1. miesiąc życia dziecka

1. miesiąc życia dziecka – co warto wiedzieć?

Pierwszy miesiąc życia dziecka to tzw. okres noworodkowy, w trakcie którego dziecko przesypia większą część dnia. Podczas snu dochodzi do rozwoju układu nerwowego, dlatego tak istotne jest zadbanie o spokojny, komfortowy sen maleństwa. Na tym etapie dziecko zaczyna również rozpoznawać zapach, głos i twarz mamy. Reaguje na dźwięki i odróżnia kontrastowe kolory.

Zgodnie z wytycznymi żywieniowymi noworodki powinny być karmione wyłącznie mlekiem matki. To ono stanowi najbardziej wartościowy pokarm, zawierający wszystkie składniki niezbędne do prawidłowego rozwoju niemowlęcia. W przypadku gdy mama odnosi wrażenie, że ma za mało pokarmu, należy skonsultować się z doradcą laktacyjnym, który pomoże odpowiednio przystawiać maleństwo do piersi i wykształcić u niego prawidłową technikę ssania.

Przeczytaj również:

2. miesiąc życia dziecka

Ile waży 1-miesięczne dziecko – normy

Noworodek po urodzeniu traci nawet do 10% swojej wyjściowej masy ciała i jest to zupełnie naturalne zjawisko. W ten sposób dziecko pozbywa się płynów ustrojowych nagromadzonych przez okres życia płodowego. Maluszek powinien odzyskać wagę urodzeniową po upływie około 2 tygodni od porodu. W pierwszym miesiącu życia dziecko przybiera na wadze około 120-220 g na tydzień.

1. miesiąc życia dziecka – co robić, gdy pojawia się kolka?

Zacznijmy od tego, czym jest kolka – to nawracające napady płaczu u zdrowego niemowlęcia, zwykle wieczorami. Jak wtedy zachowuje się dziecko? Jest niespokojne, podkurcza nóżki i ma napiety brzuszek. Mimo hałasu i płaczu maluch dobrze rośnie i jest zdrowy. Skąd bierze się kolka? Jednej pewnej przyczyny nie ma. W grę wchodzą m.in.: niedojrzałość układu pokarmowego i nerwowego, wrażliwość na bodźce, czasem gazy. To nie jest wina mamy, taty, ani karmienia piersią. Na szczęście, kolka mija ok. 3.-4. miesiąca życia dziecka. 

Co może pomóc maluszkowi, który ma kolkę?

Pomoże:

• kołysanie i bliskość: noszenie, przytulanie w chuście, delikatne kołysanie;

• „biały szum” i rutyna wieczorna: powtarzalny schemat kąpiel – karmienie – usypianie, ciche i przyciemnione otoczenie;

• odbijanie i spokojne karmienia: krótsze, częstsze karmienia, a po jedzeniu należy potrzymać dziecko w pozycji pionowej;

• ciepło na brzuszek i masaż: ciepła pieluszka/termofor owinięty w tkaninę i przyłożony delikatnie do brzuszka, delikatny masaż brzuszka (z ruchem zgodnym z ruchem wskazówek zegara);

• probiotyk Lactobacillus reuteri: badania z lat 2022–2024 pokazują, że u części niemowląt może skracać czas płaczu. Efekt nie dotyczy wszystkich dzieci i nie zawsze jest duży. Podawanie go dziecku trzeba skonsultować z pediatrą.

1. miesiąc życia dziecka – rozwój fizyczny

Niemowlę w pierwszym miesiącu życia ma pomarszczoną, zaróżowioną skórę oraz opuchnięte powieki. Na skórze pojawiają się zaskórniki, które powstają na skutek niedojrzałej jeszcze pracy gruczołów – zmiany te powinny zniknąć w ciągu kilku tygodni. Na głowie dziecka widoczne są dwa charakterystyczne elementy – ciemiączko tylne i przednie. Ciemiączka przypominają niewielkie zagłębienia, które zrastają się z upływem czasu. Tylne zrasta się między szóstym tygodniem a czwartym miesiącem życia maleństwa, natomiast przednie – dopiero w drugim roku życia dziecka.

