Krzywe zęby u dzieci – przyczyny, leczenie, aparat ortodontyczny, zapobieganie

Krzywe zęby – dlaczego zęby rosną krzywo?

Najczęstszą przyczyną krzywego zgryzu u dziecka jest wada odziedziczona po rodzicach, np.: tyłozgryz, przodozgryz, zgryz krzyżowy, otwarty.

Krzywo wyrastające zęby stałe (np. jedynki) mogą być wynikiem przebytego urazu lub przedwczesnej utraty zębów mlecznych w wyniku próchnicy.

Jakie są inne przyczyny krzywych zębów?W czasie rozwoju płodowego dziecka zawiązki zębów mogą ulec przemieszczeniu, co skutkuje wyrastaniem zębów w nieprawidłowej kolejności, lub w innej lokalizacji – na przykład na podniebieniu. Zdarza się, że powstaje zbyt dużo lub zbyt mało zawiązków zębów. Jeśli wyrośnie zbyt dużo zębów, powstaną stłoczenia, a jeśli zbyt mało – to powstaną szpary między zębami.

Krzywe zęby u niemowlaka są wywołane ssaniem palca lub smoczka. Starsze dzieci często nabywają szkodliwych nawyków, takich jak gryzienie ołówków, obgryzanie paznokci, które również przyczyniają się do powstania zaburzeń zgryzu.

Krzywe zęby – leczenie ortodontyczne

Zgryz po raz pierwszy powinien być oceniony przez pediatrę lub dentystę u dziecka w wieku 3 lat. Kolejna kontrola powinna być przeprowadzona w wieku 6–8 lat, gdy zaczyna się wymiana uzębienia oraz w wieku 12–14 lat, gdy dziecko ma już wszystkie zęby stałe. Jeśli lekarz zauważy krzywe zęby mleczne, powinien zalecić wizytę u ortodonty.

Ortodonta oceni wadę zgryzu i dobierze odpowiedni rodzaj aparatu ortodontycznego dla dzieci – stały lub ruchomy. Aparaty ruchome zalecane są dla dzieci, które posiadają uzębienie mleczne lub mieszane. Powinny być noszone minimum 6 godzin w ciągu dnia i przez całą noc. Nieleczenie krzywych zębów u małego dziecka może przyczynić się do nasilenia wady. Krzywe zęby stałe u dziecka są wskazaniem do założenia stałego aparatu.

Do leczenia lekkich wad i utrzymywania prostego zgryzu po leczeniu służą bezbarwne nakładki prostujące zęby. Należy je nosić przez całą dobę, zdejmuje się je jedynie w trakcie posiłku.

Chirurgiczne prostowanie zębów jest zalecane w przypadku zatrzymanego kła na podniebieniu. Zabieg polega na usunięciu fragmentu kości i odsłonięciu zęba, przyklejeniu do niego zamka ortodontycznego i założenia łuku, który będzie ciągnął ząb w odpowiednie miejsce.

Czasami podczas leczenia konieczne jest usunięcie krzywo wychodzących zębów stałych, o zmienionej budowie lub niemieszczących się w łuku zębowym.

Krzywe zęby u dzieci – ortodonta – wizyty

Na pierwszej wizycie ortodonta poszuka przyczyny krzywo wyrzynających się ząbków, pobierze wyciski szczęk, zleci wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. Lekarz na podstawie zebranych informacji zaplanuje leczenie i dobierze odpowiedni aparat na zęby.

Samo zakładanie aparatu nie boli, ale przez kilka dni dzieci mogą odczuwać dyskomfort podczas gryzienia pokarmu. Zalecane są comiesięczne wizyty kontrolne, na których zostanie oceniony postęp leczenia, a aparat zostanie wyregulowany. Cena aparatu na zęby jest niestety wysoka. Aparat ruchomy kosztuje około 500–600 zł, a stały 1500 zł za łuk. Do tego należy doliczyć cenę wizyt kontrolnych – około 150 zł.

NFZ refunduje aparaty ortodontyczne dzieciom do 12. roku życia, a wizyty kontrolne do 13. roku życia. Leczenie zgryzu powinno trwać około 2 lata, a po zdjęciu aparatu należy założyć retencję, która zapobiegnie nawrotom wady.

Krzywe zęby – aparat ortodontyczny – zalecenia

Podczas noszenia aparatu na krzywe zęby bardzo ważne jest utrzymywanie prawidłowej higieny jamy ustnej. Zęby należy myć 2 razy dziennie szczoteczką o średniej twardości oraz pastą z fluorem. Starsze dzieci mogą używać dodatkowo płukanek do jamy ustnej i nitek dentystycznych. Ruchomy aparat należy myć 2 razy dziennie pod bieżącą wodą.

Nie zapominajmy o wizytach kontrolnych u stomatologa co 3 miesiące, w czasie których lekarz przeprowadzi profilaktykę fluorkową oraz wyleczy aktywne ogniska próchnicy.

Krzywe zęby u dziecka – jak zapobiegać?

Bardzo ważne jest karmienie dziecka piersią. U noworodka występuje fizjologiczne tyłożuchwie. Ssanie piersi wzmacnia mięśnie twarzy i stymuluje szczęki do prawidłowego wzrostu. Smoczki powinny mieć kształt anatomiczny, dopasowany do buzi niemowlaka. U starszych dzieci zapobieganie krzywym mleczakom polega na wspieraniu rozwoju ogólnofizycznego, dbaniu o prawidłową postawę ciała i zapewnianiu dużej ilości ruchu.

Należy chronić dzieci przed szkodliwymi nawykami. Pamiętajmy, że próchnica również może być przyczyną krzywych zębów dziecka, dlatego należy dbać o higienę jamy ustnej i regularnie odwiedzać stomatologa.