Temperatura u niemowlaka – przyczyny, leczenie, domowe sposoby

Temperatura u niemowlaka – jak mierzyć? Jaka jest prawidłowa?

Wzrost temperatury ciała dziecka jest poniekąd fizjologiczną odpowiedzią organizmu na inwazję drobnoustrojów i do pewnego stopnia pomaga walczyć z infekcją. Rosnąca temperatura u małego dziecka jednak zawsze budzi niepokój rodziców. Gorączkujące dziecko jest zazwyczaj rozdrażnione, płaczliwe, dodatkowo najczęściej dokuczają mu katar lub kaszel.

Najwygodniej temperaturę u niemowlaka zmierzyć termometrem bezdotykowym, który przykłada się do skroni dziecka (temperatura będzie się różnić w zależności od miejsca dokonywania pomiaru, dlatego należy stosować się do zaleceń producenta termometru). Prawidłowa temperatura ciała wynosi ok. 36,6 stopnia Celsjusza. Temperatury od 37 do 38 stopni to tzw. stan podgorączkowy u dziecka. Powyżej 38 stopni Celsjusza mamy do czynienia z gorączką.

Kiedy nie mierzyć temperatury u niemowlaka?

W związku z tym, że u małych dzieci procesy regulacji temperatury mogą być mniej sprawne niż u człowieka dorosłego, temperatury nie powinno się mierzyć podczas intensywnego płaczu dziecka, w trakcie energicznej zabawy, po wypiciu gorącego płynu czy bezpośrednio po kąpieli, gdyż takie wyniki mogą być zafałszowane i wskazywać na wysoką temperaturę u dziecka, które jest zdrowe.

Jakie są przyczyny gorączki u niemowlaka?

Najczęstszymi są infekcje górnych dróg oddechowych (np. przeziębienie), zakażenia układu moczowego (ZUM), ząbkowanie. Podwyższona temperatura ciała dziecka towarzyszy także trzydniówce (rumień nagły, gorączka trzydniowa).

Infekcje górnych dróg oddechowych, zarówno bakteryjne i wirusowe, mogą zaczynać się bardzo podobnie. U dziecka, poza gorączką, może pojawić się: złe samopoczucie, drażliwość, niewielki katar oraz kaszel. Może wystąpić również wysypka. Samo wystąpienie gorączki nie jest wskazaniem do podania antybiotyku. Należy pamiętać, że większość infekcji ma podłoże wirusowe i należy je leczyć wyłącznie objawowo.

Zakażenia układu moczowego są dość częste u niemowląt i małych dzieci, a zaczynają się bardzo niecharakterystycznie – najczęściej samą gorączką. Starsze dziecko może zgłaszać pieczenie lub ból podczas oddawania moczu. Jedyną metodą potwierdzenia zakażenia układu moczowego jest badanie moczu u dziecka – pobranie i oddanie do laboratorium próbki (koniecznie po dokładnym umyciu okolicy krocza. Mocz należy pobrać ze środkowego strumienia do jałowego pojemniczka, który można kupić w aptece). W praktyce prawidłowe pobranie próbki u małego dziecka jest bardzo trudne, dlatego w przypadku pojawienia się gorączki bez innych objawów infekcji (kaszlu, kataru), należy zgłosić się do lekarza.

Bardzo często mamy do czynienia z temperaturą przy ząbkowaniu, które rozpoczyna się najczęściej pomiędzy 6. a 8. miesiącem życia dziecka. W tym czasie dziecko może być niespokojne, mieć gorszy apetyt czy bardziej się ślinić.

Mogą się również pojawić stany podgorączkowe u niemowlaka, które – jeśli nie przekraczają 38 stopni Celsjusza – nie powinny wzbudzać niepokoju rodzica, ale też nie mogą usypiać jego czujności.

Drgawki gorączkowe – czy są groźne i co robić?

Objawem, który zawsze budzi niepokój rodziców, jest wystąpienie drgawek gorączkowych u dziecka. Jest to krótki napad, podczas którego mały pacjent traci przytomność, jego ciało drga w niekontrolowany sposób i wykonuje nieskoordynowane ruchy. Najczęściej drgawki ustępują same w ciągu kilku minut.

Przyczyny drgawek gorączkowych u dzieci nie są do końca poznane, ale są one zjawiskiem dość częstym. Uważa się, że mogą występować rodzinnie – ich wystąpienie jest bardziej prawdopodobne, jeśli któreś z rodzeństwa albo rodziców w dzieciństwie miało drgawki gorączkowe.

Drgawki gorączkowe związane są ściśle z podwyższoną temperaturą. Najczęściej pojawiają się, gdy temperatura dziecka przekracza 38 stopni Celsjusza. Dotyczą dzieci w wieku pomiędzy 6. miesiącem a 5. rokiem życia. W tym okresie mają skłonność do nawracania podczas kolejnych infekcji.

Wystąpienie drgawek gorączkowych zazwyczaj nie jest związane z jakimikolwiek uszkodzeniami układu nerwowego u dziecka. Oznacza to, że mogą pojawiać się u zdrowych dzieci podczas infekcji przebiegającej z gorączką. Co więcej, wystąpienie epizodu takich drgawek zazwyczaj nie powoduje uszkodzeń układu nerwowego i bardzo rzadko jest związane z chorobami neurologicznymi w przyszłości.

