Spirala antykoncepcyjna – co to jest, jak działa, zakładanie wkładki wewnątrzmacicznej

Czym jest spirala antykoncepcyjna?

Spirala antykoncepcyjna, zwana również wkładką domaciczną to plastikowa, miękka (najczęściej z polietylenu) wkładka z dodatkiem w kształcie litery T, ze sznureczkami, którą umieszcza się w macicy.

Jak działa spirala antykoncepcyjna? Rodzaje spirali antykoncepcyjnych

Jako metoda antykoncepcji, spirala, w zależności od rodzaju, działa wielopłaszczyznowo, co sprawia, że uznawana jest za jedną z najskuteczniejszych metod zapobieganiu ciąży. Stanowi wartościową alternatywę dla kobiet, które nie chcą lub nie mogą stosować antykoncepcji doustnej (tabletki antykoncepcyjne), plastrów czy krążków dopochwowych.

Spirale miedziane uwalniają w macicy jony miedzi, które przyczyniają się do zagęszczenia śluzu szyjkowego w szyjce macicy, przez co zmniejszają ruchliwość plemników i uniemożliwiają im dotarcie do komórki jajowej. Dodatkowo, jony miedzi wykazują działanie plemnikobójcze, co również zapobiega ciąży.

Spirale antykoncepcyjne oparte na działaniu hormonów są najbardziej popularne wśród wkładek antykoncepcyjnych. Jak działa spirala antykoncepcyjna hormonalna? Zawarty w spirali lewonorgestrel, należący do grupy progestagenów, stosowany jest także w przypadku antykoncepcji doustnej, hormonalnej terapii zastępczej oraz w plastrach antykoncepcyjnych. Im wyższe stężenie tego hormonu w organizmie, tym szybszy i większy przyrost endometrium, co znacznie utrudnia, a nawet uniemożliwia zajście w ciążę.

Kto może założyć spiralę? Gdzie zakłada się spiralę?

Spirale antykoncepcyjne mogą stosować zarówno kobiety, które jeszcze nie rodziły, jak i matki oraz kobiety karmiące. Warto jednak zaznaczyć, że w przypadku kobiet niebędących matkami skuteczność działania spirali może być niższa, a także prowadzić do ciąży pozamacicznej.

Założenie spirali antykoncepcyjnej przeprowadza lekarz ginekolog w gabinecie, po wcześniejszym badaniu i ocenie stanu zdrowia kobiety (cytologia i USG dróg rodnych) oraz budowy macicy. Po założeniu spirali kobieta powinna pojawić się na kilku wizytach kontrolnych, by ocenić, czy wkładka została odpowiednio umieszczona w jamie macicy i czy wszystko jest z nią w porządku. Dlatego też stosowanie spirali antykoncepcyjnej jest bezpieczne – podlega ona bowiem ścisłej kontroli, a zakładana jest przez specjalistę.

Spiralę antykoncepcyjną zakłada się w ciągu 7 dni od wystąpienia krwawienia miesiączkowego – wówczas szyjka macicy jest naturalnie otwarta, a układ płciowy ma wyższą odporność na zakażenia.

Wady spirali antykoncepcyjnej

Pojawia się wiele pytań dotyczących bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej, jaką oferuje spirala. I owszem, mimo wielu zalet, wkładka domaciczna ma również swoje wady i jej stosowanie może powodować skutki uboczne. Nie są one jednak odmienne od tych, jakie mogą się pojawić podczas stosowana innych hormonalnych metod antykoncepcji, a są to:

• bóle głowy,
• obfite krwawienia w pierwszych miesiącach po założeniu spirali,
• zmiany nastroju,
• zmiany skórne,
• ból i tkliwość piersi,
• obniżenie i wahania nastroju.

Ponadto, przy stosowaniu wkładki antykoncepcyjnej kobiety cierpiące na cukrzycę powinny regularnie wykonywać badania, ponieważ może ona wpływać na tolerancję glukozy.