Przeczytaj również:

Zbyt wczesne podnoszenie główki u noworodka

Prawidłowy rozwój fizyczny maleństwa można również określić, obserwując odruchy bezwarunkowe, z którymi dziecko przychodzi na świat. W pierwszym miesiącu życia dziecka można zauważyć:

• odruch Babińskiego. Możemy go zaobserwować w chwili, w której łaskoczemy dziecko po podeszwie stopy. Paluch prostuje się wówczas do góry, a małe palce zginają się do środka;
• odruch Rootinga. Niemowlę muśnięte po policzku odwraca główkę i otwiera buzię. To sygnał, że jest gotowe do przyjmowania pokarmu;
• odruch chwytny. Pojawia się, gdy dotykamy palcem wnętrza dłoni dziecka. Maleństwo silnie zaciska wtedy piąstkę na palcu;
• odruch kroczenia. Pojawia się w sytuacji, w której niemowlę trzymane jest pod pachami w pozycji pionowej i dotyka nóżkami podłoża. Możemy wówczas zaobserwować próbę stawiania kroków przez dziecko;
• odruch Moro. Zauważalny, gdy niemowlę się przestraszy (na przykład w momencie gwałtownego ruchu, hałasu). Dziecko najpierw prostuje kończyny, po czym przyciąga je do siebie, jednocześnie zaciskając piąstki.

Przeczytaj również:

3. miesiąc życia dziecka

1. miesiąc życia dziecka – rozwój psychiczny i umysłowy

Miesięczne dziecko komunikuje się ze światem wyłącznie za pomocą dźwięków – głównie płaczu. Pod koniec pierwszego miesiąca maleństwo uważniej obserwuje twarze i przedmioty. Zaczyna się również uśmiechać. Warto jednak dodać, że ten uśmiech nie jest jeszcze reakcją świadomą – to tzw. uśmiech anielski. Mięśnie twarzy dziecka dopiero przygotowują się do okazywania emocji poprzez mimikę.

Pod koniec pierwszego miesiąca życia dziecko zwykle:

• rozpoznaje głosy rodziców, odróżnia je od innych głosów i wyraźnie na nie reaguje;
• różnicuje płacz, w zależności od tego, co chce przekazać;
• może już głużyć, czyli wypowiadać przypadkowe gardłowe dźwięki, które nie służą jeszcze komunikacji.

Przeczytaj również:

4. miesiąc życia dziecka

1. miesiąc życia dziecka – jak wspomagać rozwój?

W pierwszym miesiącu życia maluszek dopiero zaczyna poznawać świat poza brzuchem mamy. To czas, w którym należy zapewnić dziecku dużo bliskości i otoczyć je wyjątkową troską. Częste przytulanie noworodka daje mu poczucie bezpieczeństwa. Warto również od czasu do czasu układać maleństwo w pozycji na brzuszku. Dzięki temu będzie ono podejmowało kolejne próby oderwania główki i utrzymania jej w górze przez coraz dłuższy czas. Taka pozycja korzystnie wpływa na rozwój stawów biodrowych oraz naturalnie masuje brzuszek, co pomaga zapobiec pojawianiu się kolki.

Ponadto starajmy się jak najwięcej mówić do dziecka. Warto nucić mu piosenki lub spokojnym głosem opowiadać, co się dzisiaj wydarzyło. Można również czytać różne historie, zwracając uwagę na modulację głosu.

W pierwszych tygodniach najlepiej sprawdzą się proste zabawki, na przykład wydrukowane czarne linie na kartkach papieru czy kolorowa karuzela o geometrycznych kształtach. Odstęp między pociechą a zabawką powinien wynosić około 25 centymetrów. W trakcie zabawy warto stymulować zmysł słuchu, potrząsając zabawką na zmianę raz z jednej, raz z drugiej strony, by dziecko próbowało namierzać źródło dźwięku.

Przeczytaj również:

Waga i wzrost noworodka – normy, rekordy

Co jest typowe w 1. miesiącu życia dziecka, a kiedy udać się do lekarza

1. miesiąc życia dziecka – najczęściej zadawane pytania 

Średnio 14–17 godz./dobę z częstymi pobudkami – ważniejsza jest jakość i bezpieczeństwo snu niż „ciągłość nocy”.

2. Kiedy zacząć suplementację wit. D?
Od pierwszych dni, według polskich zaleceń 2023 (dawkowanie zależne od sposobu karmienia i masy ciała).

3. Czy warto robić USG bioder „od razu”?
Standardowo kontrola i ewentualne USG 6–12 tydz. Wcześniej tylko wtedy, gdy są wskazania z badania klinicznego.

4. Jak zmniejszyć ryzyko zespołu nagłej śmierci łóżeczkowej?
Układać dziecko do spania na plecach, osobne łóżeczko, brak poduszek/ochraniaczy, brak dymu. Unikać przegrzewania i spania na miękkich powierzchniach.

5. Kolka – czy probiotyki pomagają?
U części niemowląt karmionych piersią – tak, skracają czas płaczu (nie we wszystkich badaniach; jakość dowodów umiarkowana).