Przemoc seksualna – definicje, rodzaje, pomoc

Kiedy pojawia się zachowanie prowadzące do niechcianego, nieakceptowanego kontaktu w sferze seksualnej, oznacza to, że mamy do czynienia z użyciem przemocy seksualnej. Przemoc seksualna może być nie tylko fizyczna, ale również werbalna. Zawsze wymaga jednak zdecydowanego reagowania – w przeciwnym razie sprawca może czuć się bezkarny, co może skutkować eskalowaniem przemocy.

Na czym polega przemoc seksualna?

Przemoc seksualna to przemoc, która dotyczy sfery seksualnej. Cechą charakterystyczną każdej przemocy – zarówno przemocy seksualnej, jak i innego rodzaju przemocy domowej – jest to, że podejmowane działania stoją w sprzeczności z oczekiwaniami ofiary oraz jej interesem.

Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że to właśnie przemoc seksualna jest zaliczana do naruszeń w sferze praw człowieka, które mają miejsce najczęściej. Każdego dnia w wielu miejscach na świecie kobiety padają ofiarami przemocy seksualnej. Warto jednak dodać, że doświadczenie przemocy seksualnej nie jest obce także mężczyznom – wbrew obiegowej opinii oni również mogą stać się ofiarami przemocy seksualnej. Niezależnie od tego, kto jest sprawcą, a kto ofiarą przemocy seksualnej, zawsze prowadzi ona do poważnych konsekwencji.

Jakie są formy przemocy seksualnej?

Przemoc seksualna może przybierać bardzo różne formy – nie zawsze jest to gwałt, czyli zmuszanie do stosunku seksualnego wbrew woli. Mianem przemocy seksualnej określa się również zmuszanie drugiej osoby do wykonywania innych czynności seksualnych, na przykład seksu oralnego, a także oglądanie osób masturbujących się lub uprawiających seks.

Również molestowanie seksualne, a więc dotykanie miejsc intymnych, jest uznawane za przejaw przemocy seksualnej. Kiedy ktoś, na przykład szef w pracy – dotyka Cię w sposób, którego sobie nie życzysz, możesz zgłosić molestowanie seksualne. Pamiętaj, że jest to przemoc seksualna, na którą nie wolno się godzić.

Do przemocy seksualnej zalicza się również wymuszony kontakt z treściami o charakterze seksualnym. Co to oznacza? Jeśli ktoś zmusza Cię wbrew Twojej woli do oglądania filmów pornograficznych lub zdjęć o takim charakterze, jest to również przemoc seksualna. Podobnie jest wtedy, kiedy ktoś publikuje Twoje nagie zdjęcia lub rozsyła je znajomym.

Pamiętaj, że przemoc seksualna jest penalizowana (karana). Niestety, nie wszystkie jej przejawy są ścigane z urzędu. Zgodnie z obowiązującymi przepisami, zgłoszenia ofiary nie wymagają takie przestępstwa, jak:

  • zgwałcenie,
  • wykorzystanie zależności, krytycznego położenia, bezradności, upośledzenia umysłowego w celu doprowadzenia do stosunku płciowego.

Jakie mogą być konsekwencje przemocy seksualnej?

Wymuszanie jakiejkolwiek aktywności seksualnej może prowadzić do poważnych konsekwencji dla ofiary. Dzieli się je na skutki psychiczne oraz fizyczne. Bardzo często ofiary przemocy seksualnej odczuwają wstyd i poczucie winy – typowe jest obwinianie siebie za to, co się stało. Przemoc seksualna może prowadzić również do poczucia lęku, niepokoju, niedowierzania.

Typowe dla ofiar przemocy jest rozpamiętywanie tego, co się się stało. Ofiara odtwarza w myślach to, co ją spotkało, nieustannie przeżywa swoją traumę na nowo. W takiej sytuacji samodzielne uporanie się z doświadczanymi emocjami jest bardzo trudne – niezbędna może okazać się pomoc psychologa lub psychoterapeuty. W przeciwnym razie konsekwencje przemocy seksualnej mogą wpływać na ofiarę przez lata.

Przemoc seksualna może prowadzić również do poważnych konsekwencji fizycznych, włącznie z rozerwaniem krocza czy odbytu (w przypadku gwałtu analnego). Przemocy seksualnej często towarzyszy przemoc fizyczna polegająca na biciu. To prowadzić może do siniaków, otarć, pęknięcia naskórka.

