Bakterie w moczu w ciąży – co oznacza i jak leczyć bakteriomocz w ciąży?

Badanie moczu w ciąży – jakie wyniki badania moczu są prawidłowe?

Badanie ogólne moczu w ciąży powinno być wykonywane kilka razy, najlepiej raz w miesiącu.

Jeśli chodzi o prawidłowe wyniki badania moczu w ciąży, bakterie nie powinny być w ogóle obecne. Układ moczowy powinien pozostawać jałowy. Obecność bakterii w moczu w ciąży narzuca konieczność wykonania dalszych badań moczu, zwłaszcza posiewu moczu. Posiew moczu ma na celu dokładne zidentyfikowanie bakterii i określenie ich wrażliwości na antybiotyki.

Kluczowe dla właściwej interpretacji badania moczu jest właściwe pobranie próbki moczu. Mocz powinien być pobrany ze środkowego strumienia, po uprzednim podmyciu okolic intymnych. Nie zastosowanie się do tych reguł może spowodować zanieczyszczenie próbki moczu bakteriami zasiedlającymi skórę, co błędnie zasugeruje obecność infekcji dróg moczowych.

Zobacz również: Białko w moczu w ciąży – co oznacza?

Bakterie w moczu w ciąży – co oznaczają?

Stwierdzenie obecności bakterii w moczu wskazuje na obecność infekcji nerek lub dróg moczowych, np. zapalenie pęcherza w ciąży . W ciąży tego typu infekcje nie są rzadkością – diagnozowane są u 5–15 proc. ciężarnych. Wynika to ze zwiększonej podatności kobiet na infekcje dróg moczowych, oraz anatomiczne zmiany w obrębie miednicy mniejszej towarzyszące ciąży.

Zdecydowana większość przypadków to tzw. bakteriomocz bezobjawowy, czyli taki, któremu nie towarzyszą żadne objawy sugerujące infekcję układu moczowego. Wtedy szczególnego znaczenia nabierają profilaktyczne badania moczu, które stanowią jedyną metodę detekcji schorzenia. Najczęściej bakteriomocz w ciąży powiązany jest z obecnością leukocytów w moczu oraz białka w moczu. Brak leukocytów świadczyć może o infekcji bakteriami atypowymi (Chlamydia, Mycoplasma).

Bakterie w moczu w ciąży najczęściej wskazują na infekcję pęcherza moczowego spowodowaną bakterii E. coli. Inną przyczyną jest odmiedniczkowe zapalenie nerek. Przy wystąpieniu objawów zakażenia układu moczowego w ciąży: bólu i pieczenia podczas mikcji, bólu podbrzusza, częstszego oddawania moczu, bakteriomocz stwierdzany jest przy obecności w posiewie moczu 1000 bakterii/ml moczu. Z kolei bakteriomocz bezobjawowy wymaga obecności 10⁵ bakterii/ ml moczu (potwierdzonych dwukrotnym badaniem).

Infekcje dróg moczowych w ciąży – czy są groźne?

Infekcja dróg moczowych może wstępować do dalszych odcinków układu moczowego, prowadząc do odmiedniczkowego zapalenia nerek. To groźne schorzenie objawiające się wysoką gorączką oraz bólami okolicy lędźwiowej może ostatecznie prowadzić do ostrej niewydolności oddechowej czy wstrząsu septycznego. Niezdiagnozowane i nieleczone infekcje dróg moczowych w ciąży mogą prowadzić do:

• przedwczesnego pęknięcia błon płodowych,
• wzmożonej czynności skurczowej macicy,
• porodu przedwczesnego,
• niskiej masy urodzeniowej,
• wewnątrzmacicznego niedotlenienia płodu,
• infekcji okołoporodowych.

Stwierdzenie bakterii w moczu w ciąży, z racji poważnych zagrożeń dla zdrowia matki i dziecka, wymaga bezwzględnego leczenia.

Bakteriomocz w ciąży – jak leczyć?

Każda, potwierdzona obecnością bakterii w moczu – nawet ta bezobjawowa, infekcja układu moczowego w ciąży musi być leczona. Z racji niekorzystnego wpływu na płód nie zaleca się powszechnie stosowanych do leczenia zakażeń dróg moczowych fluorochinolonów (np. lewofloksacyny).

Antybiotyki bezpieczne w ciąży to:

• nitrofurantoina (w dawce 100 mg 2 razy na dobę),
• amoksycylina z kwasem klawulanowym (w dawce 625 mg 2 razy na dobę),
• cefaleksyna (w dawce 500 mg 2 razy na dobę),
• amoksycylina (w dawce 50 mg 2 razy na dobę),
• cefuroksym (w dawce 250 mg 2 razy na dobę),
• fosfomycyna (3 gramy jednorazowo).

Schemat leczenia zakłada terapię 7-dniową (niekiedy 14-dniową). W ciągu 7–14 dni od zakończenia leczenia należy wykonać kontrolny posiew moczu. W ciąży należy doprowadzić antybiotykoterapię do końca, nawet gdy objawy ustąpią wcześniej.