Pozycje do porodu – rodzaje

Wertykalne pozycje porodowe i ich wpływ na przebieg porodu

Jeszcze dwie, trzy dekady temu mieliśmy do czynienia ze znacznym stopniem medykalizacji porodu w polskich szpitalach. Kobiety rodziły w pozycji leżącej na łóżku porodowym i nie miały szans postępować zgodnie z sygnałami, jakie wysyłało im ciało. Pozycja leżąca (pozycja horyzontalna) była najbardziej dogodna dla położnej odbierającej poród.

Dziś, choć wiele jest jeszcze do zrobienia, widać olbrzymią zmianę w podejściu personelu medycznego do kwestii aktywności kobiety w czasie porodu. Poród przebiega łagodniej, kiedy kobieta rodzi w takiej pozycji, w jakiej chce wydać dziecko na świat.

Różne pozycje porodowe – zalety

Współczesne sale porodowe wyposażone są w drabinki, piłki, worki sako i inne udogodnienia, które ułatwiają rodzącej zmagania z bolesnymi skurczami. Kobiety mogą w czasie porodu przyjmować różne pozycje, które przynoszą im ulgę w bólu i poprawiają samopoczucie. Dozwolone jest spacerowanie po sali porodowej, kucanie, klęczenie, siedzenie na piłce oraz tańczenie.

Pozycje wertykalne, czyli pozycje pionowe, mają pozytywny wpływ na przebieg porodu, a ściślej mówiąc:

• przyspieszają skracanie i rozwieranie się szyjki macicy,
• ułatwiają dziecku przejście przez kanał rodny (ułatwiają urodzenie dziecka),
• ułatwiają rodzącej oddychanie,
• rozluźniają mięśnie krocza,
• wspomagają ukrwienie łożyska, co gwarantuje lepsze dotlenienie dziecka,
• minimalizują ryzyko pęknięcia krocza.

Przyjmowanie różnych pozycji wertykalnych to jeden z warunków udanego porodu. Dzięki aktywizacji i zaangażowaniu rodzącej akcja porodowa przebiega dynamiczniej i trwa krócej, dzięki czemu mama może szybciej powitać na świecie swoje dziecko.

Pozycja horyzontalna – dlaczego nie jest dobra dla rodzącej?

Wspomnieliśmy już, że czynnikiem wspomagającym akcję porodową, jest siła grawitacji. W czasie porodu w pozycji leżącej przyszła mama jest pozbawiona tego istotnego wsparcia. W efekcie główka dziecka wolniej obniża się w kanale rodnym i w mniejszym stopniu napiera na szyjkę macicy, co wydłuża poród i czyni go bardziej bolesnym.

Mięśnie dna miednicy są bardziej obciążone, ponieważ w pozycji horyzontalnej nie ma szans na ich rozluźnienie. Z racji tego, że poród w pozycji leżącej wiąże się z większym wysiłkiem dla mamy i dziecka, zwiększa się również ryzyko pęknięcia krocza. To jednak nie wszystko. Pozycja horyzontalna nie jest dobra dla prawidłowego ukrwienia łożyska, co może grozić niedotlenieniem płodu. Co więcej, problemy z oddychaniem w wyniku zwiększonego nacisku na przeponę może mieć także rodząca.

W jakich pozycjach wertykalnych można spróbować rodzić?

Jakie pozycje wertykalne wybrać w pierwszej fazie porodu?

Kobieta rodząca powinna przyjąć taką pozycję, w której czuje się komfortowo. Najbardziej znane i pomocne pozycje porodowe bardzo często pokazywane są na zajęciach w szkole rodzenia. Tam też przyszłe mamy wraz z osobami towarzyszącymi mają szanse je przećwiczyć. Jeżeli zaś nie uczestniczyłaś w szkole rodzenia, nie musisz się martwić. Położna na pewno pokaże Ci kilka pozycji wertykalnych, kiedy tylko zjawisz się na sali porodowej z regularną czynnością skurczową.

Najczęściej wybierane pozycje do porodu to:

• pozycja siedząca (siedzenie na piłce) – siadamy na piłce porodowej z szeroko rozstawionymi nogami, stopy są mocno oparte na podłodze, a pośladki wysunięte do tyłu. Siedzenie na piłce przyspiesza rozwieranie szyjki macicy i sprawia, że główka dziecka łatwiej wstawia się do kanału rodnego;
• kołysanie biodrami – rodząca i jej osoba towarzysząca znajdują się w pozycji pionowej. Przyszła mama opiera dłonie na ramionach partnera, delikatnie pochyla się do przodu i kołysze biodrami. Jako wsparcie można też wykorzystać drabinki. Ta pozycja wertykalna zwiększa nacisk główki dziecka na szyjkę macicy;
• klęczenie – klęk podparty lub klęk przy piłce łagodzą bóle krzyżowe. Tę pozycję warto uzupełnić o masaż pleców i okolicy kości krzyżowej. Dobrym sposobem na bóle krzyżowe jest także pozycja kolankowo-łokciowa (klęk podparty z łakociami opartymi na podłodze);
• pozycja w kucki – rodząca kuca przy drabinkach lub łóżku porodowym i przenosi cały ciężar ciała na stopy. Tak pozycja znakomicie rozluźnia mięśnie krocza i dotlenia dziecko.

Wszystkie wymienione wyżej pozycje wertykalne można stosować zamiennie i w zależności od potrzeb rodzącej.

Jaką pozycję przyjąć w kolejnej fazie porodu?

Najlepsza pozycja wertykalna w II okresie porodu

II okres porodu to moment od pełnego rozwarcia się szyjki macicy do urodzenia dziecka. Najbardziej polecana przez położne pozycja wertykalna do rodzenia to pozycja kuczna. Jest ona uznawana za najbardziej fizjologiczną i pomocną w trakcie parcia. Kanał rodny mocno się wtedy rozszerza, a to ułatwia schodzenie główki.

Po urodzeniu dziecka świeżo upieczona mama może położyć się do łóżka i przystawić dziecko do piersi. W pozycji kucznej na szeroko rozstawionych nogach można rodzić również na krześle porodowym.

Podsumowując, nie ma jednej pozycji, która byłaby najlepsza do porodu dla wszystkich kobiet. Najczęściej rodzące starają się dużo ruszać i często zmieniają pozycje, by znaleźć tę, w której będzie im najwygodniej. Lekarze zaś potwierdzają, że ruch może znacznie skrócić pierwszą fazę porodu, rzadziej też wówczas potrzebne jest znieczulenie.

W czasie pierwszej fazy porodu unikaj leżenia płasko na plecach – macica uciska wtedy żyłę główną, która odprowadza krew z nóg do serca, przez co skurcze mogą stać się mniej efektywne.

Odpowiednia pozycja ciała w porodzie fizjologicznym ma niebagatelny wpływ na jego przebieg. Stosowanie pozycji wertykalnych przynosi rodzącej ulgę w bólu, zwiększa dynamikę akcji porodowej i nie stanowi przeszkody w nadzorowaniu dobrostanu płodu.

Kiedy nie można zmieniać pozycji podczas porodu?

Nie będziesz miała możliwości przyjmowania dowolnych pozycji, jeśli:

• wystąpiły powikłania, które wymagają stałego monitorowania,
• masz stan przedrzucawkowy,
• przyjęłaś silne znieczulenie.