Jak segregować śmieci? Co do czego? Gdzie wyrzucić styropian, a gdzie... paragony?

Po co segregować śmieci?

Prawidłowe zarządzanie odpadami komunalnymi na poziomie gospodarstwa domowego może się wydawać mało efektywne, ale jednak ma wielkie znaczenie dla środowiska. Rozdzielanie odpadów komunalnych sprawia, że ogranicza się ogromne ilości codziennie produkowanych śmieci, które zanieczyszczają środowisko, zagrażając życiu zwierząt i ludzi. Ponadto, segregacja śmieci pozwala na pozyskiwanie surowców wtórnych, które mogą być wykorzystywane do dalszej przeróbki, ograniczając tym samym zużycie surowców naturalnych.

Konieczność zastanowienia się nad tym, gdzie wyrzucić jakie opakowanie budzi refleksję o tym, że być może korzysta się ze zbyt wielu: tworzyw sztucznych, pudełek, reklamówek czy papierów. To z kolei może skłonić to zmiany nawyków na lepsze. Na takie jak na przykład: stosowanie opakowań wielokrotnego użytku, chodzenie do sklepu z własną torbą, ograniczenie zużycia plastikowych butelek itp. Segregowanie odpadów ma więc ogromny wpływ nie tylko na globalne dobro środowiska, ale również na budowanie świadomości i kształtowanie prawidłowej postawy w stosunku do własnej codzienności.

Jak prawidłowo segregować śmieci?

Każdy mieszkaniec Polski jest zobowiązany do segregowania śmieci z zachowaniem odpowiednich zasad. Obowiązuje podział na 5 frakcji:

1. bioodpady,

2. metale i tworzywa sztuczne,

3. papier,

4. szkło,

5. odpady zmieszane.

Przy każdym domostwie lub wspólnocie mieszkaniowej powinny znajdować się pojemniki przeznaczone do segregacji śmieci w odpowiednich kolorach. Jeśli nie ma się takich pojemników, odpady należy umieszczać w specjalnych workach, analogicznie w takich samych kolorach. I tak:

• Odpady biodegradowalne umieszcza się w pojemnikach/workach w kolorze brązowym.

• Na metal i tworzywa sztuczne przeznaczone są pojemniki/worki w kolorze żółtym.

• Papier wyrzuca się do pojemników/worków w kolorze niebieskim.

• Szkło należy umieszczać w pojemnikach/workach w kolorze zielonym.

• Na opady zmieszane przeznaczone są pojemniki/worki w kolorze czarnym lub szarym.

Pojemniki oraz worki foliowe na opady dostarcza firma zajmująca się odbiorem odpadów komunalnych.

Terminarz wywozu poszczególnych odpadów każde miasto ustala indywidualnie. Przy odbiorze worków z odpadami firma zostawia właścicielowi posesji tyle nowych worków, ile on oddał wraz z odpadami.

Co wrzucać do jakiego pojemnika?

Aby prawidłowo segregować odpady, warto zapoznać się z informacjami, które śmieci należą do danej kategorii odpadów:

Za odpady papierowe, wyrzucane do niebieskiego pojemnika/worka uznaje się, m.in.:

• opakowania z papieru lub tektury;

• gazety i czasopisma;

• katalogi, prospekty, foldery;

• papier szkolny i biurowy;

• książki i zeszyty;

• torebki papierowe;

• papier pakowy;

• papier biurowy (wszelką dokumentację warto wcześniej umieścić w niszczarce do papierów).

Odpadami papierowymi NIE SĄ:

• papier powlekany folią i kalką;

• kartony po mleku i napojach;

• pieluchy jednorazowe i podpaski;

• pampersy i podkładki;

• zużyte ręczniki papierowe;

• worki po nawozach, cemencie i innych materiałach budowlanych;

• tapety;

• inne odpady komunalne (w tym niebezpieczne).

Tworzywa sztuczne i metale, wyrzucane do żółtych pojemników/worków to m.in.:

• butelki po napojach;

• opakowania po chemii gospodarczej, kosmetykach (np.: szamponach, proszkach, płynach do mycia naczyń itp.);

• opakowania po produktach spożywczych;

• plastikowe zakrętki;

• plastikowe torebki, worki, reklamówki i inne folie;

• plastikowe koszyczki po owocach i innych produktach;

• puszki po napojach, sokach;

• puszki z blachy stalowej po żywności (konserwy);

• złom żelazny i metale kolorowe;

• opakowania po środkach czystości;

• metalowe kapsle z butelek, zakrętki do słoików i innych pojemników;

• folia aluminiowa;

• kartoniki po mleku i napojach – wielomateriałowe odpady opakowaniowe.

