Bielactwo u dziecka – przyczyny, objawy, leczenie

Bielactwo nabyte i bielactwo wrodzone

Bielactwo to przewlekła choroba skóry objawiająca się uogólnionym, wyraźnym zmniejszeniem intensywności jej zabarwienia lub miejscowymi białymi plamami na ciele. Za prawidłowe zabarwienie skóry odpowiedzialna jest melanina, produkowana przez komórki zwane melanocytami. Ilość pigmentu wpływa na odcień karnacji – im mniej barwnika, tym cera jest jaśniejsza. U osób z bielactwem zaburzenia w wytwarzaniu komórek pigmentowych skutkują znacznym pojaśnieniem skóry, włosów i tęczówek.

Wyróżnia się dwa rodzaje bielactwa – bielactwo wrodzone, czyli albinizm, i bielactwo nabyte. Albinizm jest chorobą dziedziczną, uwarunkowaną genetycznie, a spowodowaną zaburzeniem funkcji enzymów wytwarzających melaninę. Jest to bielactwo wrodzone uogólnione, czyli choroba pojawia się już od urodzenia. Odbarwienia obejmują całą skórę oraz tęczówki dziecka. Jest to choroba występująca obecnie bardzo rzadko, zwłaszcza w Polsce.

Częściej zdarza się bielactwo nabyte u dzieci, które od albinizmu różni się tym, że odbarwienia skóry nie pojawiają się od razu po urodzeniu, a dopiero po pewnym czasie, z reguły między 10. a 30. rokiem życia. Raczej nie zajmują one całego ciała, zwykle przybierają formę odgraniczonych jasnych plam. Przyczyna bielactwa nabytego nie jest do końca poznana, podejrzewa się jednak wpływ czynników genetycznych, autoimmunologicznych oraz zaburzeń funkcji melanocytów. Bielactwo zatem nie jest chorobą zakaźną.

Sprawdź również: Oparzenia słoneczne u dzieci – jak leczyć?

Albinizm u dzieci – bielactwo wrodzone uogólnione

W bielactwie wrodzonym uogólnionym (albinizmie) objawy widoczne są po urodzeniu dziecka. Skóra dziecka jest bardzo jasna o lekko różowym zabarwieniu. Włosy, rzęsy i brwi są białe lub żółtawe. Tęczówki oczu mają jasne, niebieskie zabarwienie, czasami zdarza się, że są bezbarwne – wtedy w wyniku przeświecania znajdujących się głębiej naczyń krwionośnych, sprawiają wrażenie lekko czerwonych. U dziecka może często występują objawy oczne. Zdarza się, że występuje nadwrażliwość na światło, światłowstręt, zmniejszenie ostrości wzroku, a nawet nierównoległe ustawienie gałek ocznych, czyli zez.

Z powodu niedoboru melaniny dziecko z bielactwem wrodzonym jest szczególnie narażone na szkodliwy wpływ promieniowania ultrafioletowego. Światło słoneczne często powoduje u nich oparzenia skóry oraz może doprowadzić do uszkodzenia wzroku. Osoby chore na albinizm mają też podwyższone ryzyko rozwoju nowotworów skóry.

Białe plamy na skórze u dziecka – objaw bielactwa nabytego

Nabyte bielactwo u dzieci najczęściej objawia się pojawieniem mniejszych bądź większych, bardziej lub mniej rozlanych plam odbarwieniowych skóry. Jest stosunkowo częstą chorobą, zmiany skórne mogą dotyczyć właściwie każdej okolicy ciała i dotykać zarówno chłopców, jak i dziewczynki.

Objawy bielactwa u dziecka:

• występowanie białych plam na skórze, przebarwionych na obwodzie,
• plamy na ciele są dobrze odgraniczone, wyraźnie odznaczają się od otaczającej skóry,
• wielkość odbarwień jest różna,
• często zmiany na skórze występują mnogo, choć zdarza się też, że są pojedyncze,
• często występują plamy na twarzy, szyi, kończynach, dłoniach, wokół oczu, ust,
• najczęściej są symetryczne, zlokalizowane po obu stronach ciała,
• często odbarwienia pojawiają się w miejscu otarcia, urazu
• stres lub promieniowanie słoneczne może powodować nasilenie się plam u dziecka
• czasami może dojść do pojawiania się nowych plam lub powiększania istniejących

Bielactwu nabytemu u dzieci mogą towarzyszyć inne schorzenia, takie jak choroby tarczycy, cukrzyca, niedokrwistość złośliwa, łysienie plackowate, choroba Addisona czy choroba Leśniewskiego-Crohna.

Inne przyczyny białych plam na ciele dziecka

Nie każde odbarwienie skóry u dziecka jest objawem bielactwa. Często białe plamy na skórze pozostają po procesie zapalnym, który może być wywołany przez wiele innych przypadłości. Choroby, które mogą odpowiadać za pojawienie się przebarwień na skórze dziecka to np. łuszczyca, atopowe zapalenie skóry, łupież pstry, łupież biały, sarkoidoza czy gruźlica.

Łupież pstry to bardzo częsta choroba skóry wywoływana przez grzyb Malassezia furfur. Pojawiające się tutaj drobne przebarwienia początkowo mają barwę brunatną, następnie łuszczą się i doprowadzają do powstania białych plamek na powierzchni skóry. Odbarwienia te występują najczęściej na plecach, karku i ramionach.

Łupież biały (zwykły) najczęściej występuje na owłosionej skórze głowy, powodując delikatne złuszczanie się oraz nasilając łojotok. Może jednak wystąpić też na skórze nieowłosionej np. twarzy i kończynach. Charakterystyczne dla tej choroby są białe plamy o wyraźnie zaznaczonej granicy.

Odbarwienia pozapalne, do powstania, których może dojść w atopowym zapaleniu skóry, toczniu rumieniowatym czy liszaju twardzinowym mogą mieć różną wielkość i kształt, podstawą jest tutaj rozpoznanie choroby głównej.

Leczenie bielactwa u dzieci

Lekarz rozpoznaje bielactwo u dziecka na podstawie wyglądu zmian skórnych. W przypadku albinizmu możliwe jest wykonanie badań genetycznych. Niestety nie ma obecnie w pełni satysfakcjonujących metod leczenia bielactwa.

Z pośród leków stosuje się miejscowo steroidy, inhibitory kalcyneuryny czy pochodne witaminy D. Znaczną skuteczność osiąga stosowanie fototerapii. Czasami również wykonuje się przeszczepy naskórka. Często leczenie bielactwa nie przynosi jednak oczekiwanego rezultatu. W przypadku albinizmu konieczne jest stosowanie kremów z filtrem przeciwsłonecznym i ochrona przed słońcem. Chory powinien przebywać pod kontrola dermatologa i okulisty.