Grzybica stóp u dzieci – przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie, zapobiegani

Grzybica u dzieci – co to jest?

Zakażenia grzybicze obecnie zaliczane są do jednych z najczęściej występujących infekcji skórnych, które spotykane są w populacji dziecięcej. Wyszczególniane są różne ich rodzaje – typowo w tej grupie wiekowej występuje grzybica owłosionej skóry głowy, poza nią stwierdzić u najmłodszych pacjentów można m.in. łupież pstry czy różne odmiany drożdżyc (m.in. pleśniawki jamy ustnej). Poza już wymienionymi, spotykana bywa również grzybica stóp u dziecka.

Grzybica stóp u dzieci – przyczyny

Przyczyną grzybicy stóp u dziecka są zazwyczaj zakażenia grzybami należącymi do dermatofitów, takimi jak m.in. Trichophyton rubrum, Trichophyton mentagrophytes var. interdigitale czy Epidermophyton floccosum. O zakażenie grzybicze, ze względu na znaczne rozpowszechnienie tych patogenów w środowisku, nie jest, niestety, trudno. Grzybica u dziecka może rozwinąć się po wizycie na basenie, w sklepowej przymierzalni czy nawet w szkolnej przebieralni.

Do zarażenia grzybicą stóp może dojść również na skutek korzystania ze wspólnych przedmiotów z osobą, która sama cierpi na ten problem. Tak naprawdę bowiem grzybica stóp jest chorobą typową dla starszych niż dzieci pacjentów – zdecydowanie częściej spotykana jest ona u ich opiekunów, to jest rodziców czy dziadków. Wtedy, kiedy dziecko korzysta z nimi ze wspólnego prysznica, ręczników czy nosi należące do nich obuwie (np. kapcie), ryzyko, że zarazi się ono grzybicą stóp, znacząco wzrasta.

Grzybica u dzieci – czynniki ryzyka zakażenia stóp

Czynnikiem predysponującym do rozwoju grzybicy na stopach u dziecka jest korzystanie z niewłaściwego obuwia, dlatego warto dbać o to, aby najmłodsi nosili buty wykonane z naturalnych, przewiewnych materiałów. Wilgoć i ciemność są idealnymi warunkami do rozwoju patogennych gatunków grzybów – jeżeli więc młody człowiek przez wiele godzin nosi buty, w których jego stopy silnie się pocą, wystąpienie infekcji grzybiczej jest prawdopodobne.

Szczególnie predysponowane do grzybicy stóp i innych postaci zakażeń grzybiczych są również osoby, które:

• mają zmniejszoną odporność (co może wynikać z pierwotnych niedoborów odporności, ale i ze stosowania preparatów immunosupresyjnych),
• chorują na cukrzycę,
• przyjmują antybiotyki (grzybica u dziecka po antybiotyku może rozwinąć się zwłaszcza wówczas wtedy, gdy antybiotykoterapia jest długotrwała).

Grzybica stóp u dzieci – objawy

Objawy grzybicy stóp u dziecka najczęściej lokalizują się na podeszwach stóp oraz w okolicach międzypalcowych.

Z tego powodu wyróżniane są:

• grzybica międzypalcowa wyprzeniowa – w jej przebiegu zmiany grzybicze spotykane są na skórze pomiędzy palcami stopy (typowo pomiędzy czwartym i piątym palcem stopy). Naskórek w tych miejscach staje się wilgotny, a do tego pomarszczony, dodatkowo widoczne mogą być w jego obrębie liczne, drobne pęcherzyki. Z biegiem czasu i coraz dłuższym utrzymywaniem się zmian grzybiczych na stopach dziecka rozwijać się może stan zapalny, charakteryzujący się zaczerwienieniem i swędzeniem. Oprócz tego ze zmian może się zacząć sączyć treść o charakterze ropnym;
• grzybica potnicowa – z tą postacią zakażeń grzybiczych stóp u dzieci powiązane jest pojawianie się bardzo licznych, drobnych pęcherzyków na stopach dziecka, przede wszystkim na podeszwie, pięcie oraz w przestrzeniach pomiędzy palcami stopy. Zmianom tym może towarzyszyć wyjątkowo nieprzyjemny zapach stóp;
• odmiana złuszczająco-rogowaciejąca grzybicy stóp u dziecka – w tym przypadku na podeszwie, a także bocznych częściach stopy pojawiają się znaczne zrogowacenia, a także czerwonawego koloru plamy i wyraźne łuszczenie się skóry stóp.

Grzybica na stopach u dziecka – diagnostyka. Jak rozpoznać infekcję?

Jeżeli podejrzewamy, że dziecko ma grzybicę stóp, należy udać się do lekarza dermatologa. Najczęściej postawienie rozpoznania możliwe jest na podstawie samego obrazu klinicznego i charakteru istniejących u pacjenta zmian skórnych, czasami jednak pozyskiwany jest od niego materiał do specyficznych analiz.

Zeskrobiny naskórka przekazywane są do pracowni mikologicznej, gdzie możliwe jest stwierdzenie, jaki dokładnie patogen odpowiada za infekcję u pacjenta. Jak już zaznaczono, do samego rozpoznania grzybicy stóp u dziecka przeprowadzanie badań mikologicznych nie jest niezbędne – zasadniczo analizy te służą bardziej przeprowadzeniu diagnostyki różnicowej, wykluczającej istnienie u chorego innych schorzeń, które mogą odpowiadać za występujące u niego dolegliwości. Pod uwagę należy wziąć takie choroby, jak

• łuszczyca krostkowa,
• łupież rumieniowy,
• kandydoza,
• wyprysk potnicowy.

Zakażenia grzybicze u dzieci – leczenie

W leczeniu grzybicy stóp u dziecka wykorzystuje się leki przeciwgrzybicze. Dostępne są one w postaci miejscowej (kremy i maści na grzybicę), aplikowanych bezpośrednio na zmiany skórne, ale i w postaci doustnej (które stosuje się szczególnie przy znacznie zaawansowanych zmianach grzybiczych).

Przy wdrażaniu leczenia przeciwgrzybiczego u dzieci należy zawsze zwrócić uwagę na fakt, że stosowane w tej grupie wiekowej preparaty tego typu powinny być podawane w zdecydowanie mniejszych dawkach niż u osób dorosłych.

Leczenie grzybicy u dziecka z całą pewnością umożliwia trwałe nawet ustąpienie zmian grzybiczych, terapia ta nierzadko trwa jednak przez długi czas. Z tego powodu szczególnie istotne wydaje się zapobieganie zakażeniom grzybiczym u dzieci.

Dowiedz się, jak leczyć grzybicę pochwy w ciąży

Jak zapobiegać grzybicy stóp u dziecka?

W zapobieganiu zakażenia grzybiczego stóp najważniejsze jest utrzymywanie właściwej higieny kończyn dolnych. Przebywając na basenie, przymierzalni czy w innych miejscach użytku publicznego, należy ograniczyć kontakt z podłożem bosą stopą (chociażby poprzez korzystanie z klapek na basenie).

Należy zadbać o to, by skóra stóp nie była długotrwale wilgotna – gdy stopy nie muszą znajdować się w obuwiu, najlepiej je zdejmować (chociażby w domu), a także wybierać buty, które nie będą sprzyjały zbytniemu poceniu się i namnażaniu się grzybów na stopach. Nie należy również korzystać z cudzych przedmiotów pielegnacyjno-higienicznych – dziecko powinno wiedzieć, że nie należy wycierać się cudzym ręcznikiem czy zakładać butów swoich rodziców, rodzeństwa czy jakichkolwiek innych osób.