Gdy u dziecka wystąpi napad drgawek gorączkowych, należy przede wszystkim zadbać o to, aby dziecko nie zrobiło sobie krzywdy. Należy je położyć na płaskiej powierzchni, najlepiej na podłodze, i delikatnie przytrzymać głowę. Dziecku nie wolno wkładać nic między zęby ani do jamy ustnej.

Jeśli po wystąpieniu drgawek dziecko nie odzyskuje przytomności albo drgawki przedłużają się powyżej kilku minut, należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem. Konsultacji wymagają również wszystkie epizody drgawek, które pojawiły się u dziecka bez gorączki.

Jak zbić gorączkę u niemowlaka? Jakie leki przeciwgorączkowe wybrać?

Jak obniżyć temperaturę ciała u dziecka?Jeśli chodzi o leki przeciwgorączkowe dla małych dzieci, na rynku dostępne są leki z paracetamolem i ibuprofenem. Dostępne są w postaci zawiesin, syropów i czopków doodbytniczych.

Najszybszy czas działania mają czopki na gorączkę. Są one również praktycznym rozwiązaniem, gdy gorączce towarzyszą wymioty lub dziecko nie potrafi wypić odpowiedniej ilości leku podawanej w formie syropu czy zawiesiny.

W aptece dostępne są również syropy na gorączkę dla dzieci, zawierające wyciągi roślinne , np. z kwiatostanu lipy (od 1. roku życia). Według zaleceń producenta można je stosować pomocniczo w przeziębieniach i stanach gorączkowych jako łagodny środek napotny.

Bez względu na to, jaki lek zostanie wybrany, pamiętać należy o dostosowaniu podawanej dziecku dawki do jego aktualnej masy ciała, a nie wieku. Wszystkie informacje na temat dawkowania i sposobu podawania leku znajdują się w ulotce dołączonej do opakowania.

Podanie metamizolu dzieciom jest wskazane, gdy zbijanie gorączki ibuprofenem ani paracetamolem dla dzieci w odpowiednich dawkach nie przynosi efektu. Ze względu na możliwość wystąpienia groźnych działań niepożądanych, kwasu acetylosalicylowego nie stosuje się u dzieci poniżej 12. roku życia.

Domowe sposoby na gorączkę u dziecka

Jeśli temperatura nie przekracza 38 stopni lub podano już lek przeciwgorączkowy, można spróbować obniżyć gorączkę przy pomocy bezpiecznych i naturalnych sposobów.

Skuteczne będzie wykorzystanie naturalnej właściwość organizmu, jaką jest utrata ciepła przez parowanie – w tym przypadku wody z powierzchni skóry. Dlatego pierwszą zasadą jest podawanie płynów, czyli nawadnianie, aby nie dopuścić do objawów odwodnienia u dziecka. Może to być dowolny niegazowany napój, woda, sok lub herbata. Ważne, aby napoje miały pokojową temperaturę i podawane były dziecku często, małymi porcjami (czyli po kilka łyków czy łyżeczek letniej herbaty – co kilka lub kilkanaście minut).

Kiedy dziecko ma gorączkę, można zdjąć z niego dodatkowe warstwy ubrania albo przykrycie, aby usprawnić proces parowania wody z powierzchni skóry. Co jakiś czas warto również przewietrzyć pomieszczenie, w którym przebywa dziecko z temperaturą.

Sprawdzonym sposobem na obniżenie gorączki jest również delikatne przemywanie ciała gąbką nasączoną letnią wodą lub przygotowanie letniej kąpieli. Należy pamiętać, że absolutnie przeciwwskazane są kąpiele w zimnej wodzie, ponieważ mogą nasilić dyskomfort i wywołać dreszcze u dziecka.

Jeśli mimo działań i prób zbijania gorączki temperatura ciała rośnie, należy jak najszybciej podać odpowiednią dawkę leku przeciwgorączkowego dla dzieci.

Gorączka u dzieci – kiedy do lekarza?

U dzieci powyżej 6. miesiąca życia można stosować postępowanie zachowawcze (podawanie leków przeciwgorączkowych i objawowe leczenie infekcji) przez 3–5 dni – pod warunkiem że zachowanie dziecka (jego wygląd, oddychanie, apetyt) nie budzą naszych wątpliwości.

Wizyta u lekarza jest konieczna w następujących przypadkach, gdy:

• występuje gorączka u noworodka lub niemowlęcia do 3. miesiąca życia;
• temperatura przekracza 38 stopni u niemowlęcia w wieku od 3. do 6. miesięcy;
• gorączka i objawy infekcji u dziecka powyżej 6. miesiąca życia utrzymują się powyżej 3–5 dni;
• gorączka jest jedynym objawem lub można podejrzewać infekcję układu moczowego u dziecka;
• dziecko nie reaguje na leczenie przeciwgorączkowe zastosowane w odpowiedniej dawce;
• gorączka utrzymuje się powyżej 5 dni, nawet jeśli stan dziecka wydaje się nam dobry.