Leukokoria – jakie są przyczyny białego odblasku w oku?

Co to jest leukokoria?

Leukokoria (z gr. biała źrenica) to objaw okulistyczny, który polega na pojawieniu się nieprawidłowego białego odblasku w oku. Inaczej leukokoria określana jest też, jako objaw białej źrenicy. Najczęściej zauważany jest on na fotografiach, które zostały wykonane przy użyciu lampy błyskowej.

Zwykle źrenica na zdjęciu jest czarna, czasami zdarza się, że ze względu na dużą obecność naczyń krwionośnych w bogato unaczynionej części oka – naczyniówce, na zdjęciu źrenice przybierają czerwoną barwę. Biała plamka w oku na zdjęciu powstaje jako konsekwencja obecności nieprawidłowej struktury.

Leukokoria może wystąpić w wielu schorzeniach, nie jest objawem przypisanym do jednaj konkretnej choroby. Ponadto nie zawsze wiąże się z procesem patologicznym w oku. Do najczęstszych przyczyn leukokorii należy zaćma, siatkówczak, choroby naczyniowe, odwarstwienie siatkówki czy choroby zapalne (np. toksoplazmoza, toksokaroza).

Przeczytaj też: Jak podawać dziecku witaminę D?

Zaćma – przyczyna leukokorii u dzieci i dorosłych

Objaw białej źrenicy u dzieci często wynika z zaćmy wrodzonej. Zaćma to choroba, której istotą jest zmętnienie soczewki. Soczewka to w warunkach fizjologicznych przejrzysta struktura, odpowiedzialna za ogniskowanie promieni świetlnych. Skutkiem zmętnienia soczewki najczęściej jest pogorszenie ostrości wzroku, choć w zależności od typu mogą występować nieco różniące się objawy wzrokowe (np. dla zaćmy jądrowej charakterystyczne jest złe widzenie w słonecznym, jasnym oświetleniu, a zaćma korowa powoduje złe widzenie w ciemnych pomieszczeniach). Do pogorszenia ostrości wzroku dochodzi zwykle stopniowo.

Zaćma występuje głównie u ludzi starszych, ale zdarza się, że dotyczy także dzieci. Ważnym rodzajem zaćmy, wpływającym niekorzystnie na rozwój wzroku jest zaćma wrodzona. W przypadku obustronnej zaćmy wrodzonej rodzice niekiedy mogą zaobserwować u dziecka obustronnie białe źrenice na zdjęciach. Jeśli pojawi się na zdjęciu biała plamka na oku u dziecka należy udać się do lekarza okulisty, który przeprowadzi konieczne badania.

Czy siatkówczaka widać na każdym zdjęciu?

Leukokoria jest także wskazaniem do diagnostyki w kierunku siatkówczaka (retinoblastoma). To najczęstszy nowotwór złośliwy gałki ocznej u dzieci. Choroba występuje z częstością 1/20000 nowo narodzonych dzieci. W 40. procentach przypadków występuje, jako postać dziedziczna. Siatkówczak zwykle rozwija się u mniejszych dzieci i może objawić przede wszystkim występowaniem białego refleksu w oku lub zeza. Są to pierwsze i najważniejsze objawy choroby, inne, takie jak różnice w zabarwieniu oczu czy niesymetryczne źrenice występują w stadiach bardziej zaawansowanych.

W przypadku braku leczenia choroba prowadzi do śmierci, jednak, jeśli nowotwór zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowany i leczony w większości przypadków (90 proc.) udaje się go wyleczyć. Stąd też leukokoria u dzieci powinna zawsze skłaniać do pilnej wizyty u okulisty. Rodzice czasami pytają, czy siatkówczaka widać na każdym zdjęciu. Otóż nie zawsze w przypadku tej choroby biały odblask na zdjęciu jest widoczny, jednak trzeba pamiętać, że występuje on często.

Co oznacza biała źrenica u dziecka?

Istotną przyczyną leukokorii mogą być choroby naczyniowe. Warto tu wspomnieć o retinopatii wcześniaczej, której niestety późnym, objawem jest leukokoria. Retinopatia wcześniacza to choroba wynikająca z nieprawidłowego rozwoju naczyń niedojrzałej siatkówki. Po porodzie wykazują one nieprawidłową proliferację i bez leczenia prowadzą do upośledzenia wzroku i/lub ślepoty. Głównym czynnikiem ryzyka wystąpienia retinopatii wcześniaczej jest wcześniactwo, zwłaszcza urodzenie dziecka przed 32. tygodniem ciąży. Do innych czynników ryzyka należy mała masa urodzeniowa (mniej niż 1500g) oraz tlenoterapia.

Biała źrenica u dzieci oraz oczopląs są późnymi objawami retinopatii wcześniaczej. Z tego powodu u wcześniaków wykonywane są specjalistyczne badania okulistyczne. Ze względu na to, że w retinopatii wcześniaczej nadmierna proliferacja naczyń może prowadzić do odwarstwienia siatkówki i utraty wzroku, leczenie polega na zatrzymaniu ich rozrostu. Głównie opiera się ono na zniszczeniu obwodowych części siatkówki. Najczęściej stosowana metodą jest fotokoagulacja laserowa.

Biały błysk w oku na zdjęciu – choroba Coatsa

Kolejnym schorzeniem, w którym może wystąpić leukokoria, jest choroba Coatsa. Jest to rzadka choroba naczyniowa, która znacznie częściej dotyka mężczyzn. W jej przebiegu dochodzi do rozwoju w siatkówce nieprawidłowych naczyń. Początkowo choroba przebiega bezobjawowo, później pojawia się upośledzenie widzenia, a w stadiach zaawansowanych biały blask w oku, jaskra, zez.

Przy podejrzeniu choroby niezbędne jest wykonanie badania dna oka. Przydatna jest również angiografia fluoresceinowa. Choroba Coastsa może wystąpić zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Jest to choroba rzadka, jeśli rodzice zauważą białe oczy na zdjęciu u dziecka przede wszystkim należy wykluczyć inne choroby będące przyczyną leukokorii, takie jak zaćma wrodzona, siatkówczak, retinopatia wcześniacza czy toksokaroza.