Badanie grupy krwi w ciąży

Każda ciężarna ma wykonywane do 10. tygodnia ciąży badanie grupy krwi i czynnika Rh oraz testu na obecność przeciwciał odpornościowych do antygenów czerwonych krwinek (anty-Rh).

To bardzo ważne badanie ponieważ pozwala ocenić ryzyka wystąpienia konfliktu serologicznego i określić, jaką krew (o jakiej grupie i czynniku Rh) można podać ciężarnej, jeśli zajdzie taka konieczność (np. podczas dużego krwawienia w czasie porodu).

• Jeśli krew ma czynnik Rh(+) i nie stwierdza się przeciwciał anty-Rh, badanie wykonuje się tylko raz.
• Jeśli krew ma czynnik Rh(-), ale nie ma przeciwciał anty-Rh, trzeba powtórzyć test w kolejnych trymestrach (w sumie robi się go 3 razy).
• Jeśli stwierdzono obecność przeciwciał anty-Rh, trzeba zbadać, jakiego są rodzaju i jak dużo ich jest. W zależności od tego podejmowane są dalsze kroki diagnostyczne, a w niektórych sytuacjach także terapeutyczne.

Sprawdź: Kalkulator grupy krwi dziecka

Do badania nie trzeba być na czczo, a wynik często jest już na drugi dzień.

Wynik badania grupy w krwi - jak go zrozumieć

Grupa krwi (A, B, AB, 0) informuje o tym, jakie antygeny tzw. grup głównych znajdują się na powierzchni naszych czerwonych krwinek (to jednocześnie informacja o tym, czy we krwi są przeciwciała „anty-A” lub/i „anty-B”), a dodatni lub ujemny czynnik Rh świadczy o obecności lub braku antygenu D.

Znajomość własnej grupy krwi jest bardzo ważna, bo w przypadku ewentualnej transfuzji trzeba podać krew "dopasowaną do naszej" tzn. jeśli mamy grupę A, możemy dostać krew grupy A, ale także 0, bo nie mamy przeciwko tym grupom przeciwciał (patrz: tabelka powyżej). Nie możemy jednak przyjąć krwi grupy B, ani krwi grupy AB, bo mamy przeciwciała anty-B.

Ryzyko konfliktu serologicznego

Dla kobiet ciężarnych dodatkowo bardzo istotny jest czynnik Rh ze względu na ryzyko KONFLIKTU SEROLOGICZNEGO, czyli sytuacji, w której krew matki zaczyna niszczyć czerwone krwinki płodu. Przeważnie dochodzi do niego, kiedy zajdą wszystkie poniższe okoliczności:

• Matka ma krew Rh(-);
• Płód ma krew Rh(+) (tak może być, gdy krew ojca ma czynnik Rh(+));
• Do krwi matki już wcześniej „dostała się” krew Rh(+) (może się tak stać, jeśli w ciąży wystąpią krwawienia, w wyniku inwazyjnych badań prenatalnych, matka rodziła już dziecko, które miało krew Rh(+), podczas transfuzji została matce podana zła krew itd.).
• Zdążyło się już wytworzyć odpowiednio dużo przeciwciał anty-Rh. Ich produkcja trwa jednak kilka tygodni, więc w przypadku pierwszej i zdrowej ciąży, te przeciwciała mogą zacząć się tworzyć dopiero podczas porodu. Jeśli tak będzie, nie zdążą zaszkodzić dziecku.

Powiedz lekarzowi jeśli miałaś przetaczaną krew, konflikt serologiczny i dostawałaś już immunoglobulinę anty-D (podaje się ją m.in. ciężarnym, u których jest duże ryzyko wystąpienia konfliktu serologicznego ).

Dlaczego przeciwciała anty-Rh trzeba badać także u kobiet, których krew ma czynnik Rh(+)

Konflikt serologiczny występuje najczęściej, kiedy matka ma krew o czynniku Rh(-), a ojciec Rh(+), o ile oczywiście u dziecka wytworzy się krew Rh(+) (patrz: tabelka powyżej). Należy jednak pamiętać, że nie jest to jedyna postać konfliktu i że może on się rozwinąć u każdej ciężarnej, niezależnie od jej grupy krwi. Są to wprawdzie sytuacje rzadkie, ale mogą doprowadzić do ciężkiej choroby płodu. Dlatego właśnie wszystkie ciężarne muszą mieć wykonywane badanie w kierunku obecności przeciwciał odpornościowych do antygenów krwinek czerwonych (anty-Rh), a nie tylko te z krwią Rh(-).

UWAGA!

Warto wyrobić sobie specjalny dokument z informacją o posiadanej grupie krwi. Dzięki niemu, jeśli w nagłej sytuacji trzeba podać krew, lekarze mogą szybciej przystąpić do udzielania pomocy. Żeby uzyskać taki dokument, trzeba zrobić dwa niezależne badania grupy krwi.

Czytaj też: jak interpretować wyniki morfologii w ciąży