Ułożenie dziecka przed porodem

Dziecko w macicy przyjmuje różne pozycje w zależności od miejsca, w którym się znajduje, swojego wieku i długości pępowiny. Do 33.-34. tygodnia ciąży maluch ma dużo miejsca i dowolne się układa, fika koziołki, które doskonale czujesz. Dopiero na kilka tygodni przed porodem usadawia się w określonej pozycji, w której się urodzi. Wyróżnia się kilka pozycji dziecka w łonie matki:

1. Położenie podłużne główkowe (inaczej potylicowe przednie) - najlepsza pozycja dla dziecka do porodu, spotykana u ponad 90% noworodków. Maluch kieruje się głową w dół, tyłem w stronę brzucha mamy. Podczas skurczów macicy dziecko toruje sobie drogę na świat główką, a dokładniej częścią potyliczną, która jest przystosowana do przedzierania się przez kanał rodny. Tak wpasowane między kości miednicy dziecko łatwiej przesuwa się podczas skurczów partych.

Gdy maluch przyjmuje tę pozycję do porodu, możesz zauważyć, że łatwiej ci się oddycha, ale też częściej odwiedzasz toaletę. Czujesz, jak kopie cię po żebrach; bicie serduszka można wysłuchać poniżej twojego pępka.

Przeczytaj też: Jak spać w ciąży? Najlepsza pozycja

To ułożenie ma kilka odmian:

• położenie potylicowe tylne oznacza, że maleństwo skierowane jest głową w dół, a potylicą uciska na kręgosłup mamy. Ze względu na trudności z wpasowaniem się kanał rodny poród jest trudniejszy. Może odbyć się siłami natury, choć czasem wymaga użycia kleszczy lub próżnociągu, rzadziej kończy sie cesarką. Zwykle główka dziecka jednak obraca się w prawidłową, fizjologiczną stronę. Jeśli okaże się, że twoje dziecko przyjęło to położenie, możesz mu pomóc, wykonując ruchy okrężne miednicą.
• położenia odgięciowe to takie, w których częścią przodującą jest czoło, kość ciemieniowa lub twarz dziecka. Spotyka się je u kobiet, które rodziły wiele razy, gdy główka dziecka jest bardzo mała - u wcześniaków, a także podczas porodów bliźniaczych. W przypadku ułożeń odgięciowych poród kończy się najczęściej cesarskim cięciem, ze względu na ryzyko utknięcia główki w kanale rodnym kobiety. - W moim przypadku poród zakończył się cesarskim cięciem, gdy okazało się, że synek odgiął głowę do tyłu. Powodowało to ogromny ból kręgosłupa. Nie byłam w stanie go wyprzeć - wspomina Kasia, mama 2-letniego Franka. Do końca miałam nadzieję na poród fizjologiczny, ale niestety nie udało się.

Przeczytaj również: Fazy porodu – co się podczas nich dzieje?

2. Położenie podłużne miednicowe polega na usadowieniu się dziecka głową do góry, miednicą do dołu, część przodująca w tym przypadku to pośladki. Występuje ono w 3-4% porodów. W zależności od sposobu ułożenia nóżek dziecka można spotkać się z:

• położeniem miednicowym niezupełnym, gdy nóżki maluszka są zgięte w biodrach, a proste w kolankach,
• położeniem miednicowym zupełnym - dziecko ma zgięte nogi zarówno w biodrach, jak i w kolanach,
• położeniem kolankowym lub stópkowym - część przodująca to kolanka lub stopy dziecka, nóżki pozostają wyprostowane.

Ułożenie miednicowe utrudnia poród siłami natury i naraża dziecko na okręcenie pępowiną, krwotok wewnątrzczaszkowy czy niedotlenienie. Tę pozycję najczęściej przyjmują dzieci przed 35. tygodniem ciąży, w porodach przedwczesnych, które nie zdążyły przyjąć położenia fizjologicznego, czyli podłużnego główkowego. Czasem ułożenie miednicowe zdarza się w ciążach bliźniaczych lub gdy ilość płynu owodniowego jest zbyt duża albo zbyt mała, co ogranicza możliwości ruchowe dziecka.

Jak przebiega poród w przypadku ułożenia miednicowego? Dużo wolniej, ponieważ częścią torującą jest miękka miednica, zamiast twardej główki. Niektórzy ginekolodzy - położnicy podejmują się prób obrotu dziecka przed rozpoczęciem akcji porodowej. Zdarza się jednak, że mimo wykonanego przez doświadczonego położnika obrotu zewnętrznego dziecko wraca do położenia pośladkowego (miednicowego).

Jeśli kobieta nie rodzi po raz pierwszy, a dziecko usadowiło się pupą do dołu, istnieją szanse na poród siłami natury, o ile maluszek nie jest zbyt duży (do 4 kg) i warunki fizyczne mamy na to pozwalają - wymiary i budowa miednicy winny być prawidłowe. Warto mieć świadomość, że gdy mimo spełnienia wszystkich wymienionych warunków akcja porodowa się opóźnia, trzeba pomóc dziecku przyjść na świat poprzez cięcie cesarskie.

3. Położenie poprzeczne - rzadko spotykana pozycja horyzontalna w poprzek łona mamy. Do przyczyn takiego ułożenia położnicy zaliczają zbyt dużą ilość miejsca w macicy, nieprawidłowości w budowie macicy i/lub występujące guzy w jej wnętrzu, uniemożliwiające przyjecie prawidłowej pozycji. Wpływ mogą też mieć wcześniejsze liczne porody i wiążące się z nimi zbyt wiotkie powłoki brzuszne oraz zawyżona ilość płynu owodniowego czy ciąża bliźniacza.

Podczas porodu dziecka w ułożeniu poprzecznym istnieje ryzyko pęknięcia macicy. Lekarz może próbować, podobnie jak w położeniu pośladkowym, wykonać obrót zewnętrzny w szpitalu. Zdarza się, że maluszek w trakcie porodu obraca się sam do pozycji podłużnej główkowej. W przeciwnym razie ciążę kończy się cesarką.

4. Położenie skośne - maluch usadawia się do dołu barkiem lub plecami, a główka jest po lewej lub prawej stronie miednicy. Poród fizjologiczny jest niemożliwy ze względu na ryzyko wystąpienia urazów u dziecka.

Na jak długo przed porodem dziecko powinno przyjąć właściwą pozycję? Mówi ginekolog, Agnieszka Antczak-Judycka:

Pomóż dziecku się ułożyć!

Pamiętaj, że masz wpływ na pozycję dziecka, którą przyjmie przed porodem. Jeśli twoja ciąża nie jest zagrożona, staraj się zapewnić sobie codzienną porcję ruchu - kanapowy styl życia nie sprzyja prawidłowemu ułożeniu potomka.

Jeżeli podczas badania USG dowiesz się, że dziecko ułożyło sie w pozycji miednicowej, możesz je delikatnie namówić do zmiany poprzez leżenie na plecach z biodrami uniesionymi wyżej, na kilku poduszkach albo klęczenie z głową i ramionami położonymi na podłodze, a biodrami uniesionymi wysoko. Dobrym sposobem według niektórych lekarzy jest też mycie podłogi na kolanach i namawianie w ten sposób dziecka w brzuchu, by wykonało fikołka z głową w dół.

Czytaj również: Ospa wietrzna – przyczyny, objawy, leczenie, szczepionka