Senność w ciąży – jakie choroby mogą być przyczyną zmęczenia w ciąży?

Nadmierna senność – pierwsza oznaka ciąży?

Wzmożona senność na początku ciąży pojawia się jako odpowiedz organizmu na zachodzące zmiany hormonalne. Kobieta w pierwszym trymestrze ciąży potrzebuje więcej snu niż przed poczęciem. Dobowe zapotrzebowanie na sen jest cechą indywidualną i maleje wraz z wiekiem. W ciąży wydłuża się sen nocny i wzrasta potrzeba drzemek w ciągu dnia. Objawy ciąży w pierwszym miesiącu są bardzo dyskretne i uczucie senności i zmęczenia może być jednym z nich. Senność zazwyczaj ustępuje w ciągu kilku tygodni, kiedy kobieta przystosowuje się do zmian hormonalnych.

Jednak ciągłe zmęczenie i brak energii, wzmożona senność mogą świadczyć o rozpoczynających się lub nasilających się schorzeniach. Nadmierna senność powinna niepokoić, kiedy mimo wciąż wydłużanego snu nocnego nie daje on regeneracji, a napady senności występują kilkakrotnie w ciągu dnia i ograniczają normalną aktywność. Aby rozpoznać hipersomnię (nadmierną senność) musi ona trwać przynajmniej 3 miesiące. Należy jednak wcześniej zgłosić się do lekarza, aby przeprowadzić dokładne badania i wykluczyć chorobowe przyczyny senności w ciąży.

Przeczytaj też: Jak spać w ciąży? Najlepsza pozycja

Senność w ciąży – dlaczego w ciąży chce się spać?

Nadmierna senność w ciąży może być objawem toczących się chorób. W ciąży wiele niewielkich zaburzeń może ulec nasileniu i zacząć dawać o sobie znać. Jakie są najczęstsze przyczyny senności w ciąży?

• Nadmierna senność występuje powszechnie podczas infekcji. Organizm walczący z zakażeniem, szczególnie kiedy gorączkuje, potrzebuje więcej odpoczynku. Również w ciąży nawet zwykłe przeziębienie może powodować uczucie ciągłego zmęczenia i braku energii.

• Ciągła senność może być związana z zaburzeniami hormonalnymi dotyczącymi tarczycy. Objawami niedoczynności tarczycy jest uczucie ciągłego zimna, wzmożona senność, sucha skóra, częste zaparcia czy wypadanie włosów.

• Przyczyną zmęczenia może być cukrzyca, zarówno ta spowodowana ciążą (cukrzyca ciążowa) lub też wcześniej nierozpoznana choroba, która uległa nasileniu w ciąży.

• Anemia w ciąży to kolejny czynnik wywołujący zmęczenie. Anemia to stan, w którym we krwi brakuje czerwonych krwinek, czyli erytrocytów. Najczęściej spowodowana jest niedoborami żelaza oraz witaminy B12. Niedobory najczęściej wynikają z niskiej podaży tych składników do organizmu lub, rzadziej, z zaburzeń wchłaniania w jelicie. Przyczyną anemii może być zwiększony rozpad krwinek czerwonych (hemoliza) lub krwawienie z przewodu pokarmowego. Anemii towarzyszy nadmierna męczliwość, ospałość, łamliwe paznokcie, zapalenie śluzówek jamy ustnej, zajady, bóle głowy i przyspieszenie czynności serca.

• Zmęczenie i senność wiążą się także z niskim ciśnieniem tętniczym. Najczęściej odczuwane jest ono przez kobiety reagujące na nagłe zmiany pogody.

Przyczyną zaburzeń niepozwalających wypocząć w trakcie snu nocnego (byt wczesne budzenie się, wielokrotne wybudzenia) może być także depresja.

Sprawdź: Jak leczyć przeziębienie w ciąży?

Zmęczenie w ciąży i uczucie senności – jakie badania?

