Topiramat – co to za lek? Nazwy handlowe leku
Topiramat jest lekiem przeciwpadaczkowym i przeciwmigrenowym, należącym do grupy leków przeciwdrgawkowych. Nie jest znany jego dokładny mechanizm działania przeciwdrgawkowego i przeciemigrenowego, jednak wskazuje się wpływ substancji czynnej na hamowanie przewodnictwa nerwowego poprzez oddziaływanie na receptory GABA oraz blokadę kanałów sodowych i wapniowych.
Oprócz zastosowania w neurologii, topiramat zyskuje popularność jako lek wspomagający odchudzanie, co jest efektem jego wpływu na metabolizm i zmniejszenie apetytu.
W chorobie otyłościowej stosuje się lek będący połączeniem topiramatu i fenterminy, pochodnej amfetaminy, o nazwie Qsiva. Sam topiramat w tym wskazaniu nie został oficjalnie zarejestrowany.
Topiramat jest dostępny pod wieloma nazwami handlowymi, m.in.: Topamax, Etopro, Toramat i Oritop.
Topiramat – wskazania do stosowania u osób dorosłych i dzieci
Głównym wskazaniem do stosowania topiramatu jest monoterapia częściowych napadów padaczkowych, z wtórnym uogólnieniem lub bez niego, a także pierwotnie uogólnionych napadów kloniczno-tonicznych. Topiramat może być również składową terapii skojarzonej w przypadku leczenia różnych postaci padaczki. Stosuje się go także w zespole Lennoxa-Gastauta (rzadko występująca postać padaczki dziecięcej).
Jako lek przeciwpadaczkowy topiramat może być podawany dorosłym i dzieciom powyżej 2. roku życia. U pacjentów dorosłych lek stosuje się dodatkowo w zapobieganiu migrenie (po rozważeniu innych dostępnych metod leczenia), jednak nie należy go stosować w celu złagodzenia ostrych dolegliwości bólowych.
Off-label (czyli poza wskazaniami rejestracyjnymi) topiramat bywa stosowany jako lek wspomagający redukcję masy ciała.
Przeczytaj również:
Ozempic – czy można go stosować na odchudzanie po ciąży?
Topiramat – dawkowanie
Dawkowanie topiramatu zaczyna się zwykle od 25 mg raz na dobę (na noc), następnie stopniowo zwiększa się dawkę, aż do osiągnięcia założonego celu leczenia, nie przekraczając jednak dawki docelowej, która wynosi 200 mg na dobę w dwóch dawkach podzielonych. W rzadkich jednak przypadkach padaczki lekoopornej dopuszcza się stosowanie leku nawet w dawce 1000 mg na dobę.
Topiramat – przeciwwskazania
Do najważniejszych przeciwwskazań dla stosowania topiramatu zalicza się:
nadwrażliwość na substancję czynną bądź którąkolwiek substancję pomocniczą;
ciążę lub okres rozrodczy, podczas którego kobieta nie stosuje wysoce skutecznych metod antykoncepcji. Topiramat wpływa na zwiększone ryzyko wad wrodzonych.
Czy można przyjmować topiramat w okresie karmienia piersią? Topiramat przenika do mleka ludzkiego. U dzieci karmionych mlekiem matek stosujących ten lek występowały takie objawy niepożądane, jak biegunka, uczucie senności, drażliwość i mały przyrost masy ciała. Dlatego lekarz omówi z pacjentką, czy przerwać karmienie piersią, czy przerwać stosowanie leku Topamax. Lekarz weźmie pod uwagę znaczenie leku dla matki i ryzyko dla dziecka.
Należy pamiętać, że w przypadku stosowania topiramatu może dojść do nasilenia się napadów padaczkowych. Może to wynikać z zastosowania zbyt dużej dawki leku, odstawienia poprzednich leków, postępu choroby bądź tzw. efektu paradoksalnego.
Podczas leczenia należy bezwzględnie pamiętać o przyjmowaniu odpowiedniej ilości płynów (nawodnienie zmniejsza ryzyko rozwoju niektórych działań niepożądanych).
Przeczytaj również:
Mounjaro na odchudzanie po ciąży – czy to bezpieczne?
