub poronienia
Ostry ból pochwy pod koniec ciąży nie stanowi typowego objawu porodu, jednak u każdej kobiety charakter występujących symptomów jest kwestią indywidualną. Lekarz prowadzący powinien uczulić pacjentkę, aby w przypadku pojawienia się pewnych dolegliwości zgłosiła się do szpitala. Do możliwych oznak porodu należy zaliczyć: krwawienie z dróg rodnych, odpłynięcie wód płodowych oraz regularne skurcze.
Jeśli z objawami tymi mamy do czynienia w okolicy terminu porodu, nie powinny wzbudzać one większego niepokoju, gdyż prawdopodobnie wskazują na właśnie rozpoczynający się poród i są w pełni naturalne. Jeżeli jednak pojawiają się wcześniej, mamy do czynienia z zagrożeniem porodem przedwczesnym.
Szczególnie niebezpieczne są bolesne skurcze w pochwie u ciężarnej, występujące wraz ze wspomnianymi objawami przed ukończonym 22. tygodniem ciąży. Mamy wówczas do czynienia z objawami poronienia lub poronienia zagrażającego.
Przeczytaj również:
Ból brzucha w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie
Ból krocza w ciąży – rozejście spojenia łonowego
Pod koniec ciąży organizm produkuje hormony, takie jak m.in. relaksyna, które pomagają w przygotowaniu organizmu do porodu. Ich działanie polega na zwiększeniu elastyczności więzadeł miednicy, w tym spojenia łonowego, aby umożliwić przejście przez kanał rodny dziecka. To „rozluźnianie” się więzadeł może powodować uczucie rozpierania w pochwie oraz ból kręgosłupa, ból spojenia łonowego, ból kości łonowej czy też wrażenie bólu pochwy przy chodzeniu.
W niektórych przypadkach może dochodzić do zbyt dużego rozejścia się spojenia łonowego, które może uniemożliwić poród drogami natury i należy w takim wypadku dążyć do rozwiązania ciąży cięciem cesarskim. Najlepszą metodą oceny szerokości rozejścia się spojenia jest ultrasonografia. Lekarz wykonujący badania zmierzy dokładnie, na jakiej długości doszło do poszerzenia i sprawdzi, czy mieści się ono w granicach normy, czy też jest już patologią. Na tej podstawie lekarz prowadzący będzie mógł zdecydować o najlepszym sposobie prowadzenia porodu.
Ból w pochwie w czasie ciąży a uczulenie
Kobiety ciężarne w szczególny sposób powinny dbać o higienę miejsc intymnych ze względu na pojawiające się i często nawracające infekcje intymne. Pomimo stosowania odpowiednich preparatów przeznaczonych do higieny intymnej, może dojść do uczulenia, które może objawiać się: świądem pochwy i pieczeniem okolic intymnych, kłuciem, a także zaczerwienieniem i pokrzywką w obrębie narządów rodnych.
Jeśli pojawi się piekący ból i swędzenie, a lekarz nie stwierdza infekcji, przyczyną ich wystąpienia może być właśnie uczulenie czy to na kosmetyki, czy na substancje używane do prania bielizny. Najlepszą metodą może okazać się zmiana stosowanego preparatu myjącego na hipoalergiczny i pranie bielizny w detergentach przeznaczonych dla dzieci.
Przeczytaj również:
Ból piersi w ciąży – co oznacza i co robić, kiedy bolą piersi?
Ból pochwy w ciąży – tabelka z podsumowaniem
| Objaw | Możliwa przyczyna | Co robić teraz |
|---|---|---|
| Kłucie/ciągnięcie przy chodzeniu, ból krocza | PGP – ból obręczy miednicy w ciąży | Odpoczynek w bezbólowych pozycjach, chłodne okłady, rozważ pas miedniczny i konsultację z fizjoterapeutą uroginekologicznym. |
| Świąd, serowate upławy | Kandydoza (drożdżyca) | Zgłoś się do lekarza. W ciąży najczęściej stosuje się leczenie miejscowe (np. azole/nystatyna); flukonazol doustny niezalecany. |
| Cienkie, szare upławy, „rybi” zapach | Bakteryjna waginoza (BV) | W ciąży leczy się objawowe BV (zwykle metronidazol/klindamycyna wg wytycznych). |
| Obrzęk/siność sromu, uczucie „ciężkości” | Żylaki sromu | Zwykle ustępują do ok. 6 tyg. po porodzie; pomoc: pozycje z uniesieniem miednicy, kompresjoterapia, chłodzenie. |
| Ból + skurcze regularne / krwawienie | Poród lub zagrożenie porodem przedwczesnym | Pilny kontakt z lekarzem/SOR. |
Leczenie bólu pochwy w ciąży
Ból lub kłucie w pochwie w ciąży może mieć różne przyczyny – od niegroźnych zmian hormonalnych i rozciągania tkanek, po infekcje czy przeciążenie struktur miednicy. Dlatego sposób leczenia zawsze zależy od tego, co ten ból powoduje.
W większości przypadków nie trzeba sięgać po leki – wystarczy właściwa higiena, odpoczynek i bezpieczne metody fizjoterapeutyczne. Jeśli jednak ból jest ostry, nawracający lub towarzyszą mu inne objawy (np. upławy, gorączka, krwawienie, twardnienie brzucha), konieczna jest konsultacja z lekarzem lub położną.
