Zatkane zatoki w ciąży – przyczyny zapalenia zatok

Zwykły katar kończy się po upływie około tygodnia. Kiedy jednak przedłuża się, ale trwa krócej niż 3 miesiące diagnozuje się ostre zapalenie zatok i nosa. Przyczyną zatkanego nosa i chorych zatok mogą być zakażenia, alergie, osobnicza reakcja na leki czy hormony itp. Zajęciu zatok w ciąży przez stan zapalny sprzyja przedłużające się zatkanie zatok – przez obrzękniętą lub przerośniętą błonę śluzową nosa i gęstą wydzielinę.

Należy nadmienić, że u części kobiet zatkany nos w ciąży, zwłaszcza w drugiej połowie jej trwania, może powstać w odpowiedzi na zmiany stężenia estrogenu. Występuje wówczas zatkany nos bez kataru czy innych objawów infekcji i ustępuje po porodzie.

Objawy zatok w ciąży – jak bolą chore zatoki?

Zapalenie zatok w ciąży na tle zakaźnym (podobnie jak poza nią) będzie wywołane przez bakterie lub wirusy, a jego objawy zależą od tego, która zatoka jest zajęta procesem zapalnym. Oprócz zapchanego nosa i wypływającej wydzieliny, która może być bezbarwna lub żółtozielona i spływać po tylnej ścianie gardła, pacjentki często skarżą się na ból zatok. Do objawów zapalenia zatok zalicza się też wrażenie rozpierania o typowej lokalizacji:

• zapalenie zatoki szczękowej – ból policzków, wrażliwość skóry twarzy, ból górnych zębów;

• zapalenie zatoki czołowej – ból czoła, okolicy brwi;

• zapalenie zatoki sitowej – ból u nasady nosa, obrzęk powiek;

• zapalenie zatoki klinowej – nieokreślony ból głowy od zatok, ból ucha.

Na bakteryjne zapalenie zatok wskazują takie objawy jak: pojawienie się ropnej wydzieliny z nosa, gorączki powyżej 38 stopni Celsjusza, silnego bólu miejscowego i nawrót dolegliwości po początkowym ich złagodzeniu.

Co na zatoki w ciąży? Jakie są domowe sposoby na zatoki?

W pierwszym tygodniu zapalenia zatok w czasie ciąży przebiegającego bez gorączki podejrzewa się raczej zapalenie wirusowe. Nie stosuje się na nie preparatów przeciwwirusowych, a jedynie leczenie objawowe – leki przeciwbólowe i ułatwiające oczyszczanie nosa. Na początek można spróbować domowych sposobów na zatoki, które nie będą szkodliwe dla dziecka. Jak leczyć zatoki, by nie zaszkodzić dziecku? Istotne są:

• wypoczynek w domu – najlepszy lek na zatoki w ciąży;

• wprowadzenie do diety większej ilości czosnku i cebuli;

• picie kilka razy dziennie gorącego mleka miodem lub herbaty z miodem, cytryną i imbirem;

• przebywanie w ciepłym pomieszczeniu z wilgotnym powietrzem (np. przez położenie mokrego ręcznika na kaloryferze lub specjalne nawilżacze powietrza);

Na zatoki pomoże także rozgrzewanie miejsc, w których bolą zatoki za pomocą ciepłych kompresów (dostępne w aptece lub zrobione samodzielnie, uwaga na oparzenia).

Jak oczyścić zatoki – inhalacje i płukanie zatok w ciąży

Dobrą metodą leczenia zatok w czasie ciąży są inhalacje na zatoki. Do miseczki nalewamy gorącej wody z solą lub kilkoma kroplami olejków eterycznych (miętowego, eukaliptusowego, mieszanki olejków na drogi oddechowe – w aptekach, można też stworzyć pachnący wywar przez dodanie ziół na zatoki – majeranku, szałwii lub rumianku). Nad taką miksturą pochylamy się i przykrywamy głowę ręcznikiem, tak aby stworzyć namiot, dzięki któremu lecznicze opary będą otrzymywane blisko twarzy i staramy się oddychać przez nos. Taki zabieg powtarzać trzeba codziennie przez min. 7 dni.

Aby wyleczyć zatoki nie szkodząc dziecku, warto zastosować także płukanie zatok i nosa roztworem soli fizjologicznej lub gotowymi zestawami dostępnymi w aptece bez recepty. To skuteczny sposób na oczyszczenie zatok z zalegającej wydzieliny. Przygotowujemy około szklankę przegotowanej wody w temperaturze pokojowej i rozpuszczamy w niej saszetkę ze specjalnym proszkiem. Potem pochylamy się nad umywalką, przykładamy aplikator do jednego z otworów nosa i przepłukujemy tak, aby woda wypływała swobodnie drugim otworem. Zabieg powtarzamy też z drugim otworem nosowym. Wystarczy 1–2 razy dziennie przez około tydzień.

Antybiotyk na zatoki w ciąży – jak leczyć zatoki, kiedy ból nie ustępuje?

Jeżeli zapalenie zatok w ciąży mimo wszystko nasila się lub pojawia się gorączka, koniecznie trzeba skontaktować się z lekarzem. Nie wszystkie krople i spraye do nosa o działaniu obkurczającym błonę śluzową są bezpieczne w ciąży, mimo, że można je kupić bez recepty. Jedną z bezpieczniejszych opcji jest donosowa oksymetazolina stosowana nie dłużej niż 2 tygodnie i w zalecanej dawce. Osoby stosujące te leki na zatoki dłużej, mogą sprowokować polekowy nieżyt nosa – stan, kiedy organizm przyzwyczaja się do preparatu i na niego nie reaguje lub wręcz nasila katar.

W dalszej kolejności lekarz może zapisać steryd aplikowany do nosa. Jest to bezpieczne leczenie zapalenia zatok u ciężarnych, jednak na działanie trzeba zaczekać 1–2 dni. Kiedy podejrzewa zaś zapalenie bakteryjne, najbezpieczniejszym antybiotykiem na zatoki jest amoksycylina (2 razy dziennie po 2 gramy). Bakteryjne zapalenie zatok może mieć dla ciężarnej bardzo przykre konsekwencje, takie jak przejście zapalenia do oczodołu, ucha lub opon mózgowych, stąd nie należy obawiać się minimalnego ryzyka dla dziecka związanego z przyjmowaniem antybiotyku.

Zatoki w ciąży mogą stanowić istotny problem terapeutyczny. Na początku leczenia warto wypocząć, zastosować kilka domowych bezpiecznych sposobów czy zioła na zatoki. W każdym przypadku warto odwiedzić lekarza rodzinnego, który zbada, czy nie rozwija się infekcja bakteryjna i zaleci bezpieczny spray do nosa. Zaniedbane zapalenie zatok może przejść w przewlekłe, które wymaga intensywniejszego leczenia, choć daje mniej objawów. Po porodzie warto też skonsultować się z laryngologiem, który oceni czy nie mamy problemu z krzywą przegrodą nosa (jedna z przyczyn zapalenia) lub jego polipami (skutek przewlekłego zapalenia zatok).