Skutki uboczne stosowania Topiramatu
Jak każdy lek, topiramat może powodować skutki uboczne. Większość działań niepożądanych obserwowanych w badaniach klinicznych miała jednak nasilenie łagodne do umiarkowanego. Najczęstsze z nich to:
zwiększone ryzyko występowania zapalenia jamy nosowej i gardła;
zaburzenia nastroju – depresja, labilność emocjonalna, myśli samobójcze;
zaburzenia neurologiczne (parestezje, zaburzenia równowagi, koordynacji i smaku);
zaburzenia przewodu-pokarmowego (nudności, biegunka, wymioty, zaparcia, bóle brzucha);
zmniejszenie masy ciała, jadłowstręt;
zaburzenia hematologiczne (niedokrwistość, leukopenia, małopłytkowość, neutropenia);
zaburzenia poznawcze (problemy z pamięcią i koncentracją, spowolnienie myślenia);
zaburzenia widzenia;
szumy uszne i zawroty głowy.
U niektórych pacjentów obserwowano rozwój kamicy nerkowej. Czynnikami ryzyka są wcześniejsze występowanie choroby, obciążenie rodzinne, a także jednoczesne przyjmowanie innych leków sprzyjających powstawaniu kamieni nerkowych. Dlatego tak ważne jest, aby w czasie leczenia topiramatem przyjmować odpowiednią ilość płynów.
Topiramat – interakcje z innymi lekami
Oprócz przeciwwskazań, warto również pamiętać o ryzyku niekorzystnych działań wynikających z wzajemnego oddziaływania topiramatu z innymi lekami. Podczas leczenia topiramatem należy zwrócić uwagę na:
leki przeciwpadaczkowe (fenytoina, karbamazepina) – mogą zmniejszać stężenie topiramatu we krwi, osłabiając jego działanie;
środki antykoncepcyjne – topiramat może zmniejszać ich skuteczność, zwiększając ryzyko zajścia w nieplanowaną ciążę;
metforminę – topiramat może nasilać jej działanie poprzez wpływ na metabolizm i eliminację leku z organizmu;
leki moczopędne (np. hydrochlorotiazyd), stosowane razem z topiramatem mogą zwiększać ryzyko kamicy nerkowej;
lit – topiramat może wpływać na stężenie litu w organizmie, co wymaga monitorowania poziomu tego pierwiastka u pacjentów z chorobą afektywną dwubiegunową.
Przeczytaj również:
Saxenda na odchudzanie po ciąży – jak działa? Skuteczność, cena, recepta
Topiramat – jaka dawka na schudnięcie
Topiramat jako samodzielny lek nie jest oficjalnie rekomendowany w leczeniu otyłości, jednak ma potwierdzoną skuteczność w tym zakresie.
W jednej z metaanaliz, która uwzględniała dziesięć badań klinicznych obejmujących łącznie 3320 osób, wykazano, że pacjenci leczeni topiramatem stracili średnio 5,34 kg więcej w porównaniu z grupą placebo. Dodatkowa analiza udowodniła, że skuteczność leczenia topiramatem była związana z czasem trwania terapii oraz dawką leku. W badaniach, w których stosowano topiramat w dawce 96–200 mg dziennie, większą utratę masy ciała obserwowano w tych trwających powyżej 28 tygodni.
Nieliczne doniesienia potwierdzają również skuteczność topiramatu w tym zakresie u dzieci. Po 16 tygodniach leczenia topiramatem u obserwowanych (średnia wieku 10 lat) masa ciała spadła (spadek określony jako procent wartości 95 centyla: średnio -12%).
Ile kosztuje topiramat?
Cena topiramatu zależy od producenta, dawki leku oraz liczby tabletek w opakowaniu. Orientacyjne ceny to:
Topiramat 25 mg (28 tabletek) – ok. 20 zł.
Topiramat 50 mg (28 tabletek) – ok. 30 zł.
Topiramat 100 mg (28 tabletek) – ok. 50 zł.
Warto porównać ceny w różnych aptekach, ponieważ mogą się one znacznie różnić.
W zależności od wskazań lek też może być dostępny na ryczałt. Dodatkowo przysługuje bezpłatnie dzieciom i seniorom.
Czy topiramat można kupić bez recepty?
Nie, topiramat jest lekiem wydawanym wyłącznie na receptę. Ze względu na możliwe skutki uboczne i potencjalne ryzyko dla zdrowia, jego wdrożenie i stosowanie wymaga konsultacji z lekarzem. Konieczne jest również regularne monitorowanie ewentualnych działań niepożądanych.