1. Gdy przyczyną jest przeciążenie i rozciąganie tkanek
Wraz z rozwojem ciąży organizm przygotowuje się do porodu – więzadła stają się bardziej elastyczne, a miednica rozszerza się. U części kobiet prowadzi to do tzw. bólu obręczy miednicy (PGP), który może być odczuwany jako kłucie lub ból w pochwie, pachwinach lub krzyżu.
Pomagają wtedy:
-
odpoczynek w pozycjach odciążających (np. z lekko uniesioną miednicą),
-
ćwiczenia wzmacniające mięśnie dna miednicy i brzucha, najlepiej pod opieką fizjoterapeuty uroginekologicznego,
-
pasy podtrzymujące brzuch lub elastyczne opaski stabilizujące miednicę – stosowane tylko wtedy, gdy poleci je specjalista,
-
ciepłe lub chłodne okłady oraz delikatny stretching.
Nowe badania (RCOG, POGP 2023–2025) potwierdzają, że regularne, indywidualnie dobrane ćwiczenia oraz edukacja, jak prawidłowo się poruszać i odpoczywać, znacząco zmniejszają ból i poprawiają samopoczucie.
Przeczytaj również:
Twardy brzuch w ciąży – jakie są przyczyny i co oznacza twardnienie brzucha w ciąży?
2. Gdy przyczyną jest infekcja intymna
U przyszłych mam częste są grzybice (kandydoza) i bakteryjna waginoza (BV). W obu przypadkach leczenie dobiera lekarz – nie należy stosować samodzielnie preparatów dostępnych bez recepty.
Najczęściej:
-
przy grzybicy stosuje się leki miejscowe (np. klotrimazol, mikonazol, nystatyna),
-
przy BV – antybiotyk miejscowy lub doustny (najczęściej metronidazol albo klindamycyna),
-
probiotyki dopochwowe lub doustne mogą wspierać przywracanie prawidłowej flory bakteryjnej.
W ciąży unika się przyjmowania flukonazolu doustnie, ponieważ Europejska Agencja Leków (EMA, 2023) ostrzega przed jego stosowaniem u kobiet ciężarnych.
3. Gdy pojawiają się żylaki sromu
Niektóre kobiety w ciąży zauważają obrzęk lub uczucie „ciężkości” w okolicach sromu – to mogą być żylaki sromu. Zwykle nie są groźne i ustępują po porodzie.
Aby złagodzić objawy, warto:
-
unikać długiego stania i siedzenia,
-
odpoczywać z nogami uniesionymi wyżej od bioder,
-
stosować chłodne okłady,
-
nosić luźną bieliznę i odzież,
-
w razie potrzeby – skonsultować się z lekarzem w sprawie pończoch uciskowych.
4. Kiedy nie czekać
Zgłoś się do lekarza natychmiast, jeśli ból w pochwie:
-
pojawił się nagle i jest silny,
-
towarzyszy mu krwawienie, gorączka, odpływanie płynu owodniowego,
-
pojawiają się regularne skurcze lub uczucie twardnienia brzucha,
-
osłabiają się ruchy dziecka.
Takie objawy mogą wymagać natychmiastowej diagnostyki.
5. Jak zapobiegać nawrotom bólu
-
Dbaj o codzienny, umiarkowany ruch – spacery, pływanie, joga dla ciężarnych.
-
Unikaj dźwigania i gwałtownych ruchów.
-
Wspieraj naturalną mikroflorę pochwy – noś przewiewną bieliznę, myj się delikatnymi środkami o neutralnym pH.
-
Regularnie odwiedzaj swojego lekarza i informuj o każdym niepokojącym objawie.
Przeczytaj również:
Kłucie w podbrzuszu w ciąży – jakie są przyczyny kłującego bólu podbrzusza w czasie ciąży?
Ból pochwy w ciąży – najczęściej zadawane pytania
Czy ból pochwy w ciąży jest „normalny”?
Bywa częsty i zwykle wynika z infekcji, PGP lub żylaków sromu, ale wymaga oceny, jeśli towarzyszą mu niepokojące objawy.
Kiedy pilnie do lekarza?
Gdy pojawia się krwawienie, gorączka, płyn o zapachu/wodnista wydzielina (podejrzenie odpływania wód), skurcze regularne lub silny ból uniemożliwiający chodzenie.
Czy pas miedniczny naprawdę pomaga?
Tak, u części pacjentek zmniejsza ból i poprawia funkcję. Najlepiej łączyć z ćwiczeniami prowadzonymi przez fizjoterapeutę uroginekologicznego.
Jak leczyć BV w ciąży?
Zgodnie z wytycznymi – antybiotykami (najczęściej metronidazol/klindamycyna) u pacjentek objawowych.
Czy można brać flukonazol na grzybicę w ciąży?
Nie, chyba że lekarz wskaże inaczej w sytuacjach wyjątkowych. Europejskie organy regulacyjne zalecają unikanie flukonazolu w ciąży. Preferowane są preparaty miejscowe.
Żylaki sromu – czy znikną?
Zwykle tak, w ciągu ok. 6 tygodni po porodzie. Do tego czasu stosuj metody zachowawcze i monitoruj dolegliwości.
współpraca: redakcja Wylecz.to
