Mamazone

Józef – imię, imieniny, znaczenie, pochodzenie

26 maja 2025
(pierwsza publikacja: 26 maja 2025)
Magdalena Błoch
Magdalena Błoch
Magdalena Błoch

redaktorka

Imię Józef wciąż jest popularne, ale już tylko wśród starszego pokolenia. Rozsławił je m.in. święty Józef, mąż Maryi czy generał Józef Piłsudski. Ale nie tylko oni. Imię to ma też negatywne konotacje. Jakie jest znaczenie imienia Józef? Czy Józek jest dobrym mężem i ojcem? Czy jako szef może być wyrozumiały i lubiany? Poznaj sekrety imienia Józef!

Józef – imieniny

Imieniny Józefa wypadają wiele razy w roku: 29 stycznia, 4, 14 i 28 lutego, 1 i 19 marca, 1 maja, 23 czerwca, 4 lipca, 27 sierpnia, 18 września i 14 listopada.

Józef – pochodzenie imienia

Józef to imię męskie pochodzenia biblijnego, złożone z członów Jo od Jeho Jahwe, czyli Bóg i jasaf – pomnożyć, przydać. Oznacza: „niech (Bóg) przyda (dobra)”, „niech (Bóg) pomnoży (dobra)”. Imię to w XVI w. stało się bardzo popularne wśród ludu.

W dokumentach polskich występowało w różnych formach:

  • Joseph (1203 r.),

  • Jożef /Jozef (1203 r.),

  • Ożep (1372 r.)

  • Jożep (1399 r.),

  • Josyp (1436 r.),

  • Hosyp (1469 r.),

  • Josyf (1498 r.).

Od przełomu XVIII i XIX wieku Józef było najczęściej nadawanym imieniem męskim. Po latach ustąpiło miejsca Janowi, ale wciąż było bardzo modne – aż do lat 50. XX wieku.

Teraz już rzadko się je nadaje. W I połowie 2024 r. nazwano tak 255 noworodków płci męskiej, a w całym 2023 r. – 566 maluchów.

Formą żeńską od imienia Józef jest Józefina lub Józefa.

Osobowość mężczyzny o imieniu Józef

Józef to mężczyzna inteligentny, wartościowy, pracowity, zaradny i sprawiedliwy. Działa dynamicznie i zdecydowanie, z konsekwencją i wytrwałością. Liczy na siebie, pomaga innym. To mocna osobowość, mocny charakter. Nie znosi sprzeciwu i szybko wpada w złość. Swoją rację często chce narzucać innym. Ma konserwatywne poglądy i tendencję do tworzenia teorii spiskowych, doszukiwania się wszędzie wrogów (przykładem – Józef Stalin, jeden z największych zbrodniarzy w historii).

Józef w związku i w pracy

Z racji swojego charakteru, Józef często zajmuje kierownicze stanowiska. Podwładni nie mają z nim lekko – jest bardzo wymagający, nie toleruje niechlujstwa, niekompetencji i lenistwa.

W miłości Józek jest wierny, stały i lojalny. Nie zdradza, a nawet nie flirtuje. To głowa rodziny i dobry opiekun. Z rodziną lubi wypoczywać na łonie natury i zwiedzać. Ceni dobrą kuchnię.

Odmiana imienia Józef

  • Mianownik: Józef (l. poj.), Józefowie (l. mn.).

  • Dopełniacz: Józefa, Józefów.

  • Celownik: Józefowi, Józefom.

  • Biernik: Józefa, Józefów.

  • Narzędnik: z Józefem, z Józefami.

  • Miejscownik: o Józefie, o Józefach.

  • Wołacz: Józefie!, Józefowie!

Józef – zdrobnienia

Jak można zdrobniale przekształcić imię Józef? Na przykład: Józek, Józiek, Józio, Ziutek, Józik, Józefek, Zefek, Zeflik.

Józef – formy obcojęzyczne

Jak brzmi imię Józef w innych językach? Najciekawiej po włosku: Giuseppe, Giuseppino, Beppe, Peppe. Ładnie po angielsku, bo Joseph (Joe). W krajach arabskich występuje Jusuf. We Francji mamy Josepha, w Hiszpanii – Jose, a w Niemczech – Josepha lub Jozefa. Józef po litewsku to Juozapas, Juzupas, Juozas, Juzas, Juza, po łacinie – Ioseph, Joseph, Iosephus i Josephus. Ukraiński Józef to Osip.

