Czy warto uczyć dzieci wierszyków i piosenek?
Zdecydowanie tak! I wcale nie trzeba czekać do momentu, aż maluch sam zacznie mówić czy śpiewać. Czytanie, śpiewanie czy recytowanie dziecku różnych treści to idealny sposób na spędzenie z maluchem wolnego czasu, zacieśnianie więzi i budowanie bliskości, a także wsparcie rozwoju.
Maluch, obserwując twarz rodzica, poprzez jego mimikę zauważa różne emocje i uczy się ich rozpoznawania i odróżniania. Jeśli tego typu zabawy połączy się z fizyczną bliskością, wzbudza to w dziecku poczucie bezpieczeństwa i spokoju, a co za tym idzie – pozytywnie wpływa na jego rozwój emocjonalny. Czytanie i śpiewanie dziecku to również doskonałe ćwiczenie, wspierające rozwój intelektualny oraz mowy, a także motoryki u dziecka. Śpiewanie dziecku, szczególnie rytmicznych, rymowanych piosenek, pomaga rozwijać zdolności słuchowe, słuchowo-ruchowe oraz wspomaga pamięć i pomaga doskonalić artykulację dźwięków mowy. Z kolei czytanie wierszyków działa na koncentrację, uczy myślenia, pozwala zapoznać się z językiem, wspiera rozwój psychiczny oraz ma wiele innych korzyści, które nie pozostają bez wpływu na przyszłość malucha.
Wspólne czytanie i śpiewanie od najmłodszych lat to doskonały sposób na kształtowanie dobrych nawyków w kwestii spędzania wolnego czasu i zdobywania wiedzy. Wspólne chwile z rodzicami i książką czy muzyką tworzą dobre skojarzenia – maluchowi jest przyjemnie, zdobywa wiedzę, widzi interesujące obrazki lub słyszy ciekawe rytmy, poznaje nowe treści, ciekawie spędza czas. To zwiększa szanse, że w przyszłości również w ramach wolnego czasu chętnie będzie sięgał po literaturę czy słuchał muzyki.
Przeczytaj również:
Piosenki i wierszyki o tacie i dla taty
Jakie są najlepsze wierszyki i piosenki dla dzieci?
Treści, z jakimi chce się zapoznać dziecko, powinny być odpowiednio dostosowane do jego wieku. To, że małe dziecko nie mówi, nie oznacza, że nie rozumie. Dlatego tak ważne jest, by piosenki czy wierszyki czytane lub śpiewane dziecku nie zawierały treści odnoszących się do przemocy, wulgaryzmów czy też o nacechowaniu seksualnym. Słowem – poezja czy muzyka dla dorosłych w bardzo wielu przypadkach po prostu nie nadaje się dla dzieci, nawet jeśli ma dobry rytm czy łatwo się rymuje.
Treści, jakie wybiera się dla najmłodszych, powinny być proste, przyjazne dla ucha, radosne, pozwalające dziecku poznawać świat. Kolory, liczby, zwierzęta, pogoda, bajki, przedmioty i zabawy to najlepsze tematy na piosenki czy wierszyki dla dzieci.
Warto również zwracać uwagę na treści, które będą mogły aktywizować dziecko. Wierszyki opowiadające o częściach ciała czy pozwalające wykonywać określone ruchy (np. podskoki, turlanie się) to świetny pomysł na jeszcze większą zabawę, a przy okazji ciekawe ćwiczenie ciała, pozwalające rozwijać motorykę. To samo z piosenkami, które wskazują na kierunki czy miejsca lub przedmioty. Skupienie na treści i konieczność wykonywania tego, co z niej płynie, to dobry sposób na rozwój motoryczno-intelektualny, koordynacji ruchowej oraz doskonalenie koncentracji.
Przeczytaj również:
Wiersze i wierszyki na dobranoc
Przykłady ciekawych piosenek i wierszyków dla dzieci
„Co ja mam tu?”
Tu paluszek, tam paluszek,
kolorowy mam fartuszek.
To jest rączka, a tu druga,
a tu oczko do mnie mruga.
Tu jest buźka, tu ząbeczki,
tu wpadają cukiereczki.
To jest nóżka i tu nóżka,
chodź, zatańczysz jak kaczuszka.
„Myju, myju”
Myju, myju, chlastu, chlastu!
Nie mam rączek jedenastu.
Tylko dwie mam rączki małe,
lecz do mycia doskonałe.
