Dieta po cesarce – znaczenie
Poród przez cesarskie cięcie różni się od porodu naturalnego, dlatego też proces regeneracji po cesarce będzie wyglądał nieco inaczej. Z uwagi na to, że cesarka jest operacją, szczególnego znaczenia nabiera prawidłowe zadbanie o siebie, aby szybko powrócić do pełni sił.
Jednym z najistotniejszych elementów jest właściwa dieta po cesarce, która pomoże w uzupełnieniu wszelkich niedoborów składników odżywczych oraz uchroni przed różnymi nieprzyjemnymi dolegliwościami.
Jak powinna wyglądać dieta po cesarskim cięciu? Które produkty wprowadzić do jadłospisu po cesarce, a z jakich lepiej zrezygnować?
Dieta po porodzie – dieta a połóg
Odpowiednia dieta po ciąży to jeden z najważniejszych aspektów, o który powinna zadbać młoda mama. Oczywiście nie chodzi tutaj o diety odchudzające, ponieważ tuż po porodzie absolutnie nie wolno rozpoczynać bardzo rygorystycznych diet – zwłaszcza jeśli kobieta karmi dziecko piersią.
Jednak aby w szybszym tempie dojść do pełnej sprawności – szczególnie, gdy poród odbył się poprzez cesarskie cięcie – trzeba stosować kilka zasad żywieniowych.
Duże znaczenie w diecie po cesarce ma zapewnienie właściwej podaży brakujących składników odżywczych, które mogą być następstwem np. sporej utraty krwi podczas porodu.
Przeczytaj również:
Hummus – czy jest zdrowy? Z czego i jak przygotować? Z czym jeść hummus?
Dieta po cesarskim cięciu – co można jeść po porodzie?
W okresie ok. pierwszych 3 dni po cesarskim cięciu kobiety na ogół otrzymują kroplówki, aby wzmocnić i wzbogacić organizm w utracone substancje. Natomiast kolejne dni to już stopniowe rozszerzanie diety o normalne produkty spożywcze. Dieta w połogu wymaga przestrzegania następujących zasad przedstawionych poniżej.
- Należy zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu – najlepiej poprzez picie wody niegazowanej. Można również sięgać po soki owocowe czy warzywne, jednak istotne jest, aby unikać napojów gazowanych, które mogą powodować wzdęcia i bóle brzucha. Właściwa dawka płynów w ciągu dnia uchroni przed odwodnieniem, na które kobiety po porodzie są szczególnie narażone.
- Dieta po cesarce musi obfitować w witaminy oraz składniki mineralne: przyspieszające gojenie się ran, wzmacniające odporność, wspierające regenerację organizmu, przywracające skórze jędrność oraz chroniące przed wystąpieniem anemii po ciąży. Najważniejsze z nich to: witaminy A, E, C, z grupy B, żelazo i wapń.
- Dieta w połogu powinna być bogata w pełnowartościowe białko, które odpowiada za szybszą regenerację oraz wspomaga procesy gojenia. Najlepszym jego źródłem są: mięso, ryby, jaja oraz nabiał (produkty mleczne).
Przygotowywane posiłki muszą być lekkostrawne. Dlatego zalecane techniki kulinarne to: gotowanie w wodzie, na parze, duszenie bez obsmażania, pieczenie w folii lub pergaminie bez dodatku tłuszczu oraz smażenie bez tłuszczu.
Unikać należy natomiast tradycyjnego pieczenia, smażenia czy duszenia, podczas których wykorzystuje się duże ilości tłuszczu i które to procesy wpływają negatywnie na niezbędne składniki odżywcze w jedzeniu.
Przeczytaj również:
Sok brzozowy – właściwości. Na co działa, gdzie kupić?
Produkty bogate w żelazo w diecie po cesarce
Dieta po cesarce wymaga włączenia do codziennego jadłospisu produktów zawierających duże ilości żelaza. Żelazo to pierwiastek, na którego niedobór narażona jest większość kobiet po ciąży, z uwagi na sporą utratę krwi, jaka następuje w czasie porodu. Żelazo jest niezbędne w procesie prawidłowej regeneracji organizmu. Niedobory żelaza mogą być przyczyną: osłabienia, zmęczenia, braku sił, senności czy apatii.
