Mamo, co to jest seks

Dzieci w wieku 3-5 lat interesują się cielesnością tak samo, jak wieloma innymi sprawami, z którymi się stykają i których nie rozumieją. Są zafascynowane działaniem ludzkiego ciała i chcą się dowiedzieć więcej o jego budowie. Dostrzegają różnice pomiędzy płciami i zastanawiają się, w jaki sposób na świecie pojawiają się dzieci. Za dziecięcym zainteresowaniem seksem nie kryją się takie same emocje i odczucia jak u dorosłych, np. pożądanie. Dzieci nie czują się zażenowane ani zawstydzone tematem seksualności. Maluch traktuje pytanie o to, jak dostał się do twojego brzucha tak samo, jak pytanie o to, dlaczego na niebie są chmury. I wcale nie chce znać technicznych szczegółów. Dlatego nie ma sensu opowiadać mu o wytrysku czy przebiegu porodu. Wystarczy prosta odpowiedź, która zaspokoi ciekawość dziecka. Podpowiadamy jak rozmawiać z maluchem o seksie. Jak zachować powagę i spokój, a jednocześnie przekazać ważną wiedzę?

Jak rozmawiać o seksie?

• Postaraj się opanować wstyd. "Co to jest penis? Którędy rodzi się dziecko?"… Twój kilkulatek właśnie zadał podobne pytanie, a ty czujesz się skrępowana? To normalne, że w pierwszej chwili nie wiesz, co powiedzieć. Zachowywuj się spokojnie i naturalnie. Jeżeli pytanie jest dla ciebie kłopotliwe nie daj dziecku tego odczuć. Malec od razu wyczuje twój niepokój. Może nawet pomyśleć, że chcesz przed nim ukryć coś strasznego.

• Poćwicz. Jeśli swobodne mówienie o seksie i seksualności sprawia ci trudność, zastanów się wcześniej, jak mogłabyś odpowiedzieć na konkretne pytanie dziecka. Poszukaj książek na ten temat skierowanych do rodziców, dowiesz się co radzą specjaliści. Możesz też poszukać książek skierowanych do dzieci w wieku twojego malucha. I gdy on zacznie cię pytać o sprawy seksu, możesz posiłkować się książką.

• Mów prostym językiem. Odpowiadaj na pytania dziecka krótko i w nieskomplikowany sposób. Używaj prostych, znanych dziecku słów. Wystarczy powiedzieć np., że dziecko rośnie w brzuchu mamy, zamiast tłumaczyć, że do zapłodnienia dochodzi w macicy. Dostosuj też sposób mówienia, do możliwości zrozumienia dziecka. Małe dziecko nie jest gotowe np. na dużo anatomicznych szczegółów i nazw.

• Podążaj za dzieckiem. Maluch zwykle pyta o rzeczy, które akurat w tej chwili go interesują, o których akurat myśli. Więc nie pogłębiaj tematu, jeżeli dziecko o go samo nie drąży. Nie mów o szczegółach porodu, jeżeli dziecko tylko pyta jak się dostało do brzucha mamy. Wystarczy, że odpowiesz na jego pytania w najprostszy możliwy sposób.

• Nie zbywaj. Nie lekceważ pytań swojego dziecka, nie mów, że to nie czas i miejsce na takie rozmowy ani nie okazuj oburzenia ciekawością malucha ("Co ci przyszło do głowy?", "To nie są sprawy dzieci"). Jeśli naprawdę nie masz czasu, powiedz, kiedy będziecie mogli porozmawiać i zapewnij malca, że wszystko mu wytłumaczysz (i dotrzymaj słowa). W innym wypadku dziecko poczuje, że tematów związanych z cielesnością nie należy poruszać, bo są wstydliwe albo dotyczą czegoś złego. Maluch może wręcz czuć się winny, że w ogóle zastanawia się nad nurtującymi go kwestiami.

