Opryszczka u dzieci – objawy, leczenie i sposoby na opryszczkę wargową u dziecka

Opryszczka u dzieci – jakie są przyczyny i drogi zakażenia?

Opryszczka na ustach, określana także jako zimno, to choroba skóry i błon śluzowych. Czynnikiem etiologicznym opryszczki jest wirus Herpes Simplex (HSV). Wyróżnia się dwa typy wirusa opryszczki – HSV-1 i HSV-2. Pierwszy odpowiedzialny jest za wspomnianą opryszczkę wargową i opryszczkę błony śluzowej jamy ustnej. Drugi natomiast wywołuje opryszczkę narządów płciowych.

Wirusem opryszczki można zarazić się przez kontakt ze śliną i błonami śluzowymi (także bezobjawowego) nosiciela – picie z tej samej butelki, używanie tych samych sztućców. Jednak najbardziej zaraźliwa jest treść surowicza z pęcherzyków.
Mówi się, że liczba zarażonych wirusem HSV-1 sięga nawet 80 proc. U większości pozostaje on jednak w stanie latentnym, czyli w fazie uśpienia.

Do zakażenia dziecka opryszczką najczęściej dochodzi między 1. a 5. rokiem życia, jednak opryszczka u dziecka w postaci wykwitów pojawia się zwykle dopiero w okresie zaawansowanego dojrzewania. Opryszczka u niemowlaka i noworodka, choć rzadka, stanowi poważne zagrożenie.

Wirus HSV-2 rozprzestrzenia się zwykle drogą kontaktów seksualnych. Opryszczka narządów rodnych dotyczy głównie dorosłych, u dzieci występuje rzadko, głównie na skutek zakażenie okołoporodowego.

Przeczytaj też: Czosnek w ciąży – czy można go jeść?

Świąd i mrowienie ust – objawy opryszki na ustach u dziecka

Zimno na ustach dziecka jest manifestacją reaktywacji latentnego zakażenia HSV-1. Przy opryszczce u dziecka objawy są identyczne jak w przypadku dorosłych. W większości przypadków występują tzw. objawy prodromalne, czyli zwiastujące rozwój opryszczki na wardze. Pierwsze objawy opryszczki u dziecka, podobnie jak u dorosłych, to mrowienie ust, ból, swędzenie czy też pieczenie ust – nie całych, lecz miejscowo.

Po okresie zwiastunowym pojawia się pęcherzyk na ustach lub kilka pęcherzyków z treścią surowiczą. Lokalizują się one najczęściej na granicy skóry i czerwieni wargowej. Następnie pęcherzyki pękają, zmiana przysycha i pokrywa się strupem. Gojenie trwa 3–7 dni. Opryszczka nie pozostawia blizn.

Rzadko, ale przy braku higieny i ciągłym dotykaniu zmiany (szczególnie brudnymi rękoma), może dojść do nadkażenia bakteryjnego, a w konsekwencji do głębszych nadżerek, owrzodzeń – to wiąże się z dłuższym gojeniem i możliwością powstawania blizn. Kiedy dziecko ma opryszczkę, należy przestrzegać je przed pocieraniem chorobowo zmienionego miejsca.

Wykwity opryszczkowe mogą występować nie tylko na wargach, ale także w innych miejscach na ciele. Rozsianie zmian może spowodować m.in. powstanie opryszki na nosie, pod nosem czy w okolicach oczu.

Przeczytaj też: Opryszczka w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie

Opryszczka u niemowlaka – czy jest groźna?

Wystąpienie opryszczki na ustach u niemowlaka sugeruje zakażenie pierwotne. Oprócz zmian wokół ust dziecku towarzyszą zmiany ogólne, takie jak gorączka czy utrata łaknienia. Dlatego opryszczka u małego dziecka jest wskazaniem do leczenia w szpitalu – nawadnianie, wdrożenie leczenia przeciwwirusowego.

Warto wspomnieć, że dla tej grupy wiekowej charakterystyczna postać zakażenia wirusem opryszczki to wyprysk opryszczkowy. Jest to postać kliniczna, która występuje niemal wyłącznie u dzieci z atopowym zapaleniem skóry. Ponieważ zmiany są masywne, wymagana jest bezwzględna hospitalizacja.

Czy Twoje dziecko prawidłowo przybiera na wadze? Sprawdź

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i inne rodzaje opryszczki u dzieci

Zakażenie wirusem opryszczki może przebiegać pod kilkoma postaciami. Poza opryszczką na wargach i wspomnianym wyżej wypryskiem opryszczkowym możemy się spotkać także z postaciami choroby.

Opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i dziąseł to często postać pierwotna towarzysząca opryszczce wargowej. Rozwija się u dzieci przed 4. rokiem życia. W przebiegu opryszczki w jamie ustnej u małego pacjenta może wystąpić gorączka, ślinotok, nieprzyjemny zapach z ust, a przede wszystkim charakterystyczne owrzodzenie błony śluzowej i dziąseł. Nadżerki są bolesne i wywołują silne uczucie dyskomfortu, przez co dziecko jest drażliwe i niespokojne.

Opryszczka u dziecka może atakować także gałkę oczną. Opryszczkowe zapalenie spojówek objawia się obrzękniętymi spojówkami, silnie przekrwionymi, z ropną wydzieliną. Jego powikłaniem może być opryszczka rogówki, która wywołuje owrzodzenia. Wymagane specjalistyczne leczenie u okulisty.

Opryszczkowe zapalenie mózgu to rzadka, choć bardzo groźna postać opryszczki. U osoby chorej pojawia się pulsujący ból głowy, wymioty, nudności, gorączka. Nieleczona skutkuje nasileniem objawów neurologicznych, śpiączką, a nawet śmiercią. Dzieci i dorośli z ciężkimi niedoborami odporności, leczenie immunopresyjnie, narażeni są również na uogólnione ciężkie zakażenie HSV.

Co na opryszczkę – leki i domowe sposoby

Leczenie opryszczki u niemowląt i noworodków odbywa się w warunkach szpitalnych, gdzie pacjentowi podawane są leki przeciwwirusowe. Lekiem na opryszczkę, który działa na wirusy HSV-1 i -2 jest acyklowir. W postaci doustnej stosuje się go w cięższych postaciach (np. wyprysk opryszczkowy, zapalenie opryszczkowe błony śluzowej jamy ustnej) lub u osób z obniżoną odpornością.

Krem, żel czy też maść na opryszczkę – to leczenie miejscowe, które jest podstawą leczenia opryszczki wargowej. Stosuje się je tak długo, aż zmiany ustąpią. Można również stosować pastę cynkową, która wysusza zmiany opryszczkowe.

Domowe sposoby na opryszczkę nie mają zastosowania. Okłady ze śmietany, czosnku czy octu mogą wyrządzić więcej szkody niż pożytku.

Pęknięte pęcherzyki opryszczkowe powodują, że skóra czy błona śluzowa pozbawiona jest naturalnej bariery ochronnej – staje się wtedy podatna na nadkażenia bakteryjne. Dlatego trzeba pamiętać o odpowiedniej higienie. Tzn. unikać dotykania brudnymi rękoma i przedmiotami ust. Nie drapać, nie skubać – to sprzyja rozsiewaniu opryszczki. Celem uniknięcia zarażenia osób z otoczenia nie powinno się pić z tych samych naczyń, butelek, używać tych samych sztućców, czy nawet tego samego ręcznika.

Czytaj również: Nosidełko dla dziecka – jakie wybrać, od kiedy nosić?