Wykonywanie wszystkich zaleconych w trakcie ciąży badań pozwala na wczesne wykrycie większości najważniejszych chorób, które mogą powodować senność, w tym niedoczynność tarczycy, cukrzycę, infekcję czy anemię. Prowadzenie ciąży zgodnie z zaleceniami specjalistów zapobiega przeoczeniu poważnych dolegliwości które mogą objawiać się uczuciem zmęczenia.

Na pierwszej wizycie u ginekologa każda kobieta ciężarna ma zlecaną serię badań m.in. morfologię krwi, testy wykluczające przewlekłe zakażenia oraz pomiar stężenia glukozy we krwi na czczo. W morfologii można ocenić ilość oraz wielkość czerwonych krwinek, zdiagnozować anemię i ewentualnie określić jej przyczynę. Morfologii pozwala również na postawienie podejrzenia o toczącym się zapaleniu. Zwiększone stężenie glukozy we krwi wskazuje na cukrzycę.

Dodatkowo, aby nie przeoczyć pojawienia się cukrzycy indukowanej ciążą, w późniejszym okresie pomiędzy 24–28 tyg. wykonywany jest doustny test obciążenia glukozą (oral glucose tolerance test – OGTT). Niedoczynność tarczycy może ujawnić się w pierwszych tygodniach ciąży i stanowi zagrożenie dla zdrowia zarówno matki jak i płodu. Dlatego pomiędzy 4 a 8 tygodniem ciąży wykonywane jest badanie przesiewowe pomiaru stężenia TSH we krwi w celu wykrycia ewentualnych niedoborów hormonalnych.

Regularne wizyty u ginekologa oraz wykonywanie wszystkich zaleconych badań z dużym prawdopodobieństwem pozwala na wczesne rozpoznanie wszystkich najczęstszych schorzeń. Jeśli jednak ciągłe uczucie senności i brak energii nasilają się pomiędzy wizytami, a senność utrudnia nam funkcjonowanie nie tylko na początku, ale także w drugim bądź trzecim trymestrze ciąży, warto o tym jak najszybciej powiedzieć swojemu ginekologowi.

To też może Cię zainteresować: Niedoczynność tarczycy u dziecka

Ciągłe zmęczenie i senność w ciąży – jak sobie radzić?

Jeśli ospałość w czasie ciąży spowodowana jest jedną w wymienionych chorób, zawsze należy ją leczyć przyczynowo. W przypadku zakażeń zalecane są odpowiednie antybiotyki lub leczenie objawowe. Aby uniknąć zachorowania na grypę, zalecane są szczepienia przeciwko grypie, które można wykonać przed poczęciem lub w trakcie trwania ciąży.

Anemię leczy się suplementując brakujące składniki, czyli najczęściej żelazo lub witaminę B12. Niedoczynność tarczycy wymaga dostarczania hormonów z zewnątrz w postaci tabletek. Hormony te nie są w żadnym stopniu szkodliwe dla dziecka, wręcz odwrotnie, ich niedobór może niekorzystnie wpłynąć na rozwój płodu. Hormony tarczycy są niezbędne do prawidłowego rozwoju mózgu i znacząco wpływają na rozwój neuropsychologiczny dziecka. U noworodków matek prawidłowo leczonych w ciąży z powodu niedoczynności tarczycy nie stwierdza się żadnych zaburzeń rozwojowych.

Cukrzycę rozpoznaną po raz pierwszy w ciąży można leczyć odpowiednią dietą. Jeśli jednak po tygodniu stosowania diety cukrzycowej nie ma poprawy, konieczne jest wdrożenie leczenia insuliną. Kobiety z cukrzycą leczoną doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi w trakcie ciąży musza przejść na wstrzyknięcia insuliny lub terapię pompą insulinową.

Jeśli jednak wszystkie choroby są wykluczone, a kobieta nadal odczuwa senność, musi poddać się wymaganiom swojego organizmu i wydłużyć odpowiednio sen nocny.