• Zachęcaj do zadawania pytań. Zamiast: "Skąd takie dziwne pytanie?" powiedz: "To bardzo ciekawe, o co pytasz" albo "Słusznie, że zwróciłeś na to uwagę". I powtarzaj dziecku jak najczęściej, że zawsze może do ciebie przyjść z każdym, nawet najdziwniejszym pytaniem.
  Twoje dziecko głośno zadało pytanie o seks, gdy staliście w kolejce w sklepie albo w poczekalni u lekarza ("Mamo, co to jest pochwa?")? Nie okazuj zdenerwowania czy zażenowania. Dziecko przecież nie wie, że pyta o rzeczy, o których nie mówi się publicznie. Wytłumacz - spokojnie i cierpliwie, że to sprawy intymne i nie należy o nich rozmawiać w sklepie, tylko w domu. Dziecko nie będzie wówczas czuło obaw przed rozmową z tobą.

• Korzystaj z przykładów. Możesz zacząć tłumaczyć dziecku, jak powstaje nowe życie, jeszcze zanim maluch zada pierwsze pytanie. Odwołaj się do przykładów ze świata zwierząt, pokaż w zoo zwierzęta, które opiekują się swoimi młodymi, poczytaj bajki, w których jest mowa o powiększającej się rodzinie. Pamiętaj tylko, aby nie przeładowywać malca zbyt dużą ilością informacji, a tym bardziej nie obciążać naukową terminologią.

• Wybierz odpowiedni moment. Jeżeli decydujesz się sama zacząć rozmowę o "tych sprawach" wybierz moment, kiedy oboje, ty i maluch, jesteście zrelaksowani i swobodni. Porozmawiajcie np. podczas wspólnej zabawy albo wieczornego czytania bajki.

Jak nazywać narządy płciowe?

Niestety, w języku polskim niewiele jest określeń, jakimi można nazywać narządy płciowe. Najwięcej jest wyrażeń typowo medycznych i wulgarnych. Jak więc wybrać te, które nadają się do rozmowy z kilkulatkiem?

• Pod żadnym pozorem nie używaj słów wulgarnych. W przeciwnym wypadku trudno będzie ci nauczyć dziecko szacunku do ciała i seksualności.
• Unikaj niejasnych określeń. Dziecku, które o narządach płciowych potrafi powiedzieć jedynie "to", trudno będzie w przyszłości otwarcie rozmawiać o seksie. Unikaj też okreslen poejoratywnych i kojarzących się ze wstydem i czymś złym.
• Możesz używać zdrobnień i wyrazów, które. Uważaj tylko, żeby nie tworzyć określeń kojarzących się ze wstydem.
• Określenia medyczne (penis, pochwa) to jeden z lepszych wyborów. Są neutralne i prawidłowe.

O co może zapytać dziecko i co odpowiadać:

Jak nowe dziecko wyjdzie z brzucha?

Jeśli właśnie jesteś w ciąży, powiedz, że kiedy dziecko w twoim brzuchu urośnie i będzie już mogło się urodzić, tata zawiezie mamę do szpitala i tam lekarze pomogą urodzić małą siostrzyczkę bądź braciszka. A jeżeli dziecko będzie dopytywać: "Czy ono śpi? Czy jest tam samotne? Czy nie wypadnie podczas robienia siusiu?", odpowiadaj w prosty sposób: że śpi, gdy jest zmęczone, że mama cały czas jest z nim i dba o to, aby nie wypadło na zewnątrz.

Czy tata też może urodzić dziecko?

"Nie, tylko kobiety mogą rodzić dzieci."

Co wy robicie?

Dziecko weszło do waszej sypialni w najmniej odpowiednim momencie? Choć to trudne, postaraj się zachować spokój. Pamiętaj, że maluch też prawdopodobnie jest wystraszony i zdezorientowany. Nie zawstydzaj go i nie karć, to nie jego wina, że was zobaczył. W takiej sytuacji warto jak najszybciej porozmawiać z dzieckiem: wyjaśnij, że mama i tata okazywali sobie miłość i że to wasze prywatne sprawy. Zapewnij, że nie stało się nic złego.

Co to jest seks?

"To sposób, w jaki dorośli mogą okazywać sobie miłość", "To sposób, w jaki mama i tata przytulają się i całują, kiedy są sami". Zaznacz też, że seks jest zarezerwowany tylko dla osób dorosłych.

Pokaż, jak robi się dziecko.

Powiedz po prostu: "Nie pokażę ci, bo to intymne sprawy między mamą a tatą."

Bardzo lubię Franka / Basię / panią wychowawczynię. Czy też możemy mieć dziecko?

Najprościej odpowiedzieć: "Nie, dzieci mogą mieć tylko dwie dorosłe osoby."