Formalności po porodzie – sprawy urzędowe po urodzeniu dziecka

Kiedy załatwiać formalności po porodzie i kto powinien to robić?

Zazwyczaj załatwienie formalności po urodzeniu dziecka przejmuje tata dziecka. Nie jest to oczywiście regułą, jednak czas kiedy mama i dziecko przebywają jeszcze w szpitalu, jest wręcz idealny, by poświęcić go na „papierologię”, której po porodzie nie brakuje.

Obecnie większość spraw urzędowych, w tym także poporodowych formalności, można załatwić internetowo za pomoicą profilu zaufanego.

Przeczytaj również:

Znaczenie imion – czy wybór imienia ma wpływ na dziecko?

Jakie formalności należy załatwić po urodzeniu dziecka?

Oto lista najpilniejszych spraw, które świeżo upieczeni rodzice dziecka muszą sfinalizować po jego narodzinach:

1. Wybór imienia i nazwiska dziecka oraz rejestracja dziecka w urzędzie stanu cywilnego. Należy to zrobić w ciągu 21 dni od wystawienia karty urodzenia dziecka, którą szpital wydaje w ciągu 3 dni od narodzin. Jeśli w tym czasie nie nastąpi zgłoszenie dziecka do urzędu, instytucja zarejestruje je samodzielnie, wybierając przy tym losowe imię. Należy pamiętać, że imię nie może być skrótem, nie może być ośmieszające i musi jasno określać płeć dziecka.

   
   

   Rejestracji dziecka należy dokonać w urzędzie stanu cywilnego właściwym dla miejsca urodzenia dziecka, czyli miasta, w którym znajduje się szpital.

   Konieczne są wspomniana karta urodzenia dziecka oraz dowód osobisty jednego z rodziców, a także adres meldunkowy jednego z rodziców, który stanie się również adresem meldunkowym dziecka. Dodatkowo potrzebny będzie skrócony odpis aktu małżeństwa rodziców dziecka. Rejestracji można dokonać również online.

   
   

   Po rejestracji otrzymuje się numer PESEL dziecka, zaświadczenie dotyczące zameldowania dziecka oraz skrócony akt urodzenia dziecka, który można odebrać w wersji papierowej lub elektronicznej. Rejestracja dziecka jest bezpłatna i może jej dokonać również osoba upoważniona przez jego rodziców. Czas oczekiwania na numer PESEL wynosi zazwyczaj ok. 30 dni od dnia zgłoszenia narodzin dziecka do odpowiedniego urzędu stanu cywilnego.

UWAGA! W przypadku, jeśli rodzice dziecka nie są małżeństwem i do momentu urodzenia nie nastąpiło uznanie ojcostwa, dodatkowo muszą złożyć wniosek o uznanie ojcostwa podczas rejestracji dziecka w USC. Wówczas konieczna jest obecność obojga rodziców. Należy pamiętać, że w przypadku, gdy matka dziecka jest w trakcie rozwodu lub od rozwodu minęło mniej niż 300 dni, ojcostwo zostanie automatycznie przypisane jej mężowi, niezależnie od tego, czy jest biologicznym ojcem dziecka.

1. Zgłoszenie dziecka do ubezpieczenia zdrowotnego w ZUS. Należy to zrobić w ciągu 7 dni od uzyskania numeru PESEL.

   Zgłoszenia może dokonać jeden z rodziców, zgłaszając kadrom w swoim miejscu pracy konieczność podpięcia do ubezpieczenia nowego członka rodziny.

   W przypadku gdy rodzic prowadzi działalność gospodarczą, należy wypełnić formularz ZUS ZCNA i dostarczyć go do urzędu. W przypadku braku zatrudnienia, należy się zgłosić do urzędu pracy. Zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego jest obowiązkowe, jednak niezależnie od tego, czy dziecko zostanie zgłoszone do ZUS, jest ono objęte bezpłatną opieką zdrowotną w ramach NFZ. Jeśli rodzice posiadają dodatkowe ubezpieczenie, po porodzie powinni skontaktować się ze swoim ubezpieczycielem.

   
   

2. Wybór przychodni dla dziecka. Po urodzeniu dziecka należy zgłosić się do wybranej przychodni i podpisać deklarację z informacją o wyborze lekarza pediatry, który będzie sprawował opiekę zdrowotną nad dzieckiem – prowadził bilanse i szczepienia, a także wizyty kontrolne w pierwszych miesiącach życia. Obecnie wybór przychodni jest dowolny – nie obowiązuje rejonizacja. Warto również zorientować się w kwestii wizyt położnej środowiskowej, która wesprze świeżo upieczonych rodziców w pierwszych tygodniach

3. Zgłoszenie urodzenia dziecka w zakładzie pracy – urlop macierzyński. Jeśli kobieta pozostaje zatrudniona, po porodzie powinna powiadomić swój zakład pracy o urodzeniu dziecka. Przysługuje jej bowiem płatny urlop macierzyński w wymiarze 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka.

Przeczytaj również:

Nieślubne dziecko – sytuacja prawna dziecka urodzonego w wolnym związku

Na jakie świadczenia rodzicielskie mogą liczyć świeżo upieczeni rodzice?

