Kuroniówka – co to jest, kiedy się należy, ile wynosi, jak uzyskać?

Czym jest kuroniówka?

Kuroniówka to potoczna nazwa (wywodzi się od nazwiska ministra pracy i polityki socjalnej z początku lat 90-tych XX wieku – Jacka Kuronia) zasiłku wypłacanego osobom bezrobotnym, zarejestrowanym w urzędzie pracy. Jest to pomoc finansowa oferowana przez państwo osobom, które utraciły źródło dochodu w wyniku zwolnienia lub zmniejszenia zatrudnienia, a którym jednocześnie urząd nie jest w stanie zagwarantować nowego miejsca pracy czy stażu w ramach programu promocji zatrudnienia. Nie wszystkim bezrobotnym to świadczenie pieniężne będzie przysługiwać. Aby je uzyskać należy spełnić odpowiednie warunki i złożyć stosowne dokumenty.

Zasiłek dla bezrobotnych – kiedy się należy?

O kuroniówkę mogą występować osoby, które otrzymały status osoby bezrobotnej nie ze swojej winy (np. w wyniku zwolnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy). Warunkiem otrzymania świadczenia jest również fakt pozostawania zatrudnionym przez minimum 365 dni przez ostatnie 18 miesięcy (liczy się również praca w oparciu o umowę zlecenie, na podstawie umowy agencyjnej czy własna działalność gospodarcza), o ile osoby te otrzymywały w tym czasie co najmniej minimalne wynagrodzenie w skali miesiąca oraz opłacana była przez ten czas składka na ubezpieczenia społeczne i fundusz pracy w kwocie wynoszącej najmniej minimalnego wynagrodzenia.

Do pożądanego okresu zaliczany jest urlop wychowawczy, pobieranie renty z tytułu niezdolności do pracy oraz odbywanie zasadniczej służby wojskowej. Również osoby skazane mogą liczyć na wypłatę zasiłku, o ile wykażą, iż wykonywały pracę w okresie tymczasowego aresztowania lub odbywania kary pozbawienia wolności i w tym czasie odprowadzały składki ubezpieczenia zdrowotnego.

Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych w 2023?

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych jest ściśle ustalona i każda uprawniona osoba, niezależnie od miejsca zamieszkania, otrzymuje taką samą kwotę. Są jednak pewne progi – to staż pracy decyduje o tym czy bezrobotny otrzyma świadczenie w wysokości 80%, 100% czy 120% ustalonej stawki.

Aby uzyskać 100%, czyli cały zasiłek podstawowy, należy udowodnić, iż staż pracy osoby ubiegającej się o to świadczenie wynosi co najmniej 5 lat. Na konto bezrobotnych, którzy znajdują się w tym progu, czyli przepracowali od 5 do 20 lat wpływa zasiłek w wysokości 1491,90 zł brutto, co na rękę daje 1357,63 zł. Kwota ta jednak obowiązuje jedynie przez pierwsze 3 miesiące pozostawania bez pracy. Po tym czasie zostaje obniżona do wysokości 1 171,60 zł brutto, co przekłada się na kwotę 1066,16 zł netto.

Wysokość zasiłku dla bezrobotnych ma jeszcze dwa inne progi:

• zasiłek obniżony – przysługuje osobom, których staż pracy wynosi mniej niż 5 lat. Przez pierwszych 90 dni, kwota kuroniówki jest wypłacana w wysokości 1193,60 zł brutto, co na rękę daje 1086,18 zł. Po upływie 3 miesięcy posiadania prawa do zasiłku na konto wpływa już tylko 852,94 zł (937,30 zł brutto);
• zasiłek dla bezrobotnych podwyższony – przysługuje osobom, których staż pracy wynosi więcej niż 20 lat. Otrzymują oni wtedy (przez pierwsze 3 miesiące) 120% podstawowej kwoty zasiłku, czyli 1790,30 zł brutto, co na rękę daje 1629,17 zł. Po tym czasie stawka kuroniówki zostaje zmniejszona do kwoty 1406,00 zł brutto, czyli 1279,46 zł netto.

