Miomektomia – co to jest? Wskazania, przeciwwskazania, przebieg zabiegu, powikłania, rekonwalescencja

Przyczyny mięśniaków macicy

Mięśniaki macicy są najczęściej występującymi łagodnymi nowotworami tego narządu. Częstość ich występowania zwiększa się wraz z wiekiem kobiety – bardzo rzadko obserwujemy je przed 20 rokiem życia, natomiast szacuje się, że problem ten może dotyczyć nawet 70% kobiet po 50 roku życia.

Mięśniaki macicy zbudowane są z miometrium, czyli komórek gładkich mięśnia macicy, mają kulisty kształt i zbitą konsystencję. Ich wielkość może być bardzo zróżnicowana – od kilku milimetrów do wymiarów przekraczających wielkość macicy. Co ważne mięśniaki nie naciekają okolicznych tkanek i nie dają przerzutów do innych narządów.

W zależności od lokalizacji wyróżniamy:

• mięśniaki podśluzówkowe – zlokalizowane tuż pod endometrium, mogące zmieniać ukształtowanie jamy macicy;
• mięśniaki śródścienne – umiejscowione pomiędzy włóknami miometrium;
• mięśniaki podsurowicówkowe – zlokalizowane tuż pod surowicówką, na zewnątrz macicy.

Przyczyny powstania mięśniaków macicy nie są jednoznacznie zdefiniowane. Wiemy natomiast, że w ich rozwoju dużą rolę odgrywają żeńskie hormony płciowe. Nierzadko obserwujemy sytuację, w której mięśniaki systematycznie powiększają się przez wiele lat, a po menopauzie zmniejszają swoje rozmiary i ulegają procesowi degeneracji.

Do znanych czynników ryzyka, predysponujących do powstania mięśniaków macicy należy/-ą:

• rasa afroamerykańska;
• wiek okołomenopauzalny;
• występowanie mięśniaków macicy w najbliższej rodzinie;
• wczesny wiek wystąpienia pierwszej miesiączki i późny wiek menopauzy;
• otyłość;
• nadciśnienie tętnicze;
• palenie papierosów;
• częste spożywanie alkoholu.

Do czynników ochronnych należy wielorództwo oraz stosowanie antykoncepcji hormonalnej.

Mięśniaki macicy – wskazania i przeciwwskazania do przeprowadzenia miomektomii

W przypadku, gdy pojawią się objawy mięśniaków macicy, wskazane jest podjęcie leczenia. Do symptomów tych należy:

• powiększenie obwodu brzucha, zaparcia, problemy z oddawaniem moczu, ucisk na pęcherz moczowy – wynikające z dużych rozmiarów mięśniaków macicy;
• bolesne miesiączki i nadmierna utrata krwi w czasie ich trwania;
• krwawienie międzymiesiączkowe;
• problemy z zajściem lub donoszeniem ciąży.

Leczenie mięśniaków macicy polega na użyciu metod farmakologicznych, jak i chirurgicznych. Ta pierwsza metoda, choć łagodzi objawy, to nie powoduje zniknięcia patologicznych zmian. Najczęściej jest ona stosowana w celu zmniejszenia mięśniaków zlokalizowanych w obrębie macicy przed operacją. Wybór metody zabiegowego leczenia mięśniaków macicy jest zależny od ich lokalizacji, rozmiarów, wieku kobiety oraz jej dalszych planów prokreacyjnych.

Miomektomia to zabieg polegający na chirurgicznym wyłuszczeniu mięśniaków macicy. Pozwala na zachowanie macicy, a nierzadko po usunięciu mięśniaków dochodzi do poprawy płodności u pacjentki. Głównym wskazaniem do jej wykonania jest młody wiek pacjentki i chęć zachowania przez nią szans na zajście w ciążę.

U kobiet po menopauzie lub młodszych, które nie planują już dalszej prokreacji, wykonuje się zazwyczaj chirurgiczne usunięcie całej macicy wraz z jajowodami. U pacjentek, które weszły już w okres pomenopauzalny, można rozważyć jednoczasowe usunięcie jajników. Jest to korzystne, ponieważ jajniki przestały już pełnić swoje funkcje, a stanowią miejsce, w którym może rozwinąć się nowotwór.

Na czym polega miomektomia mięśniaków macicy?

Miomektomia to zabieg wykonywany w znieczuleniu ogólnym. W zależności od wielkości mięśniaków stosuje się dojście przez laparoskopię lub laparotomię.

Laparoskopowe wyłuszczanie mięśniaków macicy polega na wykonaniu drobnych, ok. 1 cm, nacięć w obrębie powłok brzusznych. Przez nie wprowadzane są trokary wyposażone w odpowiednie narzędzia chirurgiczne potrzebna do usunięcia mięśniaków i kamera, a przebieg operacji oglądamy na ekranie.

Metoda laparoskopowa, w przeciwieństwie do operacji metodą klasyczną, czyli przez laparotomię, daje lepszy efekt kosmetyczny, pozwala na szybszy powrót do zdrowia po zabiegu, rana operacyjna goi się szybciej i jest mniej podatna na zakażenie. Niewątpliwą zaletą jest również mniejsza utrata krwi podczas operacji.

W przypadku drobnych mięśniaków podśluzówkowych możliwe jest ich usunięcie podczas histeroskopii . Wówczas otwieranie jamy brzusznej nie jest konieczne. Histeroskopia jest zabiegiem wykonywanym przy pomocy specjalnej kamery, którą wraz z narzędziami wprowadza się do jamy macicy przez pochwę i kanał szyjki macicy.

Rekonwalescencja po zabiegu miometomii

Po zabiegu miomektomii i powrocie ze szpitala kobieta powinna prowadzić oszczędny tryb życia i nie przeciążać się do czasu całkowitego wygojenia się rany. W razie potrzeby lekarz może wystawić zwolnienie lekarskie z pracy na okres rekonwalescencji. Po upływie ok. tygodnia od zabiegu konieczna jest wizyta w poradni ginekologicznej celem zdjęcia szwów. Kobiety pragnące zajść w ciążę powinny zapytać swojego ginekologa, kiedy będzie to bezpieczne. Najczęściej nie zaleca się robić tego przez okres pierwszych 6 miesięcy po operacji, czyli do czasu kiedy na mięśniu macicy nie utworzy się stabilna blizna.

Możliwe powikłania po miomektomii

Do możliwych powikłań po zabiegu miomektomii należy/-ą:

• zakażenie rany pooperacyjnej;
• uszkodzenie w czasie operacji narządów sąsiednich np.: moczowodów, jelit, pęcherza moczowego;
• nadmierne krwawienie w czasie zabiegu;
• konieczność konwersji zabiegu z laparoskopii do laparotomii;
• osłabienie ściany macicy przez bliznę;
• powstanie zrostów pooperacyjnych.

Prawidłowa kwalifikacja do zabiegu, stosowanie nowoczesnych metod leczenia, a także sumienne przestrzeganie zaleceń lekarskich po zabiegu w istotny sposób zmniejszą ryzyko wystąpienia wymienionych powikłań.