Wizyta patronażowa – co to jest, kiedy się odbywa, jak się przygotować?

Co to jest wizyta patronażowa?

Wizyta, a właściwie wizyty patronażowe są to odwiedziny położnej lub pielęgniarki środowiskowej u noworodka w domu oraz pierwsze spotkanie z lekarzem pediatrą po narodzinach dziecka, odbywające się w pierwszych kilku tygodniach od porodu.

Po co przychodzi położna środowiskowa?

Celem wizyt patronażowych jest sprawdzenie procesu adaptacji dziecka do życia pozałonowego, ocena zdrowia noworodka oraz kondycji świeżo upieczonej mamy. Wizyta położnej ma również na celu udzielenie rodzicom porad w zakresie laktacji, opieki nad noworodkiem, rekonwalescencji poporodowej mamy. Słowem – położna lub pielęgniarka rozwiewają wszystkie wątpliwości dotyczące pielęgnacji i stanu zdrowia noworodka oraz mamy.

Zobacz też: Jak zmienić przychodnię i pediatrę?

Czy można wybrać swoją położną?

Każda przyszła mama może sama dokonać wyboru położnej, jeśli decyduje się na prywatną opiekę zdrowotną lub też posiada kontakt w ramach szkoły rodzenia, do której uczęszczała w ciąży – wówczas należy powiadomić szkołę/placówkę o narodzinach oraz podać termin wypisu ze szpitala. W innej sytuacji do rodziców odgórnie przypisywana jest położna z ramienia placówki POZ, do której zgłoszą narodziny dziecka. Wystarczy podać nazwę przychodni w szpitalu, wówczas zostanie do niej wysłana karta szczepień ochronnych dziecka. Wizytę patronażową rodzice umawiają po wyjściu z porodówki. Jednocześnie w podanej przychodni, najlepiej następnego dnia po porodzie, należy wypisać deklaracje wyboru lekarza pediatry lub lekarza rodzinnego dla dziecka oraz położnej, jeśli zna się ją np. z polecenia znajomych.

Wyboru położnej najlepiej dokonać jeszcze przed narodzinami dziecka, w ostatnim trymestrze ciąży. Dobrze poznać ją wcześniej – wówczas rodzice będą czuli się swobodniej podczas wizyty, mając świadomość, że położna zna ich „historię”.

Sprawdź, kiedy i przeciwko jakiej chorobie trzeba zaszczepić dziecko

Kiedy odbywają się pierwsza wizyta patronażowa?

W ciągu 6 tygodni życia dziecka powinny się odbyć 4 wizyty położnej lub pielęgniarki. Pierwsza wizyta patronażowa odbywa się zazwyczaj do 48 h po opuszczeniu szpitala, w domu noworodka i jego rodziców. Kolejne wizyty następują w ciągu 2 miesięcy życia dziecka. Kobiecie w połogu przysługuje opieka do 42. dnia po urodzeniu.

Jeśli chodzi o pierwszą wizytę z noworodkiem u lekarza, odbywa się ona do 6. tygodnia życia dziecka, przed pierwszym szczepieniem, jeśli dziecko jest zdrowe.

Odwiedziny położnej odbywają się w warunkach domowych, rzadziej w przychodni. Z kolei jeśli chodzi o lekarza, tutaj zazwyczaj zachodzi konieczność wizyty w wybranej poradni.

Czytaj też: Zapalenie piersi – objawy i leczenie

Jak wygląda wizyta patronażowa?

Podczas wizyt patronażowych ocenia się: ogólny stan zdrowia dziecka, sprawdza kolor jego skóry, kikut pępowinowy, ciemiączko, odruchy, rozwój fizyczny oraz ewentualnie nieprawidłowości. Porada patronażowa obejmuje również tematykę karmienia piersią – położna sprawdza jego skuteczność, mierząc i ważąc dziecko, jak i przeprowadza wywiad z mamą. Dopytuje o ewentualne problemy, udziela teoretycznych i praktycznych rad w zakresie karmienia, laktacji oraz pielęgnacji noworodka. Ocena prawidłowości narządów płciowych oraz sprawdzanie okolic pieluszkowych również bywa dla rodziców wielką pomocą – wówczas wiedzą, czy dobrze dbają o wrażliwe miejsca maluszka.

Położna ocenia również stan zdrowia mamy – stopień gojenia krocza lub rany po cesarskim cięciu, a także kondycję brodawek, jeśli karmi dziecko piersią.

Przeczytaj też: Książeczka zdrowia dziecka – co w niej jest?

Wizyta patronażowa lekarza a wizyta patronażowej położnej – jaka jest różnica?

Pierwsze spotkanie z lekarzem nie odbywa się zazwyczaj w domu dziecka, ale w wybranej poradni dzieci zdrowych. Pediatra zapoznaje się z dokumentacją okołoporodową dziecka oraz informuje rodziców o obowiązkowym programie szczepień ochronnych. Podczas takiej wizyty lekarz sprawdza stan neurologiczny dziecka i długość ciała, dokonuje pomiarów wagi, obwodu główki, oceny ciemiączka, sprawdza także, czy nie dochodzi do stanu zapalnego w okolicach pieluszkowych i ocenia ogólny stan noworodka, a wszelkie zebrane informacje oraz spostrzeżenia wpisuje do książeczki zdrowia.

Zobacz też: W czym pomaga doradca laktacyjny?

Jak się przygotować do wizyty patronażowej?

Na wizytę położnej w domu nie trzeba się jakoś szczególnie przygotowywać. Wręcz przeciwnie – położna powinna poznać naturalne warunki, w których przebywa dziecko. Warto jednak zapisać na kartce wszelkie ewentualne pytania i wątpliwości, jakie chciałoby się poruszyć na spotkaniu ze specjalistką.

Na pierwszej wizycie lekarskiej niezbędna jest cała dokumentacja ciąży oraz ta, którą otrzyma się z oddziału noworodkowego, dotycząca pierwszego szczepienia i badań oraz oceny stanu noworodka, a także książeczka zdrowia (personel medyczny przekaże ją rodzicom podczas wypisu dziecka ze szpitala).

Zobacz też: Jak dbać o zdrowie po porodzie?

Czy wizyta patronażowa jest płatna?

Od 21. tygodnia ciąży każdej kobiecie przysługuje bezpłatna opieka położnej środowiskowej w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, dlatego wizyty po porodzie są darmowe. Warto jednak wcześniej zorientować się w sprawie świadczeń gwarantowanych – nic nie stoi na przeszkodzie, by jednocześnie korzystać z prywatnego patronatu, jeśli obejmuje on większy zakres wsparcia dla noworodka i świeżo upieczonych rodziców.

Zobacz też: Urlop macierzyński, rodzicielski, wychowawczy – czym się różnią?

Czy można odmówić wizyty patronażowej?

Należy pamiętać, że wizyta patronażowa położnej jest obowiązkowa i nie ma możliwości rezygnacji z niej. W szpitalu należy podać dane wybranej placówki medycznej, niezależnie od tego, czy jest to przychodnia prywatna czy NFZ. W przypadku odmowy podania takich informacji, a także odmowy wizyt położnej, poradnia ma prawo zgłosić taki fakt do opieki społecznej, z podejrzeniem zaniedbania i nieprawidłowej opieki nad dzieckiem.

Spotkanie położnej z rodzicami to ważne wsparcie i dla nich, i przede wszystkim dla niemowlęcia, dlatego zdecydowanie warto wyciągnąć z niego jak najwięcej.