Poronienie zatrzymane (chybione) – przyczyny, objawy, postępowanie, kolejna ciąża

Co to jest poronienie zatrzymane?

Poronienie polega na obumarciu płodu wewnątrz macicy do 22. tygodnia ciąży. Po tym okresie nie mówi się już o poronieniu, a o porodzie przedwczesnym. Poronienie jest najczęściej spotykanym powikłaniem ciąży, dotyczy około 15 proc. rozpoznanych ciąż. Wyróżnia się kilka rodzajów poronienia:

• Poronienie zagrażające – zagrożenie poronieniem, które można jeszcze zatrzymać. Objawia się bezbolesnym krwawieniem.
• Poronienie w toku – poronienie, którego już nie da się zatrzymać. Manifestuje się krwawieniem oraz bólami podbrzusza.
• Poronienie zatrzymane – ciąża obumarła, w której nie doszło do wydalenia martwego płodu w ciągu 8 tygodni od stwierdzenia obumarcia. Nazywane również poronieniem chybionym.

Do silnych czynników ryzyka należy wiek matki oraz liczba wcześniejszych poronień. I tak na przykład kobieta w wieku 40 lat z dwoma poronieniami zatrzymanymi w przeszłości ma znacznie większe ryzyko kolejnej straty ciąży niż kobieta w wieku 30. lat i bez obciążenia położniczego. Zajście w kolejną ciążę zależy w dużej mierze od przyczyny poprzednich poronień.

Przeczytaj też: Mięśniaki macicy – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są przyczyny poronienia zatrzymanego?

Przy poronieniach zatrzymanych przyczyny są zróżnicowane, nierzadko nakładają się na siebie.

Najczęstsze powody poronień to aberracje chromosomowe (aberracje chromosomowe to zmiany w liczbie lub strukturze chromosmów). Dane podają, że 50–60 proc. przyczyn poronień samoistnych w pierwszym trymestrze ciąży to właśnie aberracje chromosomowe.

Wszelkie zaburzenia hormonalne również przyczyniają się do poronień – niski poziom progesteronu czy wysoki poziom hormonu luteinizującego. Ponadto do przyczyn poronień zalicza się szeroko pojęte wady anatomiczne macicy. Najczęściej spotykane wady to macica dwurożna, macica z przegrodą, zrosty wewnątrzmaciczne, mięśniaki macicy, niewydolność szyjki macicy czy endometrioza.

Przeczytaj też: Hipotrofia płodu – przyczyny, objawy, leczenie

Przyczyną poronień, szczególnie nawracających, są zaburzenia immunologiczne. Najczęściej jest to zespół antyfosfolipidowy, w którym obok częstych strat ciąż występuje zakrzepica naczyń żylnych i tętniczych.

Poronienie zatrzymane może stanowić konsekwencję poważnych infekcji. Najistotniejszy wpływ ma różyczka, opryszczka oraz cytomegalia. Choroby przewlekłe (np. zaburzenia czynności tarczycy, cukrzyca), toksyczne środki, alkohol, stres psychiczny – to również czynniki mające wpływ na poronienia.

Przeczytaj też: Opryszczka w ciąży – przyczyny, objawy, leczenie

Poronienie zatrzymane – objawy

Najczęstszymi objawami poronienia jest ból w podbrzuszu oraz krwawienie z dróg rodnych. Jeśli obumarły płód nie zostanie wydalony w ciągu 8. tygodni od stwierdzenia jego śmierci, wówczas mamy do czynienia z poronieniem zatrzymanym. W tej sytuacji nie zawsze występują typowe objawy poronienia (krwawienie, bóle dolnej części brzucha).

Objawami poronienia zatrzymanego, które potwierdzają śmierć płodu są:

• brak powiększania się macicy (a więc i brzucha) ciężarnej,
• spadek stężenia hormonu β-hCG (ludzka gonadotropina kosmówkowa) we krwi
• brak czynności serca płodu w badaniu USG.

Powyższe badania lekarz powinien wykonać przy podejrzeniu każdego z rodzajów poronienia (poronienie w toku, poronienie zagrażające czy poronienie chybione).

Przeczytaj też: Co oznacza dla kobiet rejestr ciąż?

Postępowanie przy poronieniu zatrzymanym

W poronieniu zatrzymanym postępowanie jest dwojakie. Dostępna jest droga farmakologiczna albo droga zabiegowa.

Farmakologiczne postępowanie w poronieniu zatrzymanym polega na podaniu pacjentce prostaglandyn, które indukują skurcze macicy. Prowadzą one do wydalenia obumarłego płodu i opróżnienia jamy macicy.

Drugą opcją, bardziej inwazyjną, jest zabieg łyżeczkowania macicy. Zabieg ten odbywa się pod znieczuleniem. Wśród wskazań do łyżeczkowania macicy należy wymienić między innymi obfite krwawienia lub zaleganie krwi w macicy (stwierdzone badaniem USG). Obligatoryjne jest wysłanie poronionego materiału na badanie histopatologiczne, celem próby rozpoznania przyczyny poronienia.

Ciąża po poronieniu zatrzymanym

Przebieg kolejnej ciąży i jej rokowania co do donoszenia zależą od przyczyny poronienia. Dlatego tak ważne jest poszukiwanie powodów i wnikliwa analiza pierwszego poronienia oraz poddanie kobiety chcącej zajść w ciążę specjalistycznej opiece.

Ryzyko poronienia zwiększa się po każdej utracie ciąży. Mówi, się że ryzyko poronienia ciąży wynosi około 40 proc. u kobiety z trzema poronieniami w przeszłości.