Posiew moczu w ciąży – jak odczytać wyniki?

Co oznaczają bakterie w moczu w ciąży?

Ciąża to stan sprzyjający rozwojowi infekcji dróg moczowych (np. zakażeniu cewki moczowej, zapaleniu pęcherza), stąd konieczność wykonywania badań ogólnych moczu w miesiącu.

Analiza wyników badań moczu to jednak coś więcej niż tylko detekcja infekcji – to także oszacowanie ilości białka czy glukozy w moczu, co ma niemałe znaczenie w rozpoznaniu odpowiednio – stanu przedrzucawkowego czy cukrzycy ciężarnych.

Badanie moczu w ciąży nie powinno wykazywać obecności bakterii, zatem pożądane wyniki to: bakterie nieobecne. Gdy pojawiają się bakterie w moczu, należy niezwłocznie zdiagnozować przyczynę takiego stanu.

Niekiedy bakterie w moczu w ciąży wynikają z niestarannego pobrania próbki moczu – bez podmycia okolic płciowych oraz z pierwszej objętości, a nie ze środkowego strumienia. Jeśli jednak próbka moczu została pobrana we właściwy sposób, a mimo to stwierdzony jest bakteriomocz, należy wykonać badania dodatkowe.

Najprawdopodobniej przyczyną bakteriomoczu jest zapalenie pęcherza w ciąży lub zakażenie cewki moczowej. Takie stany chorobowe diagnozowane są u niemal 15 proc. kobiet w ciąży.

Wyniki badań moczu a zakażenie dróg moczowych w ciąży

Niekiedy infekcję dróg moczowych rozpoznać można jeszcze zanim odbierze się wyniki badania moczu w ciąży. Pojawiają się bowiem charakterystyczne jej objawy: pieczenie i ból podczas oddawania moczu, szczypanie cewki moczowej, parcie na mocz, ból podbrzusza (ból pęcherza) czy gorączka. Niekiedy zauważyć można mętny lub spieniony mocz oraz krew w moczu w ciąży. Jeśli infekcja ma przebieg bezobjawowy, rozstrzygające są wyniki. W przypadku infekcji dróg moczowych wyniki wskazują na:

• bakterie w moczu w ciąży,
• liczne leukocyty w moczu,
• białko w moczu w ciąży,
• liczne nabłonki w moczu,
• krwinkomocz lub krwiomocz w ciąży,
• podwyższone, zasadowe pH moczu.

Jeśli tak charakterystyczne zmiany zostaną stwierdzone w badaniu moczu, konieczne jest wykonanie posiewu w ciąży.

Posiew moczu w ciąży i antybiogram – jak odczytać wynik?

Posiew moczu w ciąży wykonywany jest poprzez pobranie próbki moczu do jałowego pojemniczka. Zasady pobrania próbki moczu są identyczne jak dla badania ogólnego moczu – należy pobrać mocz poranny, ze środkowego strumienia, po uprzednim podmyciu okolic płciowych.

Jeśli infekcji towarzyszą objawy ze strony układu moczowego, do rozpoznania zakażenia wymagana jest obecność 1000 bakterii na ml moczu. Jeżeli natomiast mamy do czynienia z bakteriomoczem bezobjawowym, konieczne jest dwukrotne wykonanie posiewu oraz stwierdzenie bakterii w ilości 10⁵/ml moczu.

Bakteriologiczne badanie moczu w ciąży obejmuje także wykonanie antybiogramu, czyli wrażliwości konkretnego szczepu bakterii na antybiotyki. Umożliwia to wdrożenie skutecznej antybiotykoterapii. Co oznacza wynik posiew jałowy? Świadczy o braku bakterii w moczu.

Czytaj również: Ospa party – co to jest? Dlaczego zarażanie ospą jest niebezpieczne?

Zakażenie układu moczowego (ZUM) w ciąży – jak leczyć?

Najczęstsze przyczyny zakażeń układu moczowego w ciąży to bakterie Gram (-). W posiewie stwierdzana jest bakteria Escherichia coli w moczu, rzadziej – Staphylococcus lub Enterococcus.

W leczeniu infekcji należy stosować bezpieczny – zarówno da ciężarnej, jak i dla płodu – antybiotyk w ciąży. Lekiem pierwszego rzutu jest nitrofurantoina lub amoksycylina. Można stosować także cefaleksynę lub cefuroksym.

Terapia trwa 7 do 14 dni, a po upływie tygodnia – dwóch tygodni od przyjęcia ostatniej dawki antybiotyku należy wykonać kontrolny posiew moczu w ciąży.

Dokładne wyleczenie infekcji bakteryjnej układu moczowego jest kluczowe dla zapobiegnięcia poważnym powikłaniom: pęknięciu wód płodowych, przedwczesnemu porodowi, wewnątrzmacicznemu niedotlenieniu płodu, infekcjom okołoporodowym odmiedniczkowemu zapaleniu nerek u kobiety ciężarnej.

Poznaj również: Kalendarz ciąży