20. tydzień ciąży — który to miesiąc?
20. tydzień ciąży to początek 6. miesiąca ciąży, ostatniego w II trymestrze ciąży. Zakładając, że ciąża trwa 40 tygodni, jesteś dokładnie na jej półmetku. Prawdopodobnie znasz już płeć dziecka, a Twój ciążowy brzuch jest na tyle duży, że nie zdołasz go ukryć nawet pod luźnymi ubraniami.
Jeśli nie wiesz dokładnie, w którym tygodniu ciąży jesteś, możesz to sprawdzić w internetowym narzędziu o nazwie kalendarz ciąży.
Rozwój dziecka w 20. tygodniu ciąży
Jak wygląda dziecko w 20. tygodniu ciąży? Twoje dziecko na tym etapie ciąży mierzy już od 15 do 17 cm i waży około 270 g. Jego wciąż jeszcze bardzo cienka skóra pokryta jest ochronną mazią płodową, a także lanugo. Maluszek w tym miesiącu życia płodowego ma już dość dobrze rozwinięty zmysł słuchu, smaku oraz równowagi.
Czuje zmieniający się smak wód płodowych, na który wpływ ma Twoja dieta. Nie przepada za hałasem oraz skrajnymi temperaturami. Odczuwa też kołysanie, podczas gdy Ty się poruszasz. Dziecko reaguje emocjonalnie na doznania, które są dla niego przyjemne lub wręcz przeciwnie. Wyraża to swoimi ruchami.
W 20. tygodniu ciąży dziecko chętnie ssie kciuk i dotyka rączką swojej twarzy. W tym tygodniu ciąży pojawiają się już w jego mózgu połączenia nerwowe odpowiedzialne za myślenie oraz pamięć. W dziąsłach dziecka pojawiają się zalążki zębów.
Przeczytaj również:
21. tydzień ciąży - miesiąc, badania, rozwój dziecka, brzuch
Czy w 20. tygodniu ciąży czuć już ruchy dziecka?
W 20. tygodniu ciąży powinnaś już bez problemu odczuwać i wyróżniać ruchy dziecka. Maluch rośnie, przez co automatycznie w macicy robi mu się coraz ciaśniej. Wciąż jeszcze ma dużo przestrzeni, żeby swobodnie zmieniać pozycję, jednak coraz częściej jego figle wiążą się obijaniem Twoich narządów wewnętrznych.
20. tydzień ciąży – jak zmienia się ciało?
Od 20. tygodnia ciąży Twoje ciało przechodzi kolejne przeobrażenia. Rosnąca macica ulokowana jest już na wysokości pępka, przez co brzuch ciążowy jest już bardzo wyraźnie widoczny. Mogą pojawić się też kolejne dolegliwości ciążowe, typowe dla drugiego trymestru.
Relaksyna, jednej z hormonów ciążowych sprawia, że możesz mieć problemy z zaparciami. Staraj się więc pić dużo wody, jeść pokarmy bogate w błonnik, a także pamiętać o regularnym ruchu. Pomocne może też być wypijanie siemienia lnianego rano, na czczo. Pomoże ono wyregulować procesy trawienne i jest bardzo zdrowe. Innym sposobem jest też picie na czczo szklanki wody z łyżeczką miodu.
6. miesiąc ciąży to czas, kiedy możesz zacząć odczuwać pierwsze skurcze. To skurcze przepowiadające — tak zwane skurcze Braxtona-Hicksa. Polegają one na kurczeniu się i rozkurczaniu macicy. Na razie są one jeszcze bardzo słabe i trwają maksymalnie kilka minut. Możesz w tym czasie położyć się lub zmienić pozycję ciała — przyspieszy to ustąpienie skurczu. Skurcze przepowiadające nie są groźne, jest to trening macicy przed porodem.
W 20. tygodniu ciąży możesz odczuwać uporczywe swędzenie skóry. Może być ono spowodowane rozciąganiem się skóry na brzuchu, jednak warto porozmawiać o tym z lekarzem. Silne swędzenie skóry w ciąży jest bowiem również objawem bardzo groźnej przypadłości — cholestazy ciężarnych. Wspominana wcześniej relaksyna to hormon, który powoduje rozluźnienie mięśni i stawów. Prócz problemów z trawieniem i zaparciami, relaksyna może też powodować typową dla ciężarnych niezdarność.
Przeczytaj również:
22. tydzień ciąży - miesiąc, badania, rozwój dziecka, brzuch
Jakie badania zrobić w 20. tygodniu ciąży?