Do tworzyw sztucznych i metali NIE ZALICZAJĄ SIĘ:

• strzykawki, wenflony i inne artykuły medyczne;

• odpady budowlane i rozbiórkowe;

• nieopróżnione opakowania po: lekach i farbach, lakierach i olejach;

• zużyte baterie i akumulatory;

• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny; inne odpady komunalne (w tym niebezpieczne).

Do pojemnika/worka na szkło należy wyrzucać m.in.:

• butelki i słoiki szklane po napojach i żywności;

• butelki po napojach alkoholowych;

• szklane opakowania po kosmetykach.

Za odpady szklane NIE UZNAJE SIĘ:

• szkła stołowego – żaroodpornego;

• ceramiki, doniczek;

• zniczy z zawartością wosku;

• żarówek i świetlówek;

• szkła kryształowego;

• reflektorów;

• nieopróżnionych opakowania po lekach, olejach, rozpuszczalnikach;

• termometrów i strzykawek;

• monitorów i lamp telewizyjnych;

• szyb okiennych i zbrojonych;

• szyb samochodowych;

• luster i witraży;

• fajansu i porcelany;

• innych odpadów komunalnych (w tym niebezpiecznych).

Bioodpady (zwane również odpadami zielonymi), które należy wyrzucić do pojemnika/worka brązowego to, m.in.:

• gałęzie drzew i krzewów;

• liście, kwiaty i skoszona trawa;

• trociny i kora drzew;

• odpadki warzywne, owocowe itp.

• resztki jedzenia (bez mięsa, kości, ości czy tłuszczów zwierzęcych).

Do odpadów biodegradowalnych NIE WYRZUCA SIĘ:

• kości zwierząt;

• mięsa i padlina zwierząt;,

• olejów jadalnych;

• drewna impregnowanego;

• płyt wiórowych i MDF;

• leków;

• odpadów poremontowych;

• odchodów zwierząt;

• popiołu z węgla kamiennego;

• innych odpadów komunalnych (w tym niebezpiecznych).

Wszystkie pozostałe śmieci traktowane są jako odpady zmieszane, a więc te, które nie nadają się do powtórnego przetworzenia (poza odpadami niebezpiecznymi).

Odpady wielkogabarytowe (np. meble, wyposażenie wnętrz), odpady budowlane i odpady remontowe, zużyte baterie i akumulatory, przeterminowane lekarstwa, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, opony oraz odpady niebezpieczne z gospodarstw domowych (pozostałości farb, lakierów,  rozpuszczalników, kwasów, olejów, płynów do chłodnic, itp.) we własnym zakresie można wywieźć do PSZOK, czyli do Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych.

Gdzie wyrzucać stare ubrania i szmatki?

Do tej pory zużyte ubrania i tekstylia można było wyrzucać do śmieci zmieszanych. Jednak od 1 stycznia 2025 roku każdy jest zobowiązany do oddawania starych ubrań oraz innych tekstyliów do Puntu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych.

Gdzie wyrzucać kubki po jogurtach? Czy trzeba je wcześniej umyć?

Kubki po jogurtach i wszelkich produktach mlecznych wyrzuca się do pojemników adekwatnych do surowca, z którego zostały zrobione. Szklane opakowania umieszcza się w pojemnikach lub workach na szkło, z kolei plastikowe muszą trafić do metali i tworzyw sztucznych. Natomiast papierowe kubki po produktach należy wyrzucić do odpadów zmieszanych. Warto zwrócić uwagę, z jakiego tworzywa wykonane są wieczka lub nakrętki – jeśli z innego niż opakowanie, należy je oderwać i umieścić we właściwym pojemniku.

Opakowań po produktach spożywczych nie trzeba myć – można je jednak opłukać, główne po to, by zalegające resztki nie przyciągały pasożytów i nie powodowały przykrego zapachu.

Czy można nie segregować śmieci w 2025 roku?

Każdy właściciel gospodarstwa domowego – niezależnie do tego, czy zamieszkuje prywatny dom czy mieszkanie we wspólnocie – zobowiązany jest do segregacji odpadów. Jeśli firma zajmująca się wywozem odpadów uzna, że przy danej posesji nie prowadzi się odpowiedniej selekcji śmieci lub nagminnie robi się to nieprawidłowo lub – w przypadku bloków – mieszkańcy nie stosują się do zasad segregacji śmieci, wówczas może zgłosić to do urzędu gminy, która może zastosować wobec osoby/mieszkańców kary finansowe.

Karze finansowej podlega również wyrzucenie odpadów niebezpiecznych lub elektrośmieci do któregoś z pojemników, np. na odpady zmieszane. Wówczas grzywna może wynosić nawet 5000 zł. W przypadku gdy mieszkaniec bloku czy domu zostanie zauważony przez Straż Miejską podczas nieprawidłowego wyrzucania śmieci, może otrzymać mandat wysokości maksymalnie 500 zł.