Mamazone

4. miesiąc życia dziecka

7 listopada 2025
Aneta Kroczyńska
Aneta Kroczyńska
Aneta Kroczyńska

specjalista zdrowia publicznego

Dziecko w czwartym miesiącu życia jest żywo zainteresowane otaczającym je światem. Coraz lepiej rozumie to, co dzieje się wokół niego. Rodzice zauważają również znaczny postęp motoryczny pociechy. Jak zmienia się ciało i psychika czteromiesięcznego maleństwa? Co można zrobić, by wesprzeć ten rozwój? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule. Zapraszamy do lektury o tym, co dzieje się w czwartym miesiącu życia dziecka!

4. miesiąc życia dziecka
Depositphotos

4. miesiąc życia dziecka – co warto wiedzieć?

Czteromiesięczne dziecko nadal poznaje świat głównie za pomocą swoich ust (faza oralna). Dlatego też chętnie wkłada do buzi wszystkie przedmioty w zasięgu ręki i obficie je obślinia. Maleństwo w ten sposób przygotowuje się również do nauki jedzenia. Odczuwa kształty, smaki i faktury.

Niektórzy rodzice martwią się, że podczas takiej formy poznawania świata ich maluszek będzie narażony na działanie drobnoustrojów. Nie ma jednak powodu do niepokoju. Immunoglobuliny z mleka matki skutecznie chronią niemowlę przed zarazkami. Co więcej, tego typu aktywność buduje odporność dziecka na niektóre drobnoustroje.

Ile waży 4-miesięczne dziecko – normy

Czteromiesięczne dziecko nie przybiera już tak dynamicznie na wadze, jednak wciąż szybko się rozwija. Niemowlę na tym etapie waży już około dwa razy więcej niż w momencie, w którym się urodziło. Waga powinna być minimalnie 70-80% większa od wagi urodzeniowej. Warto kontrolować wagę maluszka za pomocą domowej wagi dla niemowląt.

Jak przebiega rozwój dziecka w 4. miesiącu życia?

4. miesiąc życia dziecka – rozwój fizyczny

Czteromiesięczne niemowlę jest już w stanie całkowicie wyprostować nóżki, leżąc na brzuszku. W takiej pozycji dziecko potrafi również unieść się, podpierając się łokciami. Dzięki temu osiąga nowe pole widzenia, co pozwala mu na obserwację świata z innej perspektywy.

Dziecko na tym etapie świadomie reaguje na zabawki. Maleństwo ochoczo wyciąga po nie rączki lub uderza piąstkami. Pewnie chwyta przedmioty, choć wciąż nie potrafi trzymać dwóch rzeczy naraz. Zabawki łapie całą dłonią, nie używając przy tym kciuka.

Mięśnie dziecka są coraz sprawniejsze. Maluch potrafi podnosić główkę, leżąc na brzuszku, a także trzymać ją w pionie, gdy jest noszony na rękach. To dobry moment na to, by zamienić chustę na nosidełko. Chusta nie jest odpowiednia dla maluchów, które jeszcze nie mają na tyle silnych mięśni karku, by móc samodzielnie utrzymać główkę. Dziecko może być też zostawiane w pozycji siedzącej, ale podparte poduszkami. Na samodzielne siedzenie przyjdzie czas.

4. miesiąc życia dziecka – rozwój psychiczny i umysłowy

W czwartym miesiącu życia normuje się dobowy rytm snu i czuwania dziecka. Maleństwo potrafi przespać w nocy nawet 4 godziny bez przerwy. Oczywiście nie jest to reguła – wszystko zależy od indywidualnego charakteru dziecka. Niektóre niemowlęta nawet na tym etapie nie są w stanie przespać większości nocy. Nie jest to jednak powód do niepokoju – spokojny sen przyjdzie z czasem.

Czteromiesięczne niemowlę z łatwością rozpoznaje swoich bliskich – rodziców, dziadków, rodzeństwo. Głos mamy czy taty staje się dla maleństwa niemal bezbłędnie rozpoznawalny. Słysząc wołanie, 4-miesięczny maluch odwraca główkę w stronę, z której dochodzi dźwięk. Na widok obcych osób, na przykład lekarza, może reagować lękiem. Komunikuje w ten sposób brak poczucia bezpieczeństwa. Jednak przy bliskich czuje się komfortowo i pewnie.

Rodzice z rozczuleniem odkrywają, że ich maleństwo wyraźnie uczy się okazywać radość – gdy jest zadowolone, zaczyna się głośno śmiać, wesoło gaworzy, przebiera rączkami i nóżkami. Sprawia także wrażenie bardzo „rozgadanego” – intensywnie grucha, bawi się swoim głosem, odkrywając przy tym coraz to nowe dźwięki: piszczenie, mruczenie, krzyczenie czy parskanie.

