Wypadanie pochwy po ciąży – przyczyny, objawy, leczenie wypadającej pochwy

Jakie są przyczyny wypadania pochwy i macicy?

Miednica człowieka stanowi wytrzymały pierścień kostny otaczający dolną część tułowia, w jej środku znajduje się otwór, przez który przechodzą m.in. pochwa, odbytnica i cewka moczowa. Między tymi narządami a kośćmi miednicy znajdują się mięśnie i więzadła, które utrzymują ich anatomiczne położenie. Owe mięśnie i więzadła dzieli się funkcjonalnie na aparat podporowy i wieszadłowy narządów płciowych. Mają one zapobiegać wypychaniu macicy i pochwy z miednicy podczas zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej (np. podczas parcia), a jednocześnie być na tyle rozciągliwe, by umożliwić swobodne powiększanie się macicy w ciąży.

Zdarza się, że ich funkcja zostaje zaburzona. Jakie są przyczyny wypadania pochwy i macicy?

• Dzieje się tak podczas porodu drogami natury mięśnie i więzadła utrzymujące pochwę rozciągają się i ulegają uszkodzeniom (zwłaszcza podczas porodu dużego dziecka, porodu wspomaganego kleszczami lub próżnociągiem i powikłanego pęknięciem krocza), co przyczynia się do wypadania pochwy po porodzie.

• Kobiety cierpiące na genetycznie uwarunkowane choroby tkanki łącznej mają słabsze więzadła. Objawia się to m.in. nadmierną ruchomością stawów i wiotką skórą.

• Za wypadanie pochwy może odpowiadać zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej, które „wypycha” żeńskie narządy płciowe na zewnątrz, np. podczas wypróżniania się u osób z zaparciami, z powodu przewlekłego kaszlu i otyłości.

Wypadanie pochwy i macicy może wystąpić także u starszych kobiet, i u których dochodzi do osłabienia mięśni i rozciągnięcia więzadeł utrzymujących pochwę i macicę we właściwym położeniu.

Przeczytaj również: Jaką antykoncepcję wybrać po porodzie?

Wypadanie pochwy po porodzie – jak rozpoznać, że pochwa wypada?

Objawy wypadania pochwy zgłaszane przez pacjentki zależą od stopnia zaawansowania choroby. We wczesnych zmianach występuje obniżenie przedniej, tylnej lub obu ścian pochwy zwane cystocele (z przodu) lub rectocele (z tyłu). W czasie badania ginekologicznego lekarz może też zauważyć cechy obniżenia macicy.

Na tym etapie kobiety zgłaszają ból podczas stosunku, uczucie ciała obcego w pochwie oraz bóle podbrzusza i okolicy krzyżowej, którym mogą towarzyszyć zaburzenia oddawania moczu (np. nietrzymanie moczu) i stolca (zaparcia). W bardziej zaawansowanych przypadkach dochodzi do ukazywania się w szparze sromowej ścian pochwy podczas kaszlu czy parcia na stolec i zaostrzenia dolegliwości. Jeżeli choroba postępuje coraz większa część pochwy ukazuje się na zewnątrz, aż do wypadania macicy, kiedy to między wargami sromowymi widoczna jest jej szyjka.

Wypadanie pochwy po ciąży, a częściej obniżenie pochwy, może dotyczyć kobiet stosunkowo młodych, już przed 40. rokiem życia, zwłaszcza gdy są obciążone czynnikami ryzyka zaburzeń statyki narządów płciowych. Objawy tej choroby zgłasza do 50 proc. dojrzałych kobiet, stąd tak istotne są ćwiczenia wzmacniające mięśnie miednicy. Jeżeli jednak dolegliwości związane z wypadającą pochwą i macicą nasilają się warto udać się do lekarza i zaplanować leczenie.

Czytaj również: Żylaki sromu w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie

Jak leczyć wypadanie pochwy po ciąży?

Najprostszym i najtańszym sposobem walki z problemem wypadającej pochwy jest świadome mu zapobieganie. W tym celu poleca się ćwiczenie mięśni zamykających otwór miednicy zwanych popularnie mięśniami Kegla. W internecie można znaleźć na ten temat wiele filmów instruktażowych. Pomaga to nie tylko w zapobieganiu wypadaniu macicy i pochwy, ale także ułatwia poród drogami natury, przyśpiesza rekonwalescencję po porodzie, chroni przed nietrzymaniem moczu i zwiększa sprawność seksualną. Ciężarne mogą udać się do szkoły rodzenia, gdzie dowiedzą się jak wzmacniać mięśnie krocza i jak zachowywać się podczas porodu, by przebiegał on możliwie mało traumatycznie (powoli, żeby zapobiec pęknięciu krocza).

U kobiet, którym już zdiagnozowano wypadającą pochwę poleca się kremy z estrogenem (poprawiają elastyczność tkanek), ćwiczenie mięśnie Kegla i stosowanie pessarów ginekologicznych (małe urządzenia wkładane przez pacjentkę do pochwy mające podpierać jej ścianki i utrzymywać we właściwej pozycji). Czasami niezbędne jest leczenie operacyjne, zwłaszcza przy wypadającej macicy, polegające na przymocowaniu narządu rodnego za pomocą szwów, specjalnych taśm lub siatek do okolicznych tkanek. Operacja może odbyć się z dostępu przez pochwę, laparoskopowo lub klasycznie, zależnie od decyzji lekarza i pacjentki.

U starszych kobiet cierpiących na wypadanie macicy można wykonać operację jej usunięcia z jednoczasową plastyką pochwy. Taką operację w wielu przypadkach można przeprowadzić przez pochwę lub laparoskopowo z pozostawieniem znikomych śladów na skórze.