Dentofobia u dzieci – jakie są przyczyny, objawy, co robić i jak leczyć?

Dentofobia u dziecka – jakie są przyczyny?

Wizyta u dentysty zwykle kojarzy się dzieciom z bólem, lekarzem w białym kitlu oraz z wielkim fotelem. Wiele maluchów przyprowadzanych jest do stomatologa dopiero, gdy coś się dzieje z zębem. Brak odpowiedniego przygotowania psychicznego dziecka przez rodzica sprawia, że mały pacjent znajduje się w zupełnie nowej sytuacji, nie wie co się dzieje, boi się.

Wiele gabinetów stomatologicznych nie jest dostosowanych do potrzeb dzieci. Stonowana kolorystyka ścian, brak obrazków i zabawek stwarzają nieprzyjazne wrażenie. Nic dziwnego, że dziecko boi się dentysty.

Strach przed leczeniem zębów jest również wynikiem nastawienia rodziców. Często mówią przy pociechach o własnych lękach i złych doświadczeniach. Nie zdają sobie sprawy z tego, że w ten sposób przekazują negatywne emocje swoim dzieciom, utrudniając w ten sposób kontakt ze stomatologiem. Rodzicom zdarza się straszyć maluchy lekarzem, na przykład gdy nie chcą myć zębów, budując strach przed dentystą.

Dentofobia – objawy

Dzieci okazują strach przed wizytą u dentysty w odmienny sposób niż dorośli. Maluchy często krzyczą, kładą się na podłodze, wyrywają się opiekunom, nie chcą usiąść na fotel. Nieskuteczne jest obiecywanie zabawek i słodyczy. Prawie niemożliwe jest namówienie dziecka do otwarcia buzi, by obejrzeć zęby, a tym bardziej do przeprowadzenia leczenia.

Rodzic w takiej sytuacji zwykle upomina dziecko. Wtedy maluch, wyczuwając gniew matki lub ojca, stresuje się jeszcze bardziej, wpada w panikę, płacze. Zła postawa lekarza i zdenerwowanie dodatkowo pogarsza sytuację. Koło negatywnych emocji nakręca się i niezwykle trudno jest je zatrzymać.

Strach przed dentystą – najczęściej popełniane błędy

„Nie bój się, nie będzie bolało” - to najczęstsze słowa, którymi rodzic próbuje uspokoić dziecko. Niestety zawsze to zdanie przynosi odwrotny efekt. Dziecko, które nie ma wcześniejszych doświadczeń związanych z dentystą, dostaje podświadomą informację, że coś się może stać i będzie bolało. Dzieci o wiele lepiej przyjmują wiadomość, że mogą odczuć chwilowy ból, który szybko minie.

„Pokaż, ze jesteś dzielny, nie to co tata, który boi się dentysty” - rodzice są największym autorytetem dziecka, które uczy się od nich poprzez naśladownictwo. Gdy opiekun pokazuje zachowaniem i mową ciała, że boi się dentysty, maluch automatycznie przejmuje lęk.

„Pan/i doktor tylko popatrzy, nic nie będzie robione” - nie wolno okłamywać dziecka. Jeśli zostanie przeprowadzone leczenie na tej samej wizycie, a wcześniej powiedziano, że nic nie będzie trzeba robić, dziecko z pewnością poczuje się oszukane, straci zaufanie zarówno do dentysty jak i do rodzica.

Dziecko u dentysty – jak przygotować je do wizyty?

Pierwsza wizyta u stomatologa to dla dziecka zupełnie nowa sytuacja, dlatego warto ją wcześniej przećwiczyć. Można zaaranżować zabawę „w dentystę”. Należy wytłumaczyć dziecku na czym polega wizyta, odgrywając sceny przy użyciu maskotek jako pacjentów, oglądając zęby w lusterku, czytając książki. W Internecie znajdziemy wiele bajek o myciu ząbków. Spróbujmy zainteresować dziecko, przedstawiając wizytę w gabinecie jako przygodę dla superbohatera.

Ważne jest, by pierwsza wizyta odbyła się jak najwcześniej, gdy nic nie boli w przeciwnym razie dentysta zawsze będzie kojarzył się z traumą.

Dziecko boi się dentysty – jak wybrać przyjazny gabinet?

W wyborze gabinetu przyjaznego dzieciom warto kierować się opiniami pacjentów. Wiele portali internetowych oferuje możliwość oceny lekarza. Coraz więcej gabinetów prowadzi strony internetowe, na których przedstawiają swoją ofertę oraz udogodnienia dla pacjentów. Dobrym sposobem jest skorzystanie z opinii innych rodziców, których lekarzy polecają.

Aby zmniejszyć lęk przed dentystą większość stomatologów przeprowadza wizytę adaptacyjną. Polega ona na oprowadzeniu dziecka po gabinecie, wytłumaczeniu jak działa sprzęt i czym tak właściwie zajmuje się stomatolog. Ślinociąg można przedstawić jako słonia pijącego wodę, dmuchawkę jako wiaterek, wiertło jako narzędzie do łaskotania ząbków, waciki jako poduszeczki, którymi otula się ząbki i dziąsełka. Ważne jest, by dostosować poziom dobieranego słownictwa do wieku dziecka. Z pozoru groźne narzędzia przedstawić w pozytywnym świetle.

Dziecięcy świat jest pełen kolorów, dlatego gabinet stomatologiczny przyjazny maluchom powinien być kolorowy. Na ścianach powinny wisieć obrazki z postaciami z bajek, fartuch dentysty może mieć wesołe nadruki. Specjaliści pedodoncji często posiadają dziecięce fotele – mają one mniejszy rozmiar i wyglądają jak dinozaury, kotki lub inne zwierzątka.

Każdy lubi dostawać nagrody. Dzieci czują się docenione, gdy dentysta wręczy im po zabiegu kolorowankę, dyplom lub naklejkę – medal dzielnego pacjenta. Dodatkowy prezent po wizycie od rodzica również zachęca malucha do dobrego zachowania. Dzięki tym zabiegom dziecko nie powie „boję się dentysty”.

Jak pokonać strach przed dentystą?

Zdarza się, że próba pokonana lęku nie przynosi oczekiwanych efektów. W takich przypadkach wskazana jest premedykacja. Polega ona na podaniu dziecku leków przeciwlękowch. Najczęściej stosowaną substancją jest hydroksyzyna. Należy ją przyjąć w 3 dawkach – jedną wieczorem dzień przed zabiegiem, drugą dwie godziny przed, a trzecią godzinę przed zabiegiem. Dziecko po zastosowaniu premedykacji czuje się zrelaksowane, rozluźnione, zmniejsza się odruch wymiotny.

Leczenie gazem rozweselającym to metoda polegająca na podawaniu dziecku mieszaniny gazów przez specjalną maseczkę zakładaną na nos w trakcie zabiegu. Dziecko staje się spokojne, reaguje na polecenia i odpowiada na pytania. Kontakt nie jest utrudniony. Sedacja wziewna dobrze się sprawdza u starszych dzieci.

Niektóre dzieci tak bardzo boją się dentysty, że nie można opanować ich lęku. W takich przypadkach zalecana jest profesjonalna psychoterapia u doświadczonego psychologa dziecięcego.