20. tydzień ciąży to czas, kiedy powinnaś wykonać badanie USG, tak zwane połówkowe — o ile jeszcze nie zostało ono zrobione. Badanie USG połówkowe wykonuje się bowiem między 18. a 22. tygodniem ciąży.
Jest to ważne badanie, ponieważ podczas niego, po pierwsze, dowiesz się ostatecznie, jaką płeć ma dziecko; po drugie, lekarz sprawdzi parametry narządów wewnętrznych maluszka. Zrobi pomiary głowy, brzuszka, serca oraz pozostałych narządów wewnętrznych. Niektórzy lekarze umożliwiają wykonanie badania USG 3D, co pozwala na podglądnięcie dziecka w obrazie trójwymiarowym.
Co jest oceniane na USG połówkowym i po co?
| Obszar | Co oceniane | Po co |
|---|---|---|
| Mózg/kręgosłup | anencefalia, rozszczep kręgosłupa, struktury OUN | wykrywanie ciężkich wad OUN |
| Twarz | warga/podniebienie | wykrywanie rozszczepów |
| Serce | 4-jamy, odpływy, duże naczynia | wady krytyczne serca |
| Jama brzuszna | przepukliny, przepona | wady ściany brzucha/przepony |
| Nerki/układ moczowy | obecność, położenie, poszerzenia | wady układu moczowego |
| Kończyny/szkielet | dysplazje, długości kości długich | ciężkie dysplazje kostne |
| Łożysko/pępowina | położenie, przyczep, liczba naczyń | ryzyko łożyskowe |
| Przepływy maciczne | Doppler t. macicznych | ryzyko stanu przedrzucawkowego/wewnątrzmacicznego zachamowania wzrostu płodu (IUGR) |
Oprócz USG w tym tygodniu ciąży powinnaś zrobić kolejne badania kontrolne. Morfologia, glukoza, badanie ogólne moczu, tsh, to najważniejsze z nich. Morfologia skontroluje poziom hemoglobiny, która u ciężarnych często spada poniżej normy, powodując anemię. To ważne, aby regularnie sprawdzać ten wskaźnik, zwłaszcza jeżeli przed ciążą miałaś tendencje do anemii. Poziom hormonów tarczycy jest bardzo ważny dla utrzymania zdrowej ciąży, dlatego powinien być regularnie kontrolowany przez cały okres jej trwania. Pod koniec drugiego trymestru wzrasta ryzyko wystąpienia cukrzycy ciążowej. Niedługo też lekarz powinien skierować Cię na badanie nazywane krzywą cukrzycową. Zanim to jednak nastąpi, trzymaj rękę na pulsie i wykonuj kontrolne badania glukozy.
Przeczytaj również:
23. tydzień ciąży - miesiąc, badania, rozwój dziecka, brzuch
Co robić, jeśli USG połówkowe wyjdzie nieprawidłowo?
Jeśli USG w 20. tygodniu pokaże nieprawidłowość, pierwszym krokiem zwykle jest spokojne potwierdzenie wyniku. Lekarz może zaproponować ponowne, dokładniejsze badanie w krótkim czasie lub skierować Cię do ośrodka diagnostyki prenatalnej. Tam wykonuje się szczegółowe USG narządów płodu (często z badaniem dopplerowskim – oceną przepływu krwi w naczyniach), a jeśli dotyczy to serca dziecka, także echo serca płodu.
W uzasadnionych sytuacjach lekarz omawia inwazyjne metody potwierdzenia danej diagnozy, takie jak amniopunkcja (pobranie płynu owodniowego) czy biopsja kosmówki – CVS. Zawsze poznasz cel badania, możliwe korzyści i ryzyko, a decyzja należy do Ciebie.
Gdy USG sugeruje problem z łożyskiem lub ryzyko stanu przedrzucawkowego, do planu opieki włącza się częstsze kontrole ciśnienia, ocenę przepływów w tętnicach macicznych, monitorowanie wzrastania dziecka oraz – u kobiet z wysokim ryzykiem – omówienie profilaktyki kwasem acetylosalicylowym w małej dawce.
Jeśli badanie wykaże krótką szyjkę macicy, w ciąży pojedynczej rozważa się leczenie progesteronem dopochwowym lub założenie szwu szyjkowego. Wybór zależy od długości szyjki, przebiegu poprzednich ciąż i preferencji pacjentki. W razie niedokrwistości wynikającej z niedoboru żelaza lekarz dobiera suplementację żelaza (doustną, a gdy to konieczne – dożylną) i plan kontrolnych badań krwi.
