Moczenie nocne u dziecka – jakie są przyczyny, jak pomóc dziecku?
Agnieszka Zaremba-Wilk lekarzJakie są przyczyny moczenia w nocy? Jakie badania należy wykonać? Jak pomóc dziecku z tym problemem?
Jakie są przyczyny moczenia w nocy? Jakie badania należy wykonać? Jak pomóc dziecku z tym problemem?
Moczenie nocne dotyczy około 300 tysięcy dzieci powyżej 5. roku życia.
Moczenie nocne, czyli bezwiedne oddawanie moczu w nocy przez dziecko, które powinno już osiągnąć umiejętność kontroli mikcji, jest stosunkowo częstym problemem urologicznym u dzieci. Najczęściej moczenie nocne jest zaburzeniem izolowanym, które nie wiąże się z żadną wadą czy chorobą. Pierwszym i często wystarczającym krokiem w walce z izolowanym moczeniem nocnym jest postępowanie pozafarmakologiczne obejmujące zmianę nawyków oraz system motywacyjny. Jeżeli moczenie nocne jest wtórne do innego schorzenia, w pierwszej kolejności konieczne jest leczenie choroby podstawowej.
O moczeniu nocnym mówimy, kiedy:
Moczenie nocne to bezwiedne oddawanie moczu podczas snu u dziecka po ukończeniu 5. roku życia, a więc u dziecka, które powinno już osiągnąć umiejętność kontroli mikcji.
Moczenie nocne możemy podzielić na:
Moczenie nocne możemy podzielić także na:
Większość przypadków moczenia nocnego (ok. 80 proc.) to moczenie monosymptomatyczne.
Jednoobjawowe moczenie nocne (nazywane także monosymptomatycznym lub pierwotnym izolowanym moczeniem nocnym) występuje wtedy, kiedy dziecko moczy się podczas snu, ale poza tym nie ma żadnych innych objawów ze strony dolnych dróg moczowych czyli np. nie ma kłopotów z trzymaniem moczu w dzień, ani nie biega bardzo często do toalety.
Jeżeli maluch jest tak bardzo zajęty zabawą, że nie może zdążyć na czas do ubikacji, nie ma powodu do niepokoju.
Częstą przyczyną pierwotnego izolowanego moczenia nocnego jest poliuria nocna, czyli sytuacja, w której w nocy nie spada produkcja moczu, chociaż powinna. Powodem często jest niedobór wazopresyny czyli hormonu, który powinien regulować tę produkcję.
Nocna nadczynność wypieracza czyli mięśnia pęcherza; w tej sytuacji dochodzi do skurczów pęcherza, które powodują niekontrolowane oddanie moczu.
Podwyższony próg pobudliwości, który występuje miedzy innymi u dzieci, które mają ADHD. Chodzi o to, że sygnał wysyłany przez pęcherz "jestem pełny", jest zbyt słaby dla mózgu i pozostaje przez niego niezauważony. Dzieci, które mają ten problem zwykle nie budzą się w nocy, mimo mokrego łóżka.
Wieloobjawowe moczenie nocne (nazywane także wtórnym lub niemonosymptomatycznym), występuje, kiedy po minimum pół roku suchych nocy, problem moczenia nocnego powraca. Albo jeśli istniał zawsze, ale towarzyszyły mu jakieś dodatkowe objawy, mogące świadczyć o chorobie np.:
Częste przyczyny wieloobjawowego moczenia nocnego to m.in.:
Moczenie nocne wtórne do innych jednostek chorobowych może być związane z:
Moczenie nocne u dziecka częściej jednak jest izolowaną patologią, bez związku z inną chorobą. Ten typ moczenia ma duży związek z predyspozycją genetyczną – najczęściej moczą się dzieci rodziców, którzy mieli ten sam problem w dzieciństwie. Dzieci z problemem moczenia nocnego mogą mieć nieprawidłowy rytm wydzielania hormonu antydiuretycznego, tzw. nocną poliurię, zbyt małą pojemność czynnościową pęcherza moczowego, niestabilność mięśnia wypieracza moczu w trakcie snu.
Istotne jest także tło emocjonalne moczenia nocnego. Moczenie u małego pacjenta, np. u czterolatka, może być odpowiedzią na czynniki stresowe, przeciążenie emocjonalne dziecka.
Kolejną z przyczyn moczenia nocnego są nieprawidłowe nawyki – wypijanie zbyt dużych objętości płynów przed snem, picie napojów gazowanych oraz napojów moczopędnych (cola, czarna herbata itd.).
Pierwszym, bardzo istotnym elementem diagnostyki dziecka cierpiącego na moczenie nocne, jest wywiad. Jego cele to m.in.:
Kolejnym etapem diagnostyki jest badanie przedmiotowe z dokładną oceną narządów płciowych i czucia w obrębie krocza.
Spośród badań dodatkowych, wykonuje się badania moczu (badanie ogólne i posiew), badania z krwi (m.in. oceniające parametry nerkowe i glukozę), badanie USG brzucha (jamy brzusznej) i dróg moczowych. Jeżeli specjalista uzna to za konieczne, wykonuje się także inne badania, takie jak: cystometria, uroflowmetria, cystrouretrografia mikcyjna, urografa, scyntygrafia nerek, TK jamy brzusznej, rezonans magnetyczny.
Przejdź dalej i dowiedz się jak radzić sobie z problemem nocnego moczenia u dziecka
Być może lekarz poprosi także także o prowadzenie specjalnego dzienniczka mikcji (oddawania moczu), w którym będziecie wpisywać wszystkie ważne informacje dotyczące przyjmowania płynów i oddawania moczu.
Komentarze