Na czym polega przemoc psychiczna w związku?

Z pojęciem przemocy seksualnej bardzo często łączony jest termin przemocy domowej. Zdarza się, że do przemocy w rodzinie zalicza się właśnie przemoc seksualną. Przemoc domowa to zarówno przemoc fizyczna, jak i przemoc psychiczna. Sprawcy przemocy domowej naruszają godność swoich ofiar. Upokarzają, wyśmiewają.

Typowa jest przemoc ekonomiczna, która może polegać między innymi na wyliczaniu pieniędzy, skrupulatnym ich ograniczaniu, niezaspokajaniu podstawowych potrzeb.

Przemoc w domu może polegać również na bagatelizowaniu i zaniechaniu.Kobiety bardzo często słyszą od partnerów, że to, co je trapi, jest nieważne, nie ma znaczenia, że nie należy się tym przejmować, czy z tego powodu płakać – warto wyraźnie zaznaczyć, że jest to również forma przemocy.

Przemoc seksualna może przybierać różne formy – przestępstwo zgwałcenia to tylko przykład tego, co mogą robić sprawcy. To również zmuszanie do wykonania czynności seksualnych. Należy wyraźnie zaznaczyć, że wszelkie czynności seksualne odbywające się wbrew zgodzie, są przemocą seksualną. Jeśli będziesz ich świadkiem bądź ofiarą, nie bądź bierna – reaguj. Pamiętaj, że nie Ty ponosisz winę za zachowania sprawcy. W świadomości społecznej powinno to wyraźnie wybrzmieć.

Telefony wsparcia dla ofiar przemocy seksualnej

Padłaś ofiarą przemocy seksualnej lub chcesz pomóc bliskiej osobie, która takiej przemocy doświadczyła? Podajemy numery telefonów wsparcia dla ofiar przemocy.

Kryzysowy Telefon Zaufania
116 123
codziennie od 14.00 do 22.00
www

Centrum Praw Kobiet
600 070 717
dostępny 24/7
22 621 35 37
poniedziałek i czwartek od 12.00 do 18.00 – dyżur prawny
e-mail: [email protected]
[email protected]
[email protected]
www

Policyjny Telefon Zaufania ws. Przemocy w Rodzinie
800 120 226
od poniedziałku do piątku, od 9.30 do 15.30

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie
„Niebieska Linia”
800 120 002
• dostępny 24/7
• konsultacje w j. angielskim: poniedziałek od 18.00 do 22.00
• konsultacje w j. rosyjskim: wtorek od 18.00 do 22.00

Skype pogotowie.niebieska.linia:
• poniedziałek od 13.00 do 15.00
– głównie dla osób głuchych i niedosłyszących;
konsultacje także w języku migowym

Antydepresyjny telefon zaufania
22 484 88 01
od poniedziałku do piątku, od 15.00 do 20.00
o dyżury psychologów – poniedziałek, wtorek
dyżury psychiatrów – czwartek, piątek
e-mail: [email protected]

Bibliografia

 
  1. Z. Lew-Starowicz. Przemoc seksualna. Wydawnictwo Jacek Santorski & Co Agencja Wydawnicza
  2. A. C. Salter. Pokonywanie traumy: jak zrozumieć i leczyć dorosłe ofiary wykorzystania seksualnego w dzieciństwie. Wydawnictwo Media Rodzina
Opublikowano: ; aktualizacja: 11.08.2023

Oceń:
0.0

Katarzyna Krakowiak

Katarzyna Krakowiak

Psycholog

Absolwentka psychologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II, studiów podyplomowych z zakresu seksuologii klinicznej pod kierunkiem profesora Zbigniewa Lwa-Starowicza oraz Studium Interwencji Kryzysowej. Ukończyła szereg szkoleń i kursów między innymi z zakresu metod diagnostycznych w seksuologii, technik pracy z pacjentami z hiperseksualnością, zaburzeniami preferencji seksualnych, prewencji zachowań suicydalnych. Obecnie w trakcie szkolenia psychoterapeutycznego w nurcie poznawczo-behawioralnym.

Komentarze i opinie (0)

Może zainteresuje cię

Samotne macierzyństwo – czym jest, jak sobie radzić?

 

Toksyczna matka – czyli jaka? Jak sobie radzić z jej zachowaniem?

 

10 wstydliwych pytań o seks po porodzie

 

Nadopiekuńcza matka – cechy, wpływ na dziecko