Jeśli wykryta zostanie wada u dziecka, otrzymasz skierowanie do poradni specjalistycznych (np. kardiologii prenatalnej) i plan dalszego postępowania. Może on obejmować regularne USG wzrastania z oceną dobrostanu płodu, plan porodu w ośrodku o odpowiednim stopniu referencyjności, a w pojedynczych przypadkach – kwalifikację do terapii wewnątrzmacicznych lub wczesnej opieki po urodzeniu. Niezależnie od rozpoznania, masz prawo do wsparcia psychologicznego oraz rzetelnej, zrozumiałej informacji. Pamiętaj: samo stwierdzenie „nieprawidłowości” w połówkowym badaniu nie oznacza od razu ciężkiej choroby – wiele odchyleń wymaga jedynie obserwacji i powtarzania badań, aby upewnić się, że dziecko rozwija się prawidłowo. Ostateczny plan zawsze ustala Twój lekarz prowadzący po rozmowie z Tobą i po zebraniu pełnego obrazu sytuacji.
Przeczytaj również:
Badania prenatalne w ciąży – lista badań do wykonania w I, II i III trymestrze
20. tydziem ciąży – najczęściej zadawane pytania
1. Czy w 20. tygodniu ciąży czuć już ruchy dziecka?
Tak, u większości kobiet pierwsze wyraźne ruchy płodu pojawiają się między 18. a 22. tygodniem. U kobiet, które rodzą po raz pierwszy, mogą wystąpić nieco później. Ruchy przypominają początkowo delikatne „muśnięcia” lub „bąbelki”, a z czasem stają się silniejsze i bardziej regularne.
2. Co dokładnie sprawdza lekarz podczas USG w 20. tygodniu?
To tzw. połówkowe USG – bardzo dokładne badanie oceniające budowę ciała dziecka: mózgu, serca, kręgosłupa, kończyn, nerek, żołądka, pęcherza i innych narządów. Lekarz ocenia też łożysko, ilość płynu owodniowego i przepływy krwi w tętnicach macicznych. Dzięki temu można wykryć większość poważnych wad rozwojowych i ocenić, czy dziecko rozwija się prawidłowo.
3. Czy połówkowe USG jest bezpieczne dla dziecka?
Tak. Ultrasonografia (USG) jest badaniem nieinwazyjnym i bezpiecznym, jeśli wykonuje ją wykwalifikowany personel. Nie ma dowodów naukowych, że standardowe USG w ciąży szkodzi dziecku czy matce.
4. Co oznacza, jeśli USG wykaże nieprawidłowość?
Nie zawsze oznacza to coś złego. Czasem obraz jest niejasny z powodu pozycji dziecka lub warunków technicznych. W takich sytuacjach lekarz może zaproponować powtórzenie badania, szczegółowe USG w ośrodku referencyjnym lub dodatkowe testy. Dopiero potwierdzone wyniki pozwalają ustalić, czy faktycznie występuje wada lub problem wymagający leczenia.
5. Czy w 20. tygodniu można już poznać płeć dziecka?
Zazwyczaj tak. W większości przypadków lekarz jest w stanie określić płeć płodu na podstawie obrazu narządów płciowych. Należy jednak pamiętać, że nie jest to celem badania – głównym zadaniem połówkowego USG jest ocena zdrowia dziecka, a nie ustalenie płci.
6. Czy powinnam coś specjalnego robić po połówkowym USG?
Po badaniu nie ma żadnych ograniczeń – możesz wrócić do swoich codziennych zajęć. Warto jednak zachować wydruk z USG i wyniki badań krwi, by pokazać je podczas kolejnej wizyty. Jeśli lekarz zaleci dodatkowe kontrole (np. ze względu na krótką szyjkę macicy, wyniki przepływów lub łożysko), należy trzymać się ustalonego planu.
7. Jakie objawy w 20. tygodniu ciąży wymagają pilnego kontaktu z lekarzem?
Natychmiastowej konsultacji wymagają: silny ból brzucha, twardnienie brzucha z regularnymi skurczami, krwawienie z dróg rodnych, wyciek płynu owodniowego, znaczne zmniejszenie ruchów dziecka lub silne bóle głowy połączone z obrzękami i zaburzeniami widzenia (mogą to być objawy stanu przedrzucawkowego). W razie wątpliwości zawsze warto zadzwonić do swojego lekarza prowadzącego lub na izbę przyjęć położniczą.
Przeczytaj również:
Twardy brzuch w ciąży – jakie są przyczyny i co oznacza twardnienie brzucha w ciąży?
20. tydzień ciąży – video
Sprawdź, jak rozwija się dziecko w 18. tygodniu ciąży od zapłodnienia (20. tydzień ciąży).
współpraca: redakcja Mamazone
