Lordoza u dziecka – co to? Przyczyny, objawy, diagnostyka, leczenie

Lordoza u dziecka – czym jest i jakie są jej rodzaje?

Chociaż w mowie potocznej lordoza określana jest mianem wady postawy, tak naprawdę lordoza stanowi naturalne wygięcie kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej.

Już od pierwszych miesięcy życia u dziecka wraz z rozwojem aktywności ruchowych kształtują się poszczególne krzywizny. Lordoza szyjna pojawia się około 3. miesiąca, w momencie podnoszenia główki. W ten sposób kręgosłup absorbuje wstrząsy i utrzymuje ciężar głowy. Nieco później, bo około 1. roku życia następuje rozwój lordozy lędźwiowej.

Specjaliści wyróżniają dwa rodzaje patologicznej lordozy: hipolordozę oraz hiperlordozę (plecy wklęsłe). Pierwsza z nich jest spłyceniem (zniesieniem) kąta lordozy poniżej 20 stopni, natomiast druga – pogłębieniem lordozy, czyli zwiększeniem jej kąta powyżej 50 stopni. U dzieci znacznie częściej mamy do czynienia z hiperlordozą w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. To wada postawy polegająca na patologicznym wygięciu kręgosłupa ku przodowi w części lędźwiowej. Powoduje charakterystyczne wklęsłe wgłębienie w dole pleców.

Objawy lordozy u dziecka

Jednym z flagowych symptomów wskazujących na plecy wklęsłe u dziecka jest zauważalnie pogłębiona lordoza w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, związana z nadmiernym wygięciem kręgosłupa do przodu.

Efektem wady postawy jest obecność przodującego brzucha (wypiętego do przodu) oraz uwypuklonych mięśni pośladkowych. Dysfunkcja wiąże się również z utworzeniem charakterystycznej „litery C”między pośladkami a środkową częścią pleców. Pogłębiona lordoza obciąża odcinek lędźwiowy kręgosłupa, dlatego doprowadza do dolegliwości bólowych w dolnym odcinku pleców. Ponadto powoduje dysproporcję sylwetki i osłabia mięśnie brzucha. Lordoza szyjna objawia się wyraźnym wysunięciem głowy do przodu. Dziecko może wówczas skarżyć się na ból w odcinku szyjnym kręgosłupa, dolegliwości czasem pojawiają się także w odcinku piersiowym.

Skrzywienie generuje problemy związane nie tylko z dolną częścią pleców. Nieleczona lordoza wywołuje bóle, mrowienia lub drętwienia kończyn dolnych i osłabia mięśnie brzucha. Wpływa na ułożenie kręgów względem siebie, przez co zaburzone zostają proporcje całej sylwetki. Ponadto nieleczona lordoza w dłuższej perspektywie może wywoływać przewlekłe bóle pleców i zaburzenia pracy stawów biodrowych. Krzywy kręgosłup negatywnie oddziałuje również na narządy wewnętrzne, powodując zaburzenia trawienia.

Pogłębiona lordoza lędźwiowa – przyczyny

Lordoza pogłębiona u dzieci najczęściej ma charakter wrodzony lub nabyty. Nadmierne wygięcie kręgosłupa do przodu może być związane z niskim poziomem aktywności fizycznej lub spędzaniem czasu w nieprawidłowej pozycji. Patologiczna lordoza to także efekt nadwagi lub otyłości.

Ponadto lordoza u dziecka może być skutkiem stanów zapalnych, pojawiających się w okolicy kręgosłupa – rwy kulszowej, zapalenia krążków międzykręgowych, a także niektórych chorób, takich jak: krzywica, dystrofia mięśniowa (zanik mięśni), achondroplazja oraz gruźlica. Ze skrzywieniem w obrębie kręgosłupa związek ma również nieprawidłowe ustawienie kości miednicy, np. w wyniku zwichnięcia biodra.

Lordoza u dzieci wiąże się z innym skrzywieniem kręgosłupa – kifozą pogłębioną (nadmierne wygięcie na zewnątrz w środkowej części pleców). Do czynników należą także predyspozycje genetyczne – jeśli rodzić zmaga się z tym samym problemem, lordoza lędźwiowa może pojawić się również u dziecka.

Lordoza w odcinku lędźwiowym kręgosłupa – jak ją zdiagnozować?

Aby zdiagnozować lordozę lędźwiową u dziecka, najlepiej udać się do ortopedy lub fizjoterapeuty. Specjalista obejrzy sylwetkę dziecka i wykona odpowiednie testy diagnostyczne. W razie potrzeby zleci także wykonanie zdjęcia RTG kręgosłupa.

Lordoza u dziecka – jak leczyć wygięcie kręgosłupa?

Leczenie lordozy opiera się głównie na rehabilitacji i ćwiczeniach korekcyjnych, których celem jest poprawa sylwetki i zapobieganie jej pogłębianiu. Dzieci ze względu na niezakończony wzrost kostny i plastyczność szkieletu mają największe szanse na całkowite wyleczenie wady kręgosłupa.

Najlepsze rezultaty dają ćwiczenia rozciągające, wzmacniające oraz oddechowe. Gimnastyka korekcyjna musi być wykonywana systematycznie, najlepiej pod opieką fizjoterapeuty specjalizującego się w leczeniu skrzywień kręgosłupa u najmłodszych.

Jeśli u dzieci obserwuje się ograniczenie ruchomości w stawach oraz obecność dolegliwości bólowych, do specjalistycznego leczenia dołącza się również fizykoterapię oraz metody manualne (masaż, poizometryczną relaksację mięśni itp.), które działają przeciwbólowo i wspomagają procesy korekcyjne.

Równie ważnym elementem terapii jest nauczenie dziecka prawidłowej postawy ciała. Szczególną uwagę należy zwracać przede wszystkim na ustawienie stóp, miednicy, kolan, brzucha, kręgosłupa i głowy. Gimnastyka korekcyjna na skrzywienie kręgosłupa często po pewnym okresie staje się dla dzieci mało interesująca, dlatego leczenie lordozy warto realizować w formie zabawy. Można wykorzystać do tego kolorowe woreczki, piłki, ringo, balony i poduszki sensomotoryczne. Niezwykle istotna w procesie terapii lordozy jest świadomość i zaangażowanie rodziców w stworzenie swoim pociechom optymalnych warunków do wykonywania ćwiczeń, nauki, zabawy oraz dostatecznej ilości snu.

W przypadku kiedy wada kręgosłupa ulega pogłębieniu i odpowiednie ćwiczenia fizyczne nie przynoszą rezultatów, konieczne może być noszenie gorsetu ortopedycznego, który ma za zadanie wymuszać jego właściwe ustawienie kręgów względem siebie.