Linea negra – co oznacza ciemna kreska na brzuchu w ciąży?

Czym jest linea nigra?

Linea negra, a właściwie – linea nigra (z łac. dosłownie czarna linia; kresa czarna) to linijne ciemniejsze zabarwienie skóry, wędrujące pionowo na skórze brzucha. Linea negra wygląda jak prosta, ciemna linia namalowana wzdłuż brzucha – zwykle pojawia się od pępka w kierunku dołu brzucha, aż do spojenia łonowego, ale często zdarza się, że wędruje również od pępka w górę, w kierunku żeber.

Ta charakterystyczna ciemna linia na brzuchu w ciąży nie pojawia się znikąd. Pod wpływem zmian hormonalnych dochodzi bowiem do ściemnienia struktury znajdującej się w tym miejscu fizjologicznie – to jest kresy białej. Kresa biała (linea alba, linia biała) to łącznotkankowe pasmo biegnące w linii pośrodkowej ciała i stanowiące miejsce połączenia mięśni brzucha. W obrębie kresy białej stosunkowo często dochodzi do powstania przepuklin – z uwagi na charakterystyczny układ włókien kolagenowych w tym obszarze oraz miejscowe osłabienie mięśni.

Zwiększona produkcja melaniny – barwnika skóry, wywołana hormonami dominującymi w okresie ciąży oraz zwiększoną produkcją hormonu przysadkowego – melanotropiny, powoduje ściemnienie kresy białej i obserwowaną linię na ciążowym brzuchu. Melanotropina, która stymuluje zwiększoną produkcję melaniny, powoduje również zwiększoną skłonność do przebarwień w innych okolicach ciała, jak również powiększanie się istniejących znamion skórnych.

Ze względu na zmiany hormonalne ciało kobiety w ciąży zmienia kolor nie tylko na brzuchu – charakterystyczne jest również ciemnienie brodawek sutkowych, jak i okolic narządów rodnych. Te wszystkie zmiany są więc naturalne.

Kiedy pojawia się kreska na brzuchu w ciąży?

Typowa linea negra pojawia się stopniowo w trzecim trymestrze ciąży – zwykle między 8. a 9. jej miesiącem, ale może się też pojawić już w drugim trymestrze ciąży. Ciemna kreska na początku ciąży (we wczesnej ciąży) nie pojawia się z uwagi na czas konieczny do zadziałania hormonów, dlatego nie można uznać linea negra za wczesny objaw ciąży.

Czy po pojawieniu się linea negra należy w sposób szczególny dbać o skórę tej okolicy?

Nie ma takiej potrzeby – można spokojnie dalej stosować kosmetyki pielęgnacyjne, dopasowane do potrzeb skóry oraz kremy ujędrniające, mające przeciwdziałać powstawaniu rozstępów. Warto jednak zabezpieczać zmianę przed słońcem – nie odsłaniać brzucha, a w razie takiej konieczności stosować kremy z wysokim filtrem słonecznym i ograniczać czas ekspozycji słonecznej.

Wystąpienie linea negra jest kwestią wysoko zindywidualizowaną – kreska może pojawić się już kilka miesięcy wcześniej, bądź pozostawać ledwo widoczna do samego rozwiązania. Żadna z tych opcji nie powinna niepokoić – ciemna linia na brzuchu nie świadczy o dobrostanie płodu, ani nie wpływa na przebieg ciąży. Linea negra jest zwykle wyraźniejsza i lepiej widoczna u osób o ciemnej karnacji oraz ciemnych włosach, a bledsza u blondynek i osób o jasnej karnacji. U niektórych osób linea negra może być niemal niedostrzegalna bądź nie występować wcale, co również nie powinno budzić niepokoju. Nie istnieje związek między linea negra a płcią dziecka – to znaczy na podstawie jej obecności lub też braku nie można wnioskować jaka będzie płeć dziecka – dziewczynka czy chłopiec – pomimo istnienia takich przesądów.

Kiedy znika linea negra?

Choć wiele przyszłych mam zadaje pytanie: linia na brzuchu w ciąży – kiedy się pojawia?, wkrótce po rozwiązaniu poszukuje raczej odpowiedzi, kiedy znika kreska z brzucha po porodzie. Zarówno pojawienie się, jak i zniknięcia linea negra nie sposób jednoznacznie przewidzieć.

Wyrównanie gospodarki hormonalnej w organizmie kobiety powoduje stopniowe blednięcie kresy czarnej z okolic brzucha. Linea negra, linia od pępka do spojenia łonowego, znika etapowo, w ciągu kilkunastu tygodni po porodzie. U niektórych mam pozostaje ona jednak znacznie dłużej – nawet do roku od porodu. Opóźnienie znikania kresy czarnej może zdarzyć się, jeśli zmiana była intensywnie opalana w czasie ciąży oraz doszło do wtórnych przebarwień. Brzuch ciężarnej powinien być chroniony przed słońcem za pomocą kremów z filtrem przeciwsłonecznym, zaleca się również całkowite unikanie biernego opalania w tym okresie. Jeśli linea negra utrzymuje się kilka lat po porodzie oraz wykluczono podłoże endokrynologiczne tego zaburzenia, można zastosować zabiegi medycyny estetycznej, podobnie jak w leczeniu innych przebarwień skórnych.

Linea nigra – kiedy powinna niepokoić?

Czy możliwe jest pojawienie się kreski na brzuchu bez ciąży? W rzadkich sytuacjach dochodzi do pojawienia się zmian przypominających linea negra również u kobiet nieciężarnych, a nawet u dzieci. Linea negra u dziecka zawsze stanowi wskazanie do konsultacji lekarskiej oraz oceny endokrynologicznej. Ciemna kreska może sugerować zaburzenia hormonalne, zwłaszcza w obrębie osi podzwgórze – przysadka – kora nadnerczy, co znacząco wpływa na proces rozwoju i dojrzewania dziecka.

U dorosłych kobiet o bardzo ciemnej karnacji oraz śródziemnomorskim typie urody (oliwkowa cera, czarne lub bardzo ciemne włosy) linea negra może pojawić się po okresie dojrzewania i utrzymywać stale. Znane jest również wówczas zjawisko ciemnienia linea negra przed okresem. Jeśli jednak zmiana pojawia się nagle, towarzyszą jej przebarwienia w odległych okolicach ciała lub inne niepokojące objawy, konieczna będzie konsultacja lekarska (dermatolog, endokrynolog) celem ustalenia podłoża zmian oraz ich charakteru.