Rozszczep podniebienia – przyczyny oraz leczenie rozszczepu wargi i podniebienia

Przyczyny rozszczepu wargi i podniebienia

Rozszczep podniebienia, podobnie jak rozszczep wargi (tzw. zajęcza warga), to jedna z wad rozwojowych. Do przyczyn rozszczepienia wargi i podniebienia zaliczamy przede wszystkim predyspozycje genetyczne.

Wada częściej występuje zatem u dzieci, które wśród krewnych mają osobę z podobnym defektem, ale także u tych, u których stwierdzono wady dotyczące innych układów i narządów.

Nie bez znaczenia są także czynniki środowiskowe, które potęgują ryzyko wystąpienia wady. Do powstawania rozszczepu podniebienia przyczynia się:

• picie alkoholu przez kobietę ciężarną,
• palenie papierosów przez ciężarną, w tym także palenie bierne,
• choroby matki – choroby zakaźne, na które kobieta ciężarna zachorowała w I trymestrze ciąży np. różyczka, grypa, toksoplazmoza,
• stosowanie niektórych leków np. sterydy, pochodne witaminy A, niektóre leki przeciwdrgawkowe.

Rozszczepione podniebienie może być także skutkiem niedoboru kwasu foliowego, nadmiaru witaminy A (hiperwitaminozy), a także ekspozycji ciężarnej na promieniowanie jonizujące.

Czy rozszczep podniebienia miękkiego widać na USG?

Podejrzenie wady często można wysunąć jeszcze w życiu płodowym dziecka, ponieważ zmiany na podniebieniu miękkim i twardym oraz w obrębie warg mogą być widoczne w trakcie wykonywania kontrolnych badań USG w trakcie ciąży.

Dzięki temu rodzice maluszka mogą odpowiednio się przygotować, również zacząć szukać specjalistów, którzy pomogą im w przyszłym leczeniu zajęczej wargi u dziecka.

Po urodzeniu w większości wypadków wada podniebienia jest bez problemu wykrywana ze względu na charakterystyczny wygląd twarzy dziecka.

Jakie są skutki rozszczepionego podniebienia i wargi?

Mogłoby się wydawać, że kiedy dziecko ma rozszczepione podniebienie, głównym problemem są względy estetyczne. Choć ważne, nie są one jednak najbardziej istotne. Problemy, z jakimi mamy do czynienia w przypadku tej wady wrodzonej, to:

• problemy z prawidłowym karmieniem, utrudnione często niemożliwe ssanie pokarmu;
• aspiracja pokarmu do dróg oddechowych, mogąca doprowadzić do zagrażających życiu powikłań płucnych;
• upośledzenie słuchu oraz często powtarzające się infekcje ucha środkowego;
• upośledzenie mowy.

W związku z tak wieloma problemami związanymi z występowaniem tej wady genetycznej, należy pamiętać, że najważniejsze jest jak najszybsze rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia zajęczej wargi, ale także odpowiednia higiena i pielęgnacja rozszczepionego podniebienia.

Leczenie rozszczepu podniebienia i wargi

Należy pamiętać, że ta wada wrodzona jest złożonym problemem, który wymaga współpracy i pomocy wielu specjalistów. Leczenie dzieci z rozszczepem wargi i rozszczepem podniebienia powinno rozpocząć się jak najwcześniej, najlepiej już w pierwszym roku życia. W zależności od złożoności wady, może być procesem rozłożonym na wiele lat.

Wargi i podniebienie mają wiele funkcji, które przez powstałą wadę są zaburzone, dlatego pacjentami powinni opiekować się: chirurg, w tym również często chirurg plastyczny, neurolog, logopeda, foniatra, stomatolog, ortodonta i psycholog.

W trakcie leczenia rozszczepionego podniebienia dąży się do odpowiedniej rekonstrukcji tkanek celem odzyskania przez nie swoich funkcji, a także uzyskania jak najlepszego efektu kosmetycznego. Zabiegi operacyjne są wieloetapowe, a leczenie długotrwałe, dlatego należy zadbać o wsparcie psychologiczne dziecka, które pomoże oswoić mu się ze swoim wyglądem oraz niedogodnościami stosowanej terapii.