Aborcja farmakologiczna – przebieg, skuteczność, powikłania, czy jest legalna w Polsce?

Na czym polega aborcja farmakologiczna?

Pod pojęciem aborcji farmakologicznej rozumie się przerwanie ciąży poprzez podanie kobiecie doustnie lub dopochwowo substancji, które mają za zadanie przerwanie ciąży. Powstrzymują one rozwój zarodka, a następnie wywołują krwawienie przyczyniające się do wydalenia tkanek. Aborcja farmakologiczna wywołuje skutki zbliżone do poronienia naturalnego , powodując często silne skurcze macicy oraz obfite krwawienie z dróg rodnych.

Do kiedy można przeprowadzić aborcję farmakologiczną?

Światowa Organizacja Zdrowia stoi na stanowisku, że aborcja farmakologiczna powinna być przeprowadzona na możliwie wczesnym etapie ciąży.

Najmniejszym ryzykiem obarczona jest aborcja niezwłocznie po potwierdzeniu ciąży, nie dalej niż do końca 9. tygodnia rozwoju zarodka, choć tabletki poronne mogą być bezpiecznie stosowane do końca pierwszego trymestru (12. tydzień). W określonych sytuacjach z medycznego punktu widzenia dopuszcza się możliwość przerwania ciąży nawet do końca drugiego trymestru, przy czym po 12. tygodniu proces wymaga kontroli lekarskiej.

Jak przebiega aborcja farmakologiczna?

Aborcja farmakologiczna polega na podaniu kobiecie dwóch środków poronnych. Rodzaje preparatów farmakologicznych wykorzystywanych do przeprowadzenia aborcji to mifepriston i misoprostol. Przed ich podaniem należy upewnić się co do ogólnego stanu zdrowia pacjentki, a także sprawdzić historię jej choroby.

Pierwszy z środków farmakologicznych, mifepriston (RU-486), to syntetyczny steroid, pochodna noretysteronu. Powoduje on odklejenie się komórki jajowej od ścianki macicy i blokuje działanie progesteronu. Mifepriston jest podawany doustnie. Drugi ze środków farmakologicznych to misoprostol podawany w formie dopochwowej. Jeżeli po podaniu pierwszej dawki obu leków skurcze macicy nie są na tyle silne, aby doprowadzić do wydalenia zarodka wraz z wyściółką macicy, podaje się dodatkową dawkę misoprostolu. Typowy „zestaw aborcyjny” składa się z jednej tabletki mifepristonu i czterech tabletek misoprostolu.

O ile misoprostol można spotkać jako substancję czynną w wielu lekach (np. na choroby stawów lub przewodu pokarmowego), nie jest on oficjalnie sprzedawany jako lek poronny. Z kolei mifepriston w ogóle nie został dopuszczony do obrotu w Polsce.

Warto pamiętać, że sporadycznie pomimo obumarcia płodu dochodzi jedynie do częściowego wydalenia zarodka. W takich sytuacjach niezbędne okazuje się usunięcie zawartości macicy przy pomocy metody próżniowej, łyżeczkowania lub innych zabiegów mechanicznych. W przeciwnym razie może dojść do zakażenia i stanu zapalnego niebezpiecznego dla zdrowia lub życia kobiety.

Przez kilka dni po zabiegu kobieta może odczuwać ból brzucha, zazwyczaj pojawia się też intensywne krwawienie z dróg rodnych.

Przeciwwskazania do aborcji farmakologicznej

Metoda farmakologiczna przerywania ciąży, choć skuteczna, nie zawsze będzie optymalnym wyborem. Przeciwwskazania do aborcji farmakologicznej to:

• ciąża pozamaciczna;
• spirala wewnątrzmaciczna;
• niedokrwistość;
• uczulenie na substancje czynne środków poronnych;
• choroby krwotoczne;
• choroby serca;
• niewydolność nerek lub wątroby.

Jaka jest skuteczność aborcji farmakologicznej?

Skuteczność aborcji domowej ocenia się na 95-97%. Ze względu na tak wysoki odsetek powodzenia wiele kobiet decyduje się właśnie na tę metodę przerwania ciąży. Należy jednak podkreślić, że w Polsce jest ona legalna wyłącznie w ściśle określonych przypadkach.

Czy aborcja farmakologiczna jest bezpieczna?

Zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia zahamowanie rozwoju ciąży i aborcja farmakologiczna są bezpieczne, jeżeli zostały prawidłowo przeprowadzone w ciągu pierwszych 12. tygodni ciąży. Decydując się na farmakologiczne usunięcie ciąży należy jednak brać pod uwagę potencjalne skutki uboczne. Po zażyciu tabletek poronnych może dojść do infekcji, nadmiernego upływu krwi. Typowe objawy obejmują też bóle głowy, nudności, wymioty i biegunkę.

Zaleca się, aby w około 10-14 dni po zabiegu skorzystać z kontroli lekarskiej w celu sprawdzenia, czy zabieg aborcji przebiegł prawidłowo. Niekiedy niezbędne okazuje się odessanie zawartości macicy, co samo w sobie stanowi silny dyskomfort dla pacjentki.

Kiedy wolno przeprowadzić aborcję farmakologiczną zgodnie z prawem?

Czy aborcja w Polsce można zrobić aborcję? 24 stycznia 2024 r. do Sejmu trafił projekt poselski dotyczący wprowadzenia legalnej aborcji do 12. tygodnia ciąży.

Póki co, legalność aborcji farmakologicznej została określona w art. 4a ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży. Obecnie, w związku z niedawną aktywnością Trybunału Konstytucyjnego w tym zakresie, usunięcia ciąży można dokonać wyłącznie w przypadku, gdy:

• ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej;
• zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (np. gwałtu).

Jednocześnie w pierwszym przypadku terminem granicznym jest osiągnięcie przez płód zdolności do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej. W drugim zaś aborcja jest dopuszczalna do 12. tygodnia ciąży. W obu sytuacjach aborcję może przeprowadzić wyłącznie lekarz w szpitalu po otrzymaniu pisemnej zgody kobiety.

W przypadku niechcianej ciąży aborcja medyczna może okazać się jedynym sposobem na usunięcie rozwijającego się zarodka. Restrykcyjne podejście do zagadnienia pociąga jednak za sobą rozwój tzw. turystyki aborcyjnej i szukania pomocy w państwach ościennych.