Guzek w piersiach – jak rozpoznać? Przyczyny, objawy, leczenie

Jak odróżnić torbiel od guza?

Tkanka piersi u kobiet to obszar bardzo aktywny hormonalnie. U większości młodych kobiet w wieku przedmenopauzalnym mogą pojawić się wyczuwalne zgrubienia lub grudki, które wcale nie oznaczają poważnych nieprawidłowości, ani tym bardziej nowotworu złośliwego. Niektóre zmiany mogą pojawiać się i znikać, co jest naturalnym następstwem przemian hormonalnych lub predyspozycji genetycznych. Regularne badanie grup podwyższonego ryzyka powinno więc być wprowadzane rutynowo.

W obrębie piersi rozwinąć się mogą m.in.: torbiel, tłuszczak, włókniak, lub gruczolakowłókniak.

Jedną z najczęściej wykrywanych zmian w piersiach są torbiele. W wielu wypadkach wykrywane są one zupełnie przypadkiem, podczas rutynowych badań diagnostycznych, ponieważ nie dają żadnych niepokojących objawów ani dolegliwości bólowych. Czasami obecność torbieli daje symptomy w postaci wzmożonego napięcia skóry i wrażliwości na dotyk jednej lub obu piersi, nasilających się przed miesiączką. Jedynym pewnym sposobem jednak, aby odróżnić torbiel od guza litego jest wykonanie badania ultrasonograficznego piersi.

Co jest przyczyną powstawania torbieli w piersiach?

Torbiele mogą pojawić się u kobiet w każdym wieku, nawet u dziewczynek w okresie dojrzewania. Szacuje się, że częstotliwość ich występowania rośnie wraz z wiekiem, i u kobiet powyżej 70. roku życia sięga nawet ponad 90 procent.

Pod względem rozmiaru wykrywanych zmian, klasyfikuje się 2 typy torbieli:

• mikrotorbiele – guzki na tyle niewielkie, że pozostają niewyczuwalne palpacyjnie, a zwykle są wykrywane przypadkiem przez badanie ultrasonograficzne lub inne badanie obrazowe (jak mammografia metodą rezonansu magnetycznego);
• makrotorbiele – większe zmiany wyczuwalne w badaniu manualnym. Guzki takie mogą osiągać średnicę średnio od 2–5 cm.

Powstawanie torbieli jest następstwem działania hormonów, głównie wahania poziomu estrogenów i progesteronu, ale też prolaktyny czy hormonów tarczycy w cyklu życia kobiety. Niektóre badania wskazują, że występują one częściej u kobiet bezdzietnych, stosujących długotrwale leki hormonalne, lub u których w przeszłości występowały choroby piersi. Na tworzenie torbieli mogą też mieć wpływ stosowane metody hormonalnej antykoncepcji.

Torbiel tworzy się w zablokowanych przewodach mlecznych, na skutek przerostu gruczołów i tkanki łącznej. Nadmierny podział komórek nabłonka powoduje zarośnięcie światła przewodu mlecznego, co powoduje gromadzenie płynu, a z czasem wytworzenie torbieli zastoinowej. Charakterystyczną cechą torbieli, odróżniającą ją od innych guzków, jest właśnie jej wypełnienie cieczą, która widoczna jest w postaci wyraźnego kontrastu w diagnostycznych badaniach obrazowych. Pod względem budowy wyróżnia się także torbiele proste oraz torbiele złożone – gdzie pęcherzyk wypełniony jest gęstszym płynem i może zawierać wewnątrz fragmenty tkanek. Cechy te mogą być uwidocznione wyłącznie w bardziej szczegółowych badaniach.

Jakie guzki w piersiach są niebezpieczne?

Proste torbiele to najczęściej występujące łagodne zmiany piersi o charakterze rozrostowym. Ich występowanie zazwyczaj nie zwiększa ryzyka nowotworu złośliwego. Najprawdopodobniej lekarz zaleci jednak obserwację zgrubienia co 3 lub 6 miesięcy, gdzie w badaniu USG oceniane będą typowe cechy torbieli prostej, jak:

• cienkie, gładkie ściany;
• wyraźne odgraniczenie od sąsiadujących tkanek;
• jednorodne wypełnienie płynem;
• brak unaczynienia.

Bardziej niepokojące dla lekarza będą torbiele złożone, których wnętrze jest niejednorodne, mogą też występować przegrody, dzielące torbiel na kilka części. Guzki takie cechują się też nieregularną i znacznie grubszą ścianą, w porównaniu do torbieli prostych.

Potencjalnie niebezpieczne mogą być też wszelkie zmiany szybko rosnące oraz twarde zgrubienia, które w badaniu palpacyjnym pozostają nieruchome i nieprzesuwalne, a w badaniu USG prezentują litą strukturę i nieregularny kształt. W sytuacji uwidocznienia tego typu zmian specjalista z pewnością zleci poszerzoną diagnostykę, w tym najprawdopodobniej wykonanie biopsji gruboigłowej wykonywanej w znieczuleniu miejscowym. Technika ta umożliwia pobranie fragmentu tkanki z wnętrza zmiany, który zostaje przekazany do badania histopatologicznego. Na jego podstawie można określić charakter zmiany (nowotwór łagodny lub złośliwy), stopień jej zaawansowania i dalsze strategie leczenia.

Co zrobić jak wykryje się guza w piersi?

Guzek w piersi bardzo często zostaje wykryty przez pacjentkę podczas kąpieli lub jej partnera w czasie współżycia i stanowi źródło dużego dyskomfortu psychicznego. Takie zmiany najczęściej stanowią przyczynę zgłoszenia do onkologa. Warto jednak pamiętać, że nie każde zgrubienie ma podłoże nowotworowe i należy ocenić też inne objawy, o które z pewnością zapyta lekarz podczas wywiadu klinicznego.

Bezwzględnie trzeba zgłosić się do specjalisty, jeśli równolegle z guzkiem w piersi występuje:

• powiększenie okolicznych węzłów chłonnych;
• zmiana wyglądu brodawki sutkowej (wklęśnięcie, nadmierne uwypulklenie);
• zmiany skórne wokół brodawki sutkowej (zmiana wyglądu i struktury skóry);
• wyciek płynu lub krwi z brodawki (przy braku laktacji);
• obrzęk, zaczerwienienie, swędzenie i zwiększona temperatura (uczucie „gorąca”);
• niewystępująca dotąd asymetria piersi.

Specjalistą, do którego kobiety zgłaszają się w pierwszej kolejności jest zwykle lekarz ginekolog. Podczas badania pacjentki klinicysta powinien ocenić zmianę palpacyjnie, zbadać węzły chłonne pachowe, wykonać szczegółowy wywiad dotyczący m.in. regularności cykli i daty ostatniej miesiączki u kobiety, zlecić jej podstawowe badania, a także zadecydować o dalszej diagnostyce lub skierowaniu do specjalisty onkologa.

Aby uniknąć niepotrzebnego stresu i zbyt późnego wykrycia niepokojących zmian, piersi należy badać regularnie, najlepiej co miesiąc, kilka dni po ustaniu miesiączki. Przy obecnym rozwoju medycyny, wyłapywanie wczesnych zmian, w tym zdiagnozowanie nawet złośliwych guzów, daje ogromne szanse na skuteczną terapię.

Guzki w piersiach – wideo