Znane osoby o imieniu Józef

Imię Józef jest znane z Biblii – tak nazywał się syn Jakuba i Racheli, sprzedany przez swoich braci w niewolę oraz oczywiście opiekun Jezusa i mąż Maryi – św. Józef Oblubieniec, patron rzemieślników i robotników. Kolejny biblijny Józef to ten z Arymatei. Wyjednał on u Piłata zdjęcie Chrystusa z krzyża i pochowanie go w grobowcu. Według legend Józef z Arymatei przechowywał kielich Jezusa z ostatniej wieczerzy, do którego zebrał później krew Chrystusa – kielich ten zwano Świętym Graalem.

W Polsce mieliśmy (i mamy) wielu sławnych i znanych Józefów. Należą do nich:

  • Józef Ignacy Kraszewski – polski pisarz,
  • Józef Piłsudski – marszałek Polski,
  • Józef Poniatowski – polski generał,
  • Józef Wybicki – autor słów „Mazurka Dąbrowskiego”,
  • Józef Bem – polski generał,
  • Józef Beck – polski polityk,
  • Józef Hen – polski pisarz,
  • Józef Chłopicki – polski generał,
  • Józef Glemp – prymas Polski, kardynał,
  • Józef Chełmoński – polski malarz,
  • Józef Kotarbiński – polski pisarz,
  • Józef Oleksy – polski polityk,
  • Józef Młynarczyk – polski piłkarz,
  • Józef Tischner – polski ksiądz, filozof, publicysta,
  • Osyp Kuryłas – ukraiński malarz,
  • Joseph Barbera – amerykański rysownik, twórca kreskówek,
  • Joseph Conrad – angielski pisarz,
  • Joseph Anton Schneiderfranken – niemiecki pisarz i malarz.

Nazwiska od imienia Józef

Od imienia Józef pochodzą następujące nazwiska: Józeficz, Józefowicz, Józefaciuk, Józefacki, Józefczak, Józefiuk, Józeforski, Józefkowicz, Józefowski.

Jak podają autorzy „Księgi imion”, dawniej dopełniacz od imienia Józef brzmiał Józwa, z czego z czasem powstało osobne imię. Od imienia Józwa pochodzą następujące nazwiska: Jóźwiak, Juźwiak, Jóźwik, Juźwik, Juźwicki, Jóźwiuk, Juźkowski, Juszczak, Juszczyk, Juszkiewicz.

Patroni Józefa

Patronów Józefa jest bardzo wielu. To biblijny opiekun Jezusa czy Józef z Arymatei. Oprócz biblijnych Józefów mamy ok. 25 świętych. Są to m.in.: Józef Kalasanty, założyciel zakonu pijarów, św. Józef z Kupertynu i bł. Józef Achilles Puchała. Imię to upowszechnili jezuici i bernardyni.

Józef – przysłowia i powiedzenia

Z imieniem Józef łączą się następujące przysłowia:

  • „Józefowa cnota jaśniejsza od złota”.

  • „Nie rób tylko cnotliwego Józefa, bom nie Putyfara”.

  • „Na Józefa pogoda, będzie w polu woda”.

  • „Gdy na Józka bociek siędzie, mrozu więcej już nie będzie”.

  • „Na Józefa pięknie, zima prędko pęknie”.

  • „Gdy na Józef bociek przybędzie, to już śniegu nie będzie”.

Józef – numerologia, znak zodiaku

Liczbą imienia Józef jest jedynka – przypisywana przywódcom i pionierom. Imię Józef pasuje do Koziorożców, Lwów i Strzelców.

Bibliografia

Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Mamazone.pl.

  1. Bogdan Kupis, Bogna Wernichowska, Jan Kamyczek i inni, Księga imion, wyd. Książka i wiedza, Warszawa 1975.
  2. Jan Grzenia, Nasze imiona, Świat Książki, Warszawa 2002.
  3. Andrzej Sieradzki, Księga imion i patronów, wyd. Videograf II. Chorzów 2008.
  4. Albert Roch, Elżbieta Pietraszewska, Twoja księga imion, wyd. Printex, Białystok 2004.
Opublikowano: 26 maja 2025
Aktualizacja: 26 maja 2025

Więcej na ten temat