Co jest normalne, a co nie w 4. miesiącu życia dziecka

ObszarTypowo w 4. m.ż.Skontaktuj się z lekarzem/pielęgniarką, jeśli…
Motoryka dużaPodpiera się na przedramionach na brzuchu; trzyma pewnie głowę w podparciuNie podnosi głowy na brzuchu nawet na chwilę; wyraźnie „opada” w podparciu
Motoryka małaSięga po zabawki, łączy dłonie nad klatką piersiowąNie chwyta w ogóle podanej zabawki 
KomunikacjaGaworzy, śmieje się na głos, reaguje na głos opiekunaBrak reakcji na dźwięk/głos, brak kontaktu wzrokowego
SocjalizacjaUśmiecha się do opiekunów, uspokaja się przy bliskichUporczywy brak reakcji społecznych

4. miesiąc życia dziecka – jak wspomagać rozwój?

Czteromiesięczne dziecko uwielbia ćwiczyć swój głos na różne sposoby. Warto potowarzyszyć mu w tej zabawie. Rozmaite piski, mlaśnięcia czy pomruki nie tylko rozbawią malucha, ale również zachęcą go do naśladowania dźwięku wydawanego przez rodzica. Odpowiadajmy na wydawane przez pociechę dźwięki. W ten sposób zachęcimy dziecko do dalszego dialogu.

Stymulujmy słuch dziecka. Można to robić przy użyciu delikatnego dzwoneczka czy grzechotki – potrząsajmy nimi raz z jednej strony dziecka, raz z drugiej. Pozwólmy maleństwu zlokalizować źródło dźwięku. Ponadto oswajajmy malucha z nowymi zapachami. Zbliżajmy do jego twarzy różne owoce (banana, cytrynę), wypowiadajmy ich nazwy i obserwujmy reakcje pociechy.

Starajmy się jak najczęściej układać dziecko na kocyku rozłożonym na podłodze. Jeśli temperatura w domu na to pozwala, zdejmijmy maleństwu skarpetki i pozwólmy mu na trenowanie ruchów boso. Zadbajmy również, aby w otoczeniu pociechy znalazły się wspierające rozwój zabawki. Czteromiesięczne niemowlę będzie zafascynowane przedmiotami, które mają zróżnicowane faktury i wydają rozmaite dźwięki. Dobrym pomysłem jest zakup maty edukacyjnej z pałąkiem lub stojaka z podwieszonymi grzechotkami. Maluch będzie trącał rączkami zawieszone zabawki i starał się je złapać. Możemy też kłaść zabawki nieopodal rączki maluszka, żeby spróbował sam po nie sięgnąć.

4. miesiąc życia dziecka – najczęściej zadawane pytania 

Czy można już rozszerzać dietę?
Zwykle jeszcze nie – większość dzieci jest na to gotowa około 6. miesiąca. Rozszerzanie diety nie może nastąpić wcześniej niż przed 4. miesiącem i wyłącznie przy oznakach gotowości dziecka. U dzieci z dużym ryzykiem alergii wczesne, kontrolowane wprowadzenie niektórych alergenów (4.–6. m.ż.) może zmniejszać ryzyko alergii, ale decyzję warto zawsze omówić z lekarzem.

Witamina D – jaka dawka?
400 j.m./dobę (10 μg/dobę) od pierwszych dni do 6. m.ż.; 6.–12. m.ż. 400–600 j.m./dobę zależnie od spożycia w diecie.

Czy 4‑miesięczniak może spać na brzuchu?
Układaj dziecko do snu zawsze na plecach. Jeżeli samo zacznie się obkręcać, nie owijaj go i zapewnij mu bezpieczną przestrzeń bez luźnej pościeli.

Kolka nie mija – co dalej?
Po 4. m.ż. kolka zwykle wygasa, jednak jeśli nadal jest nasilona, skonsultuj się z lekarzem.

Ulewa po każdym karmieniu – czy to refluks?
U niemowląt to zazwyczaj norma – pomóc może modyfikacje karmienia i odpowiednia pozycja. Przy braku przyrostów masy/objawach bólowych należy iść z dzieckiem do lekarza.

Ząbkowanie w 4. miesiącu – co pomaga?
Najpierw gryzaki i chłodne (nie mrożone) zabawki; żele znieczulające zwykle nie są rekomendowane.

współpraca: redakcja Mamazone


Bibliografia

Więcej o tym, jak dbamy o jakość naszych treści znajdziesz w Polityce Redakcyjnej Mamazone.pl.

  1. Rokicka-Milewska R., Nasze dziecko, rozwój, pielęgnowanie i wychowanie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007,
  2. Murkoff H., Pierwszy rok życia dziecka, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2020,
  3. Kawalec W., Grenda R., Kulus M., Pediatria I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
  4. Szczapa J (red.). Neonatologia, wyd. 3, PZWL; data wydania: 12.10.2022; ISBN: 9788301225094.


Więcej na ten temat