Dlatego tak ważne jest, aby dieta po cesarskim cięciu obfitowała w produkty stanowiące dobre źródła żelaza. Oczywiście najlepiej przyswajalną formą żelaza jest żelazo hemowe, które znajdziemy w produktach pochodzenia zwierzęcego. Jednak warto spożywać również produkty roślinne, które co prawda zawierają żelazo niehemowe, przyswajalne tylko w niewielkim stopniu, lecz dzięki odpowiednim zabiegom można nieco zwiększyć jego wchłanianie.
Dobrym sposobem jest łączenie roślinnych źródeł żelaza z produktami bogatymi w witaminę C, która ułatwia i powoduje wzrost jego przyswajania.
Produkty bogate w żelazo hemowe niezbędne w diecie po cesarce, to:
- Mięso – zwłaszcza podroby oraz mięso czerwone, ale również drób, np.: wątróbka, wołowina, wieprzowina, kurczak, indyk, cielęcina.
- Chude i tłuste ryby morskie, owoce morza, np. łosoś, śledź, dorsz.
- Jaja, a szczególnie żółtka jaj.
Ponadto wskazane jest wprowadzenie do diety produktów bogatych w żelazo niehemowe, łącząc je z żywnością zawierającą spore dawki witaminy C. Żelazo niehemowe występuje w: orzechach, nasionach, pestkach, pełnoziarnistych produktach zbożowych, zielonych warzywach, burakach, suszonych owocach oraz roślinach strączkowych.
Jednak na te ostatnie kobiety po cesarce powinny uważać i spożywać je tylko od czasu do czasu w niewielkich ilościach, gdyż rośliny strączkowe mogą powodować wzdęcia oraz bóle brzucha.
Poza tym, gdy kobieta karmi piersią spożywanie roślin strączkowych jest niewskazane, ponieważ przyczynia się do powstawania kolek i wzdęć u dziecka.
Przeczytaj również:
Bluzki do karmienia i inna odzież do karmienia – jak wybrać? Na co zwrócić uwagę?
Produkty bogate w wapń w diecie po porodzie
Kolejnym ważnym składnikiem jaki powinna dostarczać dieta po ciąży jest wapń. Ten pierwiastek podobnie jak żelazo wspomaga leczenie i regenerację organizmu kobiety po porodzie. Zapotrzebowanie na wapń wzrasta w czasie ciąży oraz podczas karmienia piersią. Wapń odpowiada za regulację ciśnienia krwi oraz wpływa na prawidłową krzepliwość, a więc ogranicza ryzyko silnego krwawienia podczas połogu. Poza tym wapń potrzebny jest w czasie ciąży oraz okresie karmienia piersią w celu właściwego rozwoju kości i zębów dziecka.
Spożywanie produktów bogatych w wapń uchroni także młodą mamę przed osłabieniem i uszkodzeniem kości, a co za tym idzie – osteoporozą.
Kobiety po ciąży są szczególnie narażone na: obniżenie gęstości kości, ich kruchość i łamliwość. Spowodowane jest to tym, że rozwijający się płód czerpie z organizmu matki wszystko, co najcenniejsze, by zaspokoić własne potrzeby. Odbywa się to kosztem kobiety ciężarnej, z której wszelkie składniki odżywcze zostają „wyssane”. Dotyczy to zwłaszcza wapnia.
Dlatego bardzo ważne jest uzupełnienie braków wapnia, aby uchronić się przed problemami zdrowotnymi w przyszłości. Produkty bogate w wapń to: mleko i przetwory mleczne, a więc: jogurty, kefiry, twarogi, sery żółte oraz inne sery. Poza tym wapń znajdziemy także w: przetworach rybnych, orzechach, warzywach zielonych i roślinach strączkowych.
Źródło wapnia stanowią też wody mineralne o wysokiej zawartości wapnia, które są bardzo dobrym sposobem na uzupełnienie jego niedoborów i jednoczesne nawodnienie po porodzie.
Dieta po cesarce – czego nie jeść po porodzie?