Rodzice dziecka tuż po jego narodzinach mogą również liczyć na wsparcie finansowe od państwa w postaci kilku świadczeń:

1. Kosiniakowe. Jest to świadczenie rodzicielskie, które przysługuje osobom niepobierającym zasiłku macierzyńskiego, a więc bezrobotnym, studentom lub pracujących w oparciu o umowy cywilnoprawne. Świadczenie wynosi 1000 zł i wypłacane jest co miesiąc przez 52 tygodnie w przypadku jednego dziecka.

2. 800+. To świadczenie wychowawcze, które przysługuje wszystkim rodzinom na każde dziecko, niezależnie od dochodu. Wystarczy złożyć wniosek w ZUS osobiście lub drogą elektroniczną, np. za pośrednictwem bankowości internetowej. Świadczenie będzie wypłacane od dnia narodzin, o ile złoży się wniosek w ciągu pierwszych 3 miesięcy od porodu. Jeśli zrobi się to później, pieniądze będą wypłacane od kolejnego miesiąca rozliczeniowego, bez wyrównania do dnia porodu.

3. Becikowe. To jednorazowe świadczenie w wysokości 1000 zł, należne tym rodzinom, w których dochód na osobę nie przekracza 1922 zł netto. Wniosek składa się do właściwego urzędu miasta (zgodnego z miejscem zamieszkania rodziców), gminy, w ośrodku pomocy społecznej lub w innej jednostce organizacyjnej.

Przeczytaj również:

Praca w ciąży – zasady i przepisy

Co zrobić po wyjściu ze szpitala po porodzie?

Choć mogłoby się wydawać, że formalności po porodzie jest sporo, tak naprawdę ich załatwienie nie zajmuje wiele czasu i nie wymaga wysiłku.

Zdecydowanie jednak warto przygotować się wcześniej tak, by po porodzie formalności załatwić jak najszybciej, by po wyjściu ze szpitala pozostała wyłącznie radość i wspólny wolny czas, podczas którego świeżo upieczeni rodzice będą mogli spokojnie przyzwyczajać się do swoich nowych ról.

Formalności po porodzie – najczęściej zadawane pytania 

1. Ile dni ma się na zgłoszenie dziecka po porodzie?

Zgłoszenia dziecka należy dokonać w ciągu 21 dni od wystawienia karty urodzenia. Jeśli rodzice nie dokonają zgłoszenia w terminie, urząd stanu cywilnego nada dziecku imię samodzielnie, według określonych zasad.

2. Czy zgłoszenie dziecka do USC można zrobić online?

Tak. Zgłoszenia urodzenia dziecka można dokonać przez Internet, logując się do portalu gov.pl Profilem Zaufanym lub e-dowodem. Wizyta w urzędzie nie jest konieczna.

3. Kiedy dziecko otrzymuje numer PESEL?

Numer PESEL nadawany jest automatycznie po zarejestrowaniu urodzenia w USC. Rodzic otrzyma informację przez internetową skrzynkę użytkownika lub może sprawdzić ją w aplikacji mObywatel.

4. Jak zgłosić dziecko do ubezpieczenia zdrowotnego?

Po nadaniu numeru PESEL należy zgłosić dziecko do ubezpieczenia w ZUS – elektronicznie, poprzez PUE ZUS lub za pośrednictwem pracodawcy rodzica. Termin zgłoszenia wynosi 7 dni od momentu uzyskania informacji o numerze PESEL.

5. Jak wybrać lekarza rodzinnego, pielęgniarkę i położną dla dziecka?

Wystarczy udać się do wybranej przychodni i wypełnić deklarację wyboru lekarza POZ, pielęgniarki oraz położnej. Zmiany można dokonać bezpłatnie dwa razy w roku.

6. Jakie świadczenia przysługują po porodzie w 2025 roku?

Rodzice mogą ubiegać się m.in. o:

• świadczenie 800+,

• becikowe (jednorazowa zapomoga 1000 zł),

• zasiłek macierzyński,

• zasiłek rodzicielski,

• urlop ojcowski,

• świadczenia z pomocy społecznej, jeśli spełnione są kryteria dochodowe.

7. Czy coś zmieniło się w przepisach dotyczących świadczeń po poronieniu?

Tak. Od 2025 roku nie jest już wymagane określenie płci utraconego dziecka, aby otrzymać skrócony urlop macierzyński czy zasiłek pogrzebowy. Wystarczające jest zaświadczenie lekarskie o martwym urodzeniu. Przepisy te upraszczają procedury i poszerzają krąg osób uprawnionych.

8. Czy można ubiegać się o becikowe po porodzie w 2025 roku?

Tak. Becikowe nadal obowiązuje, pod warunkiem spełnienia kryterium dochodowego oraz posiadania ważnego zaświadczenia potwierdzającego objęcie ciężarnej opieką medyczną.

9. Czy formalności po porodzie można załatwić zdalnie?

Wiele czynności można wykonać online:

• zgłoszenie urodzenia dziecka,

• wniosek o 800+,

• wniosek o becikowe (przez ePUAP lub bankowość elektroniczną),

• zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego (PUE ZUS),

• pobranie odpisów aktu urodzenia.

Wizyta osobista potrzebna jest coraz rzadziej.

10. Do jakiego wieku trzeba zgłosić dziecko do pediatry?

Najlepiej zrobić to jak najszybciej po narodzinach, aby zapewnić dziecku dostęp do szczepień i wizyt patronażowych. Przychodnia przypisuje pediatrę od momentu złożenia deklaracji.

współpraca: redakcja Mamazone