Wędzidełko niemowlaka – kiedy warto je skontrolować?

Wędzidełko języka – co to takiego?

Wędzidełko podjęzykowe według medycznej nomenklatury jest to struktura anatomiczna, a dokładnie fałd błony śluzowej. Jest ona rozpięta między dnem jamy ustnej a dolną powierzchnią języka. Wędzidełko powstaje w wyniku niecałkowitej apoptozy, podczas oddzielania się języka od dna jamy ustnej. To niewielka, na pozór nieistotna struktura może być źródłem wielu problemów i nieprawidłowości objawiających się na różnym etapie rozwoju dziecka. Dzieje się tak dlatego, że wędzidełko ma wpływ na spoczynkową pozycję języka, a ona z kolei ma strategiczną rolę w rozwoju twarzoczaszki. Wędzidełko umożliwia swobodne poruszanie językiem, wymawianie głosek, a także właściwe połykanie. Nie dziwi więc fakt, że nieprawidłowości w budowie wędzidełka, a dokładnie jego skrócenie, może wpływać niekorzystnie na procesy rozwojowe niemowlaka.

To też może Cię zainteresować: Szczepienie na meningokoki

Problemy jamy ustnej u niemowlaka – krótkie wędzidełko języka

O krótkim wędzidełku języka mówimy wtedy, gdy jego anatomiczna budowa ogranicza swobodne ruchy języka. Możemy też zauważyć, że przybiera ono formę nieelastycznego, grubego fałdu skóry. Deformacja wędzidełka może występować w różnej postaci o zróżnicowanym stopniu. Wyróżnia się 4 podstawowe typy skróconego wędzidełka. Są to:

• Typ I – wędzidełko skrócone całkowicie;
• Typ II – wędzidełko skrócone w środkowej linii podjęzykowej;
• Typ III – wędzidełko skrócone w dalszej części za linią skokową, na pozór może wyglądać normalnie;
• Typ IV – wędzidełko skrócone w tylnym obszarze, może być trudne do zdiagnozowania.

Czytaj również: Jak oduczyć dziecko ssania kciuka?

Diagnostyka skróconego wędzidełka – czy rodzic może samodzielnie zdiagnozować problem?

Rodzice noworodków i niemowląt zazwyczaj są bardzo czujni, jeśli chodzi o ewentualne nieprawidłowości w zachowaniu, ale i wyglądzie swoich pociech. Zwykle szybko zauważają zmiany w zachowaniu, nową krostkę na twarzy, czy wysypkę na plecach. Podobnie z ewentualnymi nieprawidłowościami w jamie ustnej, takimi jak właśnie skrócone wędzidełko. Szczególnie łatwe do zaobserwowania jest wędzidełko I typu, ponieważ daje bardzo charakterystyczne objawy. Język jest jakby trzymany od przodu, co jest dość łatwe do zauważenia, zwłaszcza podczas karmienia piersią. Pozostałe typy krótkiego wędzidełka mogą być nieco trudniejsze do zaobserwowania, jednak pewne symptomy i zachowania dziecka mogą stanowić podpowiedź.

Przeczytaj też: Ulewanie u noworodka i niemowlaka – co robić?

Skrócone wędzidełko języka – objawy

Objawami, które mogą wskazywać na problem z krótkim wędzidełkiem są:

• kłopoty z przystawieniem dziecka do piersi – występuje w ponad 80% przypadków problemów z wędzidełkiem;
• zasypianie dziecka podczas prób przystawienia i karmienia – występuje u ponad 70% niemowląt ze skróconym wędzidełkiem;
• spłaszczenie, zmacerowanie lub zniekształcenie brodawki sutkowej po zakończeniu karmienia – pojawia się u około 70% mam dzieci ze skróconym wędzidełkiem;
• zagryzanie lub żucie brodawki w trakcie karmienia – pojawia się u około 70% dzieci;
• słabe, niepełne opróżnianie piersi;
• wypuszczanie, wyślizgiwanie się brodawki z buzi dziecka podczas prób przystawienia do piersi;
• mocny ból piersi podczas przystawiania dziecka;
• objawy refluksu u niemowlęcia;
• słabe przyrosty wagowe niemowlaka;
• problemy z utrzymaniem smoczka w buzi;
• objawy kolki niemowlęcej.

Jak sprawdzić czy dziecko ma skrócone wędzidełko?

Występowanie wyżej wymienionych wyżej objawów może mieć różne przyczyny. Jeżeli są to jednorazowe incydenty, powodem może być ząbkowanie, infekcja wirusowa, pojawienie się afty w buzi dziecka, przebodźcowanie, czy też ból brzuszka. Jeżeli jednak objawy te występują regularnie i zmiana nawyków, pozycji karmienia czy też codziennej rutyny nie wpłynęła na zniwelowanie wspomnianych zachować, wówczas warto sprawdzić, czy winne nie jest właśnie krótkie wędzidełko językowe. Przed wizytą u specjalisty, rodzic może sam spróbować zajrzeć do buzi dziecka. Jak to zrobić?

• Kiedy dziecko płacze należy obserwować, czy krawędź języka jest przynajmniej na tej wysokości co kąciki ust.
• Kiedy dziecko unosi język w kierunku podniebienia, można obserwować czy widoczna jest lub czy jest wyczuwalna błona, która mogłaby uniemożliwiać mu uniesienie języka.
• Po wystawieniu przez dziecko języka na brodę, możemy zaobserwować, czy jego czubek przypomina kształtem serc.
• Przesuwając palcem po dole dziąsła, możemy zauważyć, czy dziecko wodzi językiem za palcem.
• Odchylając w dół brodę dziecka oraz dolną wargę, możemy zaobserwować, czy język zostaje na granicy dolnych dziąseł lub dolnej wargi.

Dlaczego konieczne jest podcięcie skróconego wędzidełka?

Jeżeli podczas tego typu obserwacji zauważmy wspomniane zachowania/objawy, może to świadczyć o skróconym wędzidełku. W takim przypadku nie ma co dłużej zwlekać z wizytą u specjalisty. Pamiętajmy, że w przypadku skróconego wędzidełka nie możemy liczyć na to, że problem sam się rozwiąże, a wędzidełko np. się rozciągnie. Jedynym słusznym rozwiązaniem jest podcięcie go. A im szybciej zostanie to zrobione, tym lepiej dla dziecka. Podcięcie wędzidełka znajdującego się pod dolną powierzchnią języka w wieku niemowlęcym wpłynie pozytywnie na rozwój dziecka. Pozwoli mu kształtować odpowiednie nawyki podczas nauki samodzielnego jedzenia, przeciwdziała pojawieniu się wad zgryzu u starszych dzieci, a także pozwoli odpowiednio kształtować buzię i ruchy języka do nauki mówienia i poprawnej wymowy.

Czytaj również: Jak nauczyć dziecko pić przez rurkę?

Do jakiego lekarza udać się ze skróconym wędzidełkiem?

Podcinanie wędzidełka podjęzykowego, czyli zabieg frenotomii, jest bardzo krótki i bezpieczny, co najważniejsze w znaczniej większości przypadków nie wymaga hospitalizacji. Frenotomię wędzidełka języka może wykonać specjalista laryngolog, stomatolog lub chirurg. Warto zaznaczyć, że, jak pokazują badania, po wykonaniu zabiegu podcięcia wędzidełka przed ukończeniem 7 doby życia dziecka ponad 80% matek stwierdziło jego pozytywny skutek na karmienie piersią. W przypadku zabiegu wykonanego w późniejszym czasie poprawę odczuło około 74% karmiących.