Formuła spowiedzi dla dzieci – jak brzmi?

Czym jest spowiedź?

Sakrament pokuty i pojednania to wyznanie grzechów – czyli odstępstw swoich czynów od tego, co wynikałoby z dekalogu oraz innych przykazań (np. 7 grzechów głównych czy przykazań kościelnych) – księdzu, który w konfesjonale reprezentuje samego Chrystusa. Tak wierzą katolicy. Szczera spowiedź poprzedzona powinna być momentem refleksji nad swoimi uczynkami – to nic innego jak rachunek sumienia.

Dobre przygotowanie do tego sakramentu zależy od wielu czynników, m.in.:

• od rodziców i tego, czy sami są osobami wierzącymi i praktykującymi;
• od nastawienia środowiska (koledzy z klasy oraz z podwórka);
• od postawy katechety, który prowadzi zajęcia religii.

Dużo złego lub dobrego może wnieść też postawa księdza, który celebruje cotygodniową eucharystię dla dzieci przygotowujących się do przyjęcia wspomnianych sakramentów.

Pierwsza spowiedź może dla trzecioklasisty oznaczać albo serdeczną rozmowę, opartą na zaufaniu, albo trudne doświadczenie, którego za wszelką cenę należy w przyszłości unikać.

Ksiądz, który służy w konfesjonale, szczególnie wysłuchując spowiedzi najmłodszych, musi pamiętać, że według 978 kanonu Kodeksu Prawa Kanonicznego występuje nie tylko w roli sędziego, ale przede wszystkim w roli lekarza, który mocą ustanowioną przez Boga obdarza miłosierdziem, przyczyniając się do „czci Bożej i zbawienia dusz”.

Sakrament pokuty – jak do niego przygotować dziecko i jak się spowiadać?

Zanim dziecko uklęknie w konfesjonale, warto upewnić się, że dobrze rozumie wszystkie reguły, które ma wypowiedzieć oraz czy prawidłowo wykonało rachunek sumienia, ze zrozumieniem norm społecznych oraz pojęć i granic dobra i zła.

Spowiedź dziecka jest inna niż osoby dorosłej, ale na pewno nie jest ona płytka i banalna. Dziecko wyznaje spontanicznie i w szczerości wszystko to, co uważa za swoją słabość. Żeby zanadto nie skupiać się na samych trudnościach czy złych uczynkach, dobrze jest podpowiedzieć dziecku, żeby potrafiło powiedzieć w konfesjonale także o dobrych rzeczach. Na przykład o tym, że kocha rodziców i stara im się pomagać, i tylko czasem to nie wychodzi. Pomoże to budować poczucie własnej wartości, które niestety nietrudno podczas rachunku sumienia zatracić. Trzeba już od najmłodszych lat pomagać dzieciom dostrzegać granice między dobrem a złem i starać się, żeby same dostrzegały, że w ich codziennych wyborach kryje się jednak zdecydowanie więcej tego pierwszego.

„Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus” – czyli jak zacząć w konfesjonale

Każda spowiedź przebiega w określony sposób. Jeżeli jest to pierwsze wydarzenie w życiu, na pewno na pamięć należy nauczyć się określonych reguł, a w ramach przygotowań bezpośrednich dobrze, gdyby katechetka lub katecheta przećwiczyli z dziećmi podejście do konfesjonału i samo rozpoczęcie spowiedzi świętej, czyli uklęknięcie, znak krzyża oraz słowa powitania.

Jeżeli taka próba generalna nie jest w planach, warto samemu z dzieckiem podejść po mszy do któregoś konfesjonału, porozmawiać o sakramencie pokuty ze swojej strony i poprosić, aby dziecko powtórzyło formułkę z pamięci. Zawsze należy podkreślać, że spowiedź nie ma być samobiczowaniem się, ale oczyszczeniem własnych intencji, odcięciem się od złych uczynków i decyzji oraz przyjęciem przebaczenia.

Jak brzmi cała formuła spowiedzi świętej?

Cały przebieg spowiedzi świętej będzie wyglądał dokładnie jak poniżej:

Dziecko: Podchodzi do konfesjonału, po upewnieniu się, że nikogo w środku nie ma, klęka i prawą ręką robi znak krzyża, mówiąc przy tym słowa: W imię Ojca i Syna i Dycha Świętego. Amen. Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus.

Ksiądz: Na wieki wieków. Amen.

Dziecko: Jestem uczniem klasy (to podajemy odpowiednią numerację). Do spowiedzi przystępuję po raz pierwszy (jeżeli jest to pierwsza spowiedź dziecka) lub: ostatni raz u spowiedzi byłem (tu podajemy ogólnie, jak dawno została odbyta poprzednia spowiedź, np. miesiąc temu, rok temu). Pokutę zadaną wypełniłem (zdarza się jednak, że z różnych względów, np. na skutek zapomnienia, co zostało zadane w ramach pokuty, nie została ona prawidłowo odprawiona – tu jest moment na powiedzenie o tym i wskazanie powodów). Obraziłem Pana Boga następującymi grzechami (to jest czas, kiedy należy wyznać wszystkie grzechy, o których się pamięta. Nie musi ich być dużo i lepiej nie wymyślać ich na siłę. Można też wspomnieć, nad czym się pracuje, żeby nie było tylko negatywnie). Więcej grzechów nie pamiętam, za wszystkie serdecznie żałuję, obiecuję poprawę i proszę Cię Ojcze o rozgrzeszenie.

Po wypowiedzeniu przez dziecko powyższej formułki ksiądz powinien skierować do niego kilka słów nauki. Czasami prowadzone to jest w formie rozmowy, lekkiego dialogu, w innym przypadku monologu, a czasem księża zupełnie pomijają ten etap i przechodzą od razu do zadania pokuty.

Ksiądz: Bóg Ojciec Miłosierdzia, który pojednał świat ze sobą, przez śmierć i zmartwychwstanie swojego Syna i zesłał Duch Świętego na odpuszczenie grzechów, niech ci udzieli przebaczenia i pokoju, przez posługę Kościoła i ja odpuszczam Tobie grzechy, w imię Ojca, Syna i ducha Świętego.

Dziecko: Amen.

Ksiądz: Wysławiajmy Pana, bo jest dobry.

Dziecko: Bo Jego miłosierdzie trwa na wieki.

Ksiądz: Pan odpuścił tobie grzechy, idź w pokoju.

Dziecko : Bóg zapłać.

Po tych słowach kapłana następuje koniec spowiedzi.

Zakończenie spowiedzi – „Jego miłosierdzie trwa na wieki”

Ksiądz puka w konfesjonał na znak, że można już odejść. Jeżeli dziecko potrzebuje zdobyć podpis od kapłana, jako poświadczenie o odbytej spowiedzi, to jest moment na wręczenie mu odpowiedniej karteczki. Odchodząc od konfesjonału, na znak szacunku do Pana Boga, można przyklęknąć i pocałować stułę, która powinna być wyłożona przed księdzem.