Dieta po cesarskim cięciu wymaga wyeliminowania niektórych produktów spożywczych, z uwagi na ich niekorzystny wpływ na organizm. Przede wszystkim konieczne jest wykluczenie produktów i potraw obfitujących w tłuszcz, które są ciężkostrawne. Zalicza się do nich: słodycze, wyroby cukiernicze, dania typu fast food, różnego rodzaju dania gotowe oraz smażone.
Poza tym niewskazane jest jedzenie żywności o działaniu wzdymającym i gazotwórczym ze względu na bóle brzucha, które może ono wywoływać, m.in. rośliny strączkowe, kapustne, cebula czy napoje gazowane. Oczywiście unikać trzeba także kofeiny, a więc picia kawy, napojów z dodatkiem kofeiny oraz spożywania produktów zawierających sztuczne substancje chemiczne, np. konserwanty, barwniki itp., zwłaszcza niskogatunkowych wędlin czy pasztetów.
Związki te mogą bowiem przyczyniać się do osłabienia przyswajalności i wypłukiwania wielu składników odżywczych z organizmu.
Ponadto kobietom po porodzie nie zaleca się picia alkoholu. Jest to zabronione, jeśli kobieta karmi dziecko piersią.
| Cel | Wybieraj częściej | Ogranicz/uważaj |
|---|---|---|
| Szybszy powrót perystaltyki | Ciepłe zupy krem, owsianki, jogurty, banany, ryż jaśminowy na start | Posiłki bardzo tłuste i „ciężkie” tuż po operacji |
| Gojenie rany | Produkty białkowe (jaja, nabiał, rośliny strączkowe), warzywa/owoce bogate w wit. C (papryka, kiwi), pełnoziarniste + orzechy (cynk) | Nadmiar cukrów dodanych, alkoholu (→ „zero” w laktacji) |
| Laktacja (DHA/jod) | Tłuste ryby 1–2×/tydz., jaja, nabiał/jodowana sól** | Duże ryby drapieżne (rtęć), sól „bezjodowa” |
| Zaparcia po CC | Błonnik 25–30 g/d + nawodnienie, otręby/siemię/psyllium | Niska podaż płynów, długie przerwy między posiłkami |
Przeczytaj również:
Dieta w endometriozie – produkty wskazane, przeciwskazane, przykładowy jadłospis
Dieta po cesarce – najnowsze zalecenia
Po cesarce nie trzeba już czekać „do pierwszych gazów”, żeby coś zjeść. Jeśli lekarz lub położna wyrażą zgodę i dobrze się czujesz, możesz zacząć od małych porcji już w ciągu około 2 godzin po zabiegu. Najlepiej od lekkich rzeczy: ciepła zupa, jogurt, owsianka, puree, banan. Małe porcje jedzone częściej są wygodniejsze dla żołądka i pomagają jelitom szybciej „ruszyć”.
Współczesne zalecenia okołoporodowe (ERAS) stawiają właśnie na wczesne jedzenie, dobre nawodnienie, łagodne wstawanie z łóżka i proste środki przeciwbólowe zalecone przez personel.
Jeśli karmisz piersią, Twoje potrzeby żywieniowe rosną. W praktyce oznacza to trochę więcej kalorii i wyraźnie więcej białka każdego dnia (najłatwiej: dołóż „coś białkowego” do każdego posiłku – jajko, nabiał, ryby, chude mięso albo strączki). Zadbaj o zdrowe tłuszcze, szczególnie o DHA z tłustych ryb morskich 1–2 razy w tygodniu albo z suplementu, jeśli jesz mało ryb. W Polsce często trzeba też uzupełniać witaminę D i jod – ale suplementy dobiera lekarz lub dietetyk pod Twoje potrzeby; wieloskładnikowe „na wszelki wypadek” zwykle nie są konieczne.
Dobre gojenie rany wspiera zwykłe, domowe jedzenie: białko, warzywa i owoce bogate w witaminę C (np. papryka, kiwi), produkty pełnoziarniste, orzechy i pestki jako źródła cynku.