Zasiłek dla bezrobotnych jest wypłacany przez powiatowy urząd pracy w ciągu dwóch tygodni od dnia, w którym upłynął okres, za który świadczenie to jest należne. Stawka za niepełny miesiąc jest ustalana według wzoru: kwota przysługującego zasiłku podzielona przez 30 i pomnożona przez liczbę dni kalendarzowych przypadających na czas przysługiwania zasiłku.

Zasiłek dla bezrobotnych – jak długo może być wypłacany?

Zasiłek dla bezrobotnych jest przyznawany przez Urząd Pracy na okres 180 albo 360 dni. Standardowo świadczenie to będzie wypłacane przez pół roku, jeżeli osoba bezrobotna zarejestruje się w danej jednostce na obszarze powiatu, którego stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku nie przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju. Takich sytuacji będzie większość, gdyż obecnie bezrobocie w Polsce nie przekracza poziomu 6%.

Jeżeli natomiast zostanie spełnionych któryś z poniższych warunków, Urząd Pracy będzie zobowiązany przyznać świadczenie na okres jednego roku:

• bezrobotny zarejestruje się na terenie powiatu, na którym stopa bezrobocia w dniu 30 czerwca roku poprzedzającego dzień nabycia prawa do zasiłku przekraczała 150% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju;
• bezrobotny jest rodzicem samotnie wychowującym co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat;
• bezrobotny przekroczył 50. rok życia przy jednoczesnym udokumentowanym 20-letnim stażu pracy lub okresie uprawniającym do zasiłku;
• bezrobotny ma na utrzymaniu co najmniej jedno dziecko w wieku do 15 lat, jednocześnie jego współmałżonek również jest osobą pozostającą bez pracy, bez prawa do zasiłku.

Jak wygląda rejestracja osoby bezrobotnej w Powiatowym Urzędzie Pracy?

Rejestracji w urzędzie pracy można dokonać nie wychodząc domu, za pomocą portalu praca.gov.pl. Wystarczy dysponować bezpiecznym podpisem elektronicznym lub potwierdzonym profilem zaufanym. Należy mieć również zeskanowane wszystkie wymagane dokumenty, czyli:

• dowód osobisty lub inny dokument umożliwiający potwierdzenie tożsamości;
• świadectwa pracy ze wszystkich dotychczasowych miejsc zatrudnienia;
• dokumenty uwierzytelniające posiadane wykształcenie (dyplomy, świadectwo ukończenia szkoły oraz zaświadczenia o ukończonych kursach bądź szkoleniach);
• ewentualne orzeczenie o stopniu niepełnosprawności bądź zaświadczenie o przeciwwskazaniach do wykonywania określonych prac.

Rejestracji można również dokonać w urzędzie pracy. Wszystkie dokumenty należy wówczas mieć w oryginałach, do wglądu pracownika.

Komu nie przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?

Wśród osób bezrobotnych, nieuprawnionych do otrzymywania zasiłku są m.in.:

• osoby, które dostały ofertę pracy, udziału w stażu, szkoleniu lub przedstawiono im propozycję przygotowania zawodowego dorosłych, ale ich nie przyjęły;
• osoby, które są w trakcie płatnych praktyk absolwenckich i otrzymują wynagrodzenie w kwocie przekraczającej połowę miesięcznego minimalnego wynagrodzenia za pracę;
• osoby, które dostały od pracodawcy, podczas rozwiązywania stosunku pracy, odszkodowanie za skrócenie okresu wypowiedzenia;
• osoby zwolnione dyscyplinarnie;
• osoby, które w okresie 6 miesięcy od rejestracji w urzędzie pracy rozwiązały stosunek pracy za porozumieniem stron lub w wyniku wypowiedzenia. Istnieje tu jednak kilka wyjątków: można otrzymać świadczenie, jeśli rozwiązanie umowy nastąpiło z przyczyn dotyczących zakładu pracy lub jeżeli wypowiedzenie nastąpiło z powodu zmiany miejsca zamieszkania.

Gdy pracownik sam zrezygnuje z dotychczasowego zatrudnienia również może otrzymać kuroniówkę, z tym, że prawo do świadczenia nabędzie 90 dni po zarejestrowaniu się w instytucjach rynku pracy.