Myju, myju, ja się myję.
Myję rączki, buzię, szyję.
Za to w domu mnie kochają i czyścioszkiem nazywają.
„Klap, klap, klap”
Rączki robią: klap, klap, klap.
Nóżki robią: tup, tup, tup.
Tutaj swoją główkę mam,
a na brzuszku sobie gram.
Buźka robi: am, am, am.
Oczka patrzą tu i tam.
Tutaj swoje uszka mam,
a na nosku sobie gram.
„Muszka”
Leci, leci muszka
do Adasia* brzuszka.
Leci, leci bączek
do Adasia rączek.
Leci, leci pszczółka
do Adasia czółka.
Leć ty, muszko, z pszczółką, z bączkiem
na zieloną, bujną łączkę.
A sio, A sio!
*Można zmienić imię Adaś na imię własnego dziecka – wówczas maluch będzie miał dodatkową frajdę!
„Sroczka”
Tu, tu, tu sroczka kaszkę warzyła,
ogonek sobie sparzyła.
Temu dała, bo był malutki,
temu dała, bo był chudziutki,
temu dała, bo wodę nosił.
Temu dała, bo ładnie prosił.
A temu nic nie dała, ale za to pocałowała!
Tu, tu, tu sroczka kaszkę warzyła,
dzieci swoje karmiła:
pierwszemu dała na miseczce,
drugiemu dała na łyżeczce,
trzeciemu dała w garnuszku,
czwartemu dała w dzbanuszku,
a piątemu nic nie dała
i frrr do lasu poleeeeciaaałaaaaa.
„Bal moich lalek”
Co się tutaj dzieje
Mruczy kot i pies
Że pokoik podskakuje też
Fruwają sukienki
Wstążek nagle brak
A serduszka lalek biją tak
Raz do roku wielkie święto
Lalek moich bal
Wszystkie miejsca już zajęte mam
Jest Adela i Marcela
Przy nich wierny paź i Małgosia, z którą tańczy Jaś
Włosy złote ma Dorota
Pierwsza z moich lal
Dziś wydaję dla nich wielki bal
Już wirują serpentyny
I zabawa w krąg
A lale
A lale
A lale tańczyć chcą
Ciastka z plasteliny
A ze śniegu krem
Wszystko dziś smakuje gościom, wiem
Która najpiękniejsza
Którą wybrać dziś
Niech królową balu będzie miś
Raz do roku wielkie święto
Śmiechu pełen dom
Wszystkie miejsca już zajęte są
Jest Alicja i Patrycja
To bliźniaczki dwie
A z nich każda być ładniejsza chce
Dominika w tańcu bryka
Przy niej skacze miś
Bo wesoło gościom moim dziś
Już wirują serpentyny i zabawa w krąg
A lale
A lale
A lale tańczyć chcą
Jeśli chodzi o poetów dla dzieci, warto zapoznać się z twórczością Juliana Tuwima. „Lokomotywa”, Rzepka” czy „Zosia Samosia” to klasyki uwielbiane przez każde dziecko. Także twórczość Jana Brzechwy –„Kaczka dziwaczka”, „Leń”, „Entliczek – pętliczek”, „Jak rozmawiać trzeba z psem”, „Przygody pchły Szachrajki” – z pewnością przypadnie do gustu każdemu maluchowi. Warto również zaprzyjaźnić się z utworami Marii Konopnickiej: „Stefek Burczymucha”, „Co słonko widziało”, „Pan Zielonka” czy „Zła zima” to również utwory, które na dobre zapisały się w kanonie poezji dziecięcej.
Przeczytaj również:
Wiersze patriotyczne dla dzieci
Jaka jest najpopularniejsza piosenka dla dzieci?
Jednymi z najbardziej popularnych piosenek dla dzieci są „My jesteśmy krasnoludki” i „Była sobie żabka mała”. Bezpieczne, radosne treści, proste rymy oraz łatwe do wyuczenia rytmy sprawiają, że dzieci w mig się ich uczą i chętnie podśpiewują razem z rodzicami.
„Była sobie żabka mała”
Była sobie żabka mała,
re re kum kum, re re kum kum,
która mamy nie słuchała,
re re kum kum bęc.
Na spacery wychodziła,
re re kum kum, re re kum kum,
innym żabkom się dziwiła,
re re kum kum bęc.
Ostrzegała ją mamusia,
re re kum kum, re re kum kum,
by zważała na bociusia,
re re kum kum bęc.