Gdy wyniki krwi po porodzie pokazują niedobory (np. żelaza) albo gdy czujesz osłabienie i masz objawy anemii, lekarz może zalecić leczenie i odpowiednie uzupełnienie – nie rób tego na własną rękę.
Na zaparcia po operacji najlepiej działają proste rzeczy: więcej płynów, błonnik (warzywa, owoce, pełne ziarna, siemię, otręby), delikatny ruch zgodny z zaleceniami. Unikaj bardzo tłustych, ciężkich posiłków tuż po zabiegu.
Karmienie piersią jest kluczowe nie tylko dla dziecka, ale też dla Ciebie – pomaga szybciej wracać do formy, a u malucha wspiera odporność i korzystny rozwój mikrobioty jelit.
Przeczytaj również:
Chrupki kukurydziane – wartości odżywcze, czy są zdrowe, ile chrupek dziennie może zjeść dziecko?
Dieta po cesarce – najczęściej zadawne pytania
1. Kiedy mogę zacząć jeść po cesarce?
Jeśli dobrze się czujesz i personel wyrazi zgodę, zacznij od małych porcji już w ciągu ok. 2 godzin po zabiegu. Na start wybierz lekkie produkty, jak: ciepła zupa, jogurt, owsianka, puree, banan. Jedz mało, ale częściej.
2. Co jeść w pierwszej dobie po operacji?
Lekkostrawnie i prosto: zupy krem, kasze/ryż, gotowane warzywa, dojrzałe owoce, nabiał/jogurty naturalne, jajka. Stopniowo wracaj do zwykłej diety, obserwując tolerancję.
3. Ile kalorii i białka potrzebuję, jeśli karmię piersią?
Zwykle trochę więcej energii niż przed ciążą oraz wyraźnie więcej białka. Dołóż „porcję białka” do każdego posiłku (jajko, nabiał, ryby, drób, tofu/strączki). Więcej jedz w dni intensywnego karmienia.
4. Jakie suplementy są naprawdę potrzebne?
Najczęściej: witamina D, jod oraz DHA (jeśli jesz mało tłustych ryb). Resztę dobiera lekarz/dietetyk na podstawie diety i wyników. Multiwitaminy „na wszelki wypadek” zwykle nie są konieczne.
5. Mam zaparcia po cesarce – co robić?
Pij do pragnienia (ok. 2–2,5 l/d), jedz 25–30 g błonnika dziennie (warzywa, owoce, pełne ziarna, siemię/otręby), ruszaj się w granicach zaleceń. Jeśli trzeba, zapytaj o łagodne środki zgodne z karmieniem (np. błonnik/psyllium, laktuloza).
6. Jakie leki przeciwbólowe są zgodne z karmieniem?
Najczęściej paracetamol i ibuprofen w dawkach zaleconych przez lekarza. Unikaj samodzielnego sięgania po aspirynę czy leki z kodeiną.
7. Czy są produkty „zakazane” w laktacji?
Nie ma jednej listy zakazów. Jedz różnorodnie i obserwuj malucha. Kawa jest dopuszczalna w umiarkowanych ilościach, pikantne/strączki możesz wprowadzać stopniowo.
8. Jak przyspieszyć gojenie rany dietą?
Dbaj o białko w każdym posiłku oraz o witaminę C (papryka, kiwi, cytrusy) i cynk (pełne ziarna, orzechy, pestki). Suplementy rozważaj dopiero przy stwierdzonych niedoborach.
9. Czy mogę jeść ryby? Na które uważać?
Tak, 1–2 razy w tygodniu tłuste ryby morskie (źródło DHA). Unikaj dużych ryb drapieżnych z potencjalnie wyższą zawartością rtęci (np. miecznik). Jeśli ryb jesz mało, rozważ DHA z suplementu po konsultacji.
10. Kiedy mogę zacząć odchudzanie po cesarce?
Najpierw regeneracja i karmienie. Zacznij od regularnych, sycących posiłków i delikatnego ruchu. Redukcję kalorii wprowadzaj stopniowo, po kontroli u lekarza/położnej; szybkie diety są niewskazane, bo mogą obniżać energię i utrudniać laktację.
współpraca: redakcja Mamazone