W przypadku chęci zaprzestania stosowania antykoncepcji, wkładka wewnątrzmaciczna musi zostać wyjęta przez lekarza – nie można tego robić samodzielnie.

Za wadę spirali antykoncepcyjnej uznaje się też możliwość wystąpienia zapalenia przydatków i ciąży pozamacicznej. Ponadto, należy się solidnie zastanowić nad wyborem gabinetu i specjalisty, który założy spiralę. Jej złe umieszczenie i ułożenie może prowadzić do uszkodzenia pęcherza moczowego lub jelita, a także prowadzić do przebicia macicy.

Warto również wiedzieć, że założenie wkładki antykoncepcyjnej nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Zalety wkładki domacicznej

Choć wkładka hormonalna nie jest pozbawiona efektów ubocznych, posiada zdecydowanie więcej zalet. Plusy stosowania spirali antykoncepcyjnej to m.in.:

• wysoka skuteczność;
• długotrwałe, całkowicie odwracalne działanie;
• łatwość stosowania – nie trzeba o niej pamiętać, jak o tabletkach czy prezerwatywach;
• hormony w niej zawarte mogą pomóc w przypadku bardzo obfitych miesiączek i wtórnej niedokrwistości.

Dużą zaletą spirali antykoncepcyjnej jest to, że może ona powodować hamowanie rozrostu mięśniaków macicy i rozrostu polipów.

Władka wewnątrzmaciczna – przeciwwskazania

Przeciwwskazaniem do założenia wkładki domacicznej są:

• wady w budowie anatomicznej macicy;
• bolesne krwawienia miesiączkowe;
• nieprawidłowy wynik badania cytologicznego;
• stany zapalne szyjki macicy;
• nowotwory narządów rodnych;
• choroby przenoszone drogą płciową;
• samoistne poronienia (w tym przypadku wkładka mogłaby samoistnie się przemieszczać i wypadać);
• wady wrodzone macicy.

W przypadku ciąży pozostawienie spirali zwiększa ryzyko poronienia.

Chęć zastosowania spirali i jej działanie należy omówić z zaufanym lekarzem ginekologiem.

Ile kosztuje spirala antykoncepcyjna i jej założenie?

Założenie spirali jest refundowane przez NFZ. Jeśli chce się zabieg wykonać w prywatnym gabinecie, należy liczyć się z kosztem kilkuset złotych, nawet powyżej tysiąca. Jest to jednak wydatek jednorazowy, wystarczający na kilka lat.

Czego nie można robić po założeniu spirali?

W przypadku stosowania spirali jest nieco podobnie, jak przy pierwszym zastosowaniu pigułek antykoncepcyjnych. Należy powstrzymać się od współżycia na kilka dni po jej założeniu lub stosować dodatkowe metody antykoncepcji. Ponadto, przy stosowaniu spirali antykoncepcyjnej podczas miesiączki nie powinno się stosować tamponów, ponieważ ich sznureczki można pomylić z tymi należącymi do spirali.

Czy spirala zapewnia całkowite zabezpieczenie przed ciążą?

Żadna metoda antykoncepcji nie daje 100% pewności, jednak wkładka antykoncepcyjna – prawidłowo założona i kontrolowana – uznawana jest za jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży.

Czy spiralę da się wyczuć podczas stosunku?

Wkładka wewnątrzmaciczna nie jest wyczuwalna podczas stosunku. Natomiast jej sznurki mogą być delikatnie wyczuwalne. Jeśli są za długie, wówczas warto poprosić lekarza na kolejnej wizycie o ich skrócenie.

Jak długo działa spirala antykoncepcyjna?

Spirala antykoncepcyjna zakładana jest na okres kilku lat. Warto jednak poddawać się regularnej kontroli, by lekarz ocenił, czy jest na właściwym miejscu, ergo czy wciąż jej skuteczność jest tak samo wysoka.

Zakładanie wkładki wewnątrzmacicznej – video