Przyszedł bociek niespodzianie,
re re kum kum, re re kum kum,
i zjadł żabkę na śniadanie,
re re kum kum bęc.
A na brzegu stare żaby,
re re kum kum, re re kum kum,
rajcowały jak te baby,
re re kum kum bęc.
Jedna drugiej żabie płacze,
re re kum kum, re re kum kum,
„Już jej nigdy nie zobaczę",
re re kum kum bęc.
Z tego taki morał mamy,
re re kum kum, re re kum kum,
trzeba zawsze słuchać mamy,
re re kum kum bęc.
„My jesteśmy krasnoludki"
My jesteśmy krasnoludki,
hopsa sa, hopsa sa.
Pod grzybkami nasze budki,
hopsa, hopsa sa.
Jemy mrówki, żabie łapki,
oj tak tak, oj tak tak.
A na głowach krasne czapki,
to nasz, to nasz znak.
Gdy ktoś zbłądzi, to trąbimy,
trutu tu, trutu tu.
Gdy ktoś senny, to uśpimy,
lulu lulu lu.
Gdy ktoś skrzywdzi krasnoludka,
ajajaj, ajajaj.
To zapłacze niezabudka,
uuuuu.
Świąteczne piosenki dla dzieci
Warto również uczyć dziecko piosenek okolicznościowych, np. z okazji świąt Bożego Narodzenia czy Wielkanocy. Ich treści pozwolą wprowadzić malucha w odpowiedni klimat, przybliżą charakter świąt, a także umilą czas. Jeśli dziecko nabędzie umiejętność śpiewania, taka świąteczna piosenka może być wspaniałym elementem rodzinnego spotkania, o ile maluch sam z siebie będzie chciał ją zaprezentować.
Oto jedne z najpopularniejszych świątecznych piosenek dla dzieci:
„Fabryka świętego Mikołaja”
Ref. Pada śnieg, za oknami srebrzysta biel.
Śpiewa wiatr, kto nadchodzi, już każdy wie.
To z Laponii na sankach Mikołaj mknie.
Czy odwiedzi mnie? Czy odwiedzi mnie?
Bo ja w snach już raz go odwiedziłem,
do fabryki skrzatów wyruszyłem
i pociągiem się wybrałem w magiczny świat,
w którym konduktorem został skrzat.
Pierwsza sala to misiowo, tu jest zawsze kolorowo.
Najpierw główka, oczy, uszy i już misia skrzacik uszył.
Teraz włoży mu kubraczek, na czapeczce zrobi szlaczek
potem czule pocałuje, do pudełka zapakuje!
Ref. Pada śnieg...
W drugiej sali są pajace, jeden klaszcze, drugi skacze.
Mają oczka malowane, skrzacik zrobił to wspaniale!
Teraz włoży im kubraczki, na czapeczkach zrobi szlaczki,
potem czule pocałuje, do pudełka zapakuje!
„Bajkowe pisanki”
Do zajączka przyszła kurka:
– Ko, ko, ko, ko – zagdakała.
– Z koszem jajek na pisanki
Mama-kwoka mnie przysłała.
Zając podparł się pod boki:
– A to ci dopiero jajka!
Namaluję na nich tęczę
i na każdym będzie bajka.
Ref.: Bajkowe pisanki, bajkowe.
Rozdamy je z dobrym słowem,
świątecznym życzeniem,
wiosennym marzeniem.
Bajkowe pisanki, bajkowe,
wesołą wiodą rozmowę,
że wiosna za oknem,
że w dyngus ktoś zmoknie.
Rośnie żytko jak na drożdżach
i zieleni się rzeżucha,
pisankowych opowieści
zając słucha, kurka słucha.
Z bukiecikiem srebrnych bazi,
w gości wybrał się baranek,
a dla niego mała kurka
kosz bajkowych ma pisanek.
Ref.: Bajkowe pisanki, bajkowe…
Jak brzmi wierszyk „Mam 3 latka, 3 i pół”?
Chyba nie ma bardziej znanego wierszyka niż słynny „Mam 3 latka, 3 i pół”. Ten klasyk Ireny Suchorzewskiej jest jednym z najczęściej powtarzanych wierszyków – uczy się go niemal w każdym przedszkolu. Warto, by i rodzice poznali jego treść:
Mam trzy latka, trzy i pół,
sięgam głową ponad stół,
mam fartuszek z muchomorkiem,
do przedszkola chodzę z workiem.
Umiem pantofelki zmieniać,
rączki myję do jedzenia,
ładnie żegnam się i witam,
tańczę, kiedy gra muzyka.
Umiem wierszyk o koteczku,
o tchórzliwym koziołeczku
i o piesku, co był w polu,
nauczyłam się w przedszkolu.
Przeczytaj również:
Życzenia na Boże Narodzenie – kilkadziesiąt wierszyków, SMS-ów, cytatów i sentencji na święta
Jakie mogą być rymowanki?
Rymowanki dla najmłodszych powinny być krótkie i proste, takie, by szybko wpadały w ucho dziecka. Mogą być aktywizujące, wymagające reakcji ze strony malucha, a mogą być również po prostu zabawne. Warto również znać takie, które będą dodatkowym „umilaczem” codziennych czynności, np. gotowania, sprzątania czy wieczornych kąpieli, podczas których również można ciekawie spędzić czas z maluchem, pokazując mu, że zwykłe obowiązki i codzienna rutyna też mogą być przyjemne.
Oto najciekawsze rymowanki dla dzieci:
„Tu, tu, tu”
Tu mam oczka,
tu, tu, tu.
Tu mam nosek,
tu, tu, tu.
Tu policzki,
tu, tu, tu.
Tu usteczka,
tu, tu, tu.
A tu główka jak piłeczka,
tu, tu, tu.
„Idzie jeż”
Idzie jeż, mały jeż
może ciebie pokłuć też.
Pełznie wąż, śliski wąż
i łaskocze ciebie wciąż.
Idzie słoń, ciężki słoń
i nadepnie ci na dłoń.
Idą kurki, małe kurki
i wbijają tu pazurki...
„Tup, tup, tup”
Tup… tup… tup… idzie nocka
i zamyka Twoje oczka.
Mocno trzyma za paluszki,
tuli główkę do poduszki.
Opatula w ciepły kocyk,
czule szepcząc – dobrej nocy.
„Gruszka do fartuszka”
Spadła gruszka do fartuszka,
a za gruszką dwa jabłuszka.
A śliweczka spaść nie chciała,
bo śliweczka niedojrzała.
„Pocałunek Eskimoska”
Pocałunek Eskimoska, pocałunek Eskimoska,
zaraz dotknę Twego noska.
(dotykamy swoim nosem, nosa dziecka)
„Policzymy”
Policzymy, co się ma:
mam dwie ręce, łokcie dwa,
dwa kolanka, nogi dwie
– wszystko pięknie zgadza się.
Dwoje uszu, oczka dwa,
no i buzię też się ma.
A ponieważ buzia je,
chciałbym buzie też mieć dwie!
Jak uczyć dzieci piosenki?
Podczas czytania czy śpiewania dziecku nie powinno się oczekiwać, że w mig załapie rymy, rytmy oraz słowa i zacznie śpiewać razem z rodzicem. Jedyną metodą, by nauczyć dziecko piosenek czy wierszyków, jest ciągłe mu ich powtarzanie – wówczas utrwalają się słowa i dźwięki. Cierpliwość jest więc kluczem do sukcesu!
To, czego nie powinno się robić, to wymagać od dziecka, by – kiedy już nauczy się jakiegoś tekstu – recytowało go przy każdej okazji, szczególnie, jeśli wywołuje to u niego wyraźny dyskomfort.
Takie zwroty jak „Oj, no powiedz babci wierszyk” czy „No zaśpiewaj, są święta, przecież umiesz” – w chwili kiedy dziecko daje do zrozumienia (czy to słowami, czy swoją skrępowaną postawą), że nie chce tego robić, jest niczym innym, jak zaburzaniem jego poczucia bezpieczeństwa i własnej wartości. Wówczas dziecko odczuwa, że jeśli nie wykona prośby – zawiedzie kogoś bliskiego. Z kolei kiedy to zrobi pod przymusem, będzie odczuwało, że jego emocje – strach, wstyd, niechęć – są mniej ważne dla rodziców. To sprawia, że zaufanie w stosunku do rodziców, bezpieczeństwo i pewność dziecka zostają zachwiane. Warto więc zwrócić uwagę, jak dziecko zachowuje się w chwilach, kiedy jest proszone o publiczne wystąpienie i zaprezentowanie swoich umiejętności. Jedne będą to robiły z chęcią, inne z kolei zdecydowanie nie są do tego stworzone. Każdą z